Dat de ethanol in E10-benzine ongewenste dingen doet met oudere motoren is algemeen bekend. Duits onderzoek legt nu ook een verband tussen moderne motoren en schadelijke effecten door E10-benzine. Corona doet een extra duit in het zakje.
Trotse eigenaren van klassiekers vervloeken het hoge bio-ethanolgehalte in E10-benzine al langer. Zijn nu ook eigenaren van moderne motoren de klos? Duits onderzoek doet het ergste vrezen, maar eerst leggen we een link tussen E10, corona en technische malheur. Door thuiswerken staan motoren langer stil dan voorheen. Met E10 in de tank zorgt dat voor problemen. E10 trekt – omdat alcohol in benzine hygroscopisch is – snel vocht aan. Dat zinkt naar de bodem van de benzinetank en zorgt er voor roest dat uiteindelijk in het hele brandstofsysteem terecht komt. Dat klinkt problematisch, maar de remedie is kinderlijk eenvoudig. Rij af en toe een lekker stukje om de boel door te spoelen. Ben je iemand die liever niet rijdt als er ergens nog een restje pekel ligt, gooi je benzinetank dan voor de winter vol met premium brandstof zonder ethanol.
Wat gaat er precies mis?
Het Duitse Fraunhofer-instituut voor Milieu-, Veiligheids- en Energietechnologie (UMSICHT) heeft E10-benzine getest en geconcludeerd dat het brandstofdampterugwinningsfilters kan beschadigen. In 2016 werd de Euro4-norm van kracht. De norm vereist filters die benzinedampen uit de tank opvangen en terugvoeren naar de verbranding. Die filters zijn meestal gemaakt van actieve kool. E10-dampen beschadigen die filters.
Expliciet afraden
De techneuten van Roké Motors in Mijdrecht gaan nog wat verder in hun advies. Zij adviseren hun klanten het hele jaar door nog niet één druppeltje E10 te tanken. Eigenaar en techneut Bas Kentrop is glashelder: ‘Het is echt troep! De ethanol tast alles aan van kunststof of rubber. Brandstofpompen gaan stuk, inlaatspruitstukken krijgen blazen of scheuren. Veel motoren hebben kunststof slangen en leidingen in de tank en die vallen gewoon uit elkaar.’
Kentrop ziet gasklephuizen extreem vervuilen door E10. ‘Daardoor staat de motor niet meer synchroon en gaat hij slecht lopen. Vaak vormt zich een soort aanslag op de kleppen waardoor de motor ineens geen compressie meer lijkt te hebben. Dit los je gewoon op door lang door te starten als hij dan weer aanslaat is het probleem meteen weg. Maar toch, dit hadden we voorheen nooit.’
Ben je nieuwsgierig of jouw motorfiets geschikt is voor E10 dan kun je dit controleren op www.e10check.nl. Een snelle blik leert echter dat die lijst niet compleet is.
Hedendaagse merken als Norton en Royal Enfield schitteren door afwezigheid en daar blijft het niet bij. Toch stelt de website ergens wel gerust. Bijna elke moderne motorfiets lust wel pap van E10 leert de website je. Brancheorganisatie Bovag wilde er het zijne van weten en deed navraag naar E10 bij de ANWB, het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat en bij het Belgische FEBIAC. Bij onze zuiderburen is E10 namelijk al langer de standaard. Bij de Bovag en de andere genoemde organisaties zijn geen noemenswaardige gevallen gemeld van door E10 veroorzaakte schade. Veel bromscooters kregen weldegelijk schade, maar dat betreft modellen waarvoor E10 juist expliciet werd afgeraden. De Bovag concludeert dan ook dat er veel de verhalen de ronde doen over negatieve effecten van deze brandstof, maar als de voertuigeigenaren op de juiste manier handelen, conform de richtlijnen voor het betreffende merk en model, de problemen nihil zijn.
Geen acute E10-paniek
Suzuki-importeur Nimag reageert bij monde van technicus Gertjan Hanse op het onderzoek. ‘Dat brandstofdampterugwinningsfilters niet tegen E10 zouden kunnen lijkt me eerlijk gezegd sterk. Zowel dit systeem als E10 worden elders in de wereld al veel langer toegepast. Bij onze SV650L7 doen we het al vanaf 2017 en in andere werelddelen nog langer. Zelfs als het systeem niet meer werkt – wat niet de bedoeling is natuurlijk – merk je daar niets van. Er ontsnapt alleen brandstofdamp uit de tank, zoals ook bij alle motoren voor Euro 4 gebeurt.’
Is het tijd om ketting en cardan met pensioen te sturen?
Van acute E10-paniek is bij Kawasaki eveneens geen sprake. De Groenen hebben geen ervaring met de slijtage zoals beschreven in het Duitse onderzoek. En als dat wel zo mocht zijn, dan komt dit aan het licht tijdens de normale onderhoudsbeurten. De inspectie van het filter staat gewoon in de service interval van Kawasaki.
Is jouw Yamaha van voor 1990 dan raadt de fabrikant het tanken van E10-benzine af. Het doet dat om de zo ondertussen overbekende redenen, maar het draagt ook oplossingen aan. Het tanken van hoogwaardige brandstoffen als Shell V-Power, BP-Ultimate, Esso Synergy Supreme+ en Total Excellium lost het probleem op. Om negatieve bijwerkingen van ethanol te compenseren verkoopt Yamaha ook zomer en winter additieven. Natuurlijk is het niet de enige fabrikant van additieven, de keuze is wat dat betreft reuze.
WTF zijn brandstofdampterugwinningsfilters?
Als het woord ‘brandstofdampterugwinningsfilters’ bij Scramble drie keer woordwaarde heeft, heb je een winnaar. Maar waarvoor staat het eigenlijk? Techniek- en Honda-fan Joop Sijses legt het uit: ‘Een warm weggezette motorfiets warmt de benzinetank op. Dat warmt ook de lucht in de tank op en dat veroorzaakt een zekere mate van expansie van de benzinedamp houdende lucht. Vroeger zat er een ventilatiegaatje in de tankdop. Daardoor ontsnapte de damp onder de overdruk naar buiten. Sinds Euro 4 mag dat in het kader van beperking van schadelijke dampen in de atmosfeer niet meer. De damp wordt nu via een slangetje dat boven in de tank begint naar een vaatje met actieve koolstof geleid. Die koolstof bindt alle doorstromende koolwaterstoffen. Er loopt ook een slang vanaf dit vaatje naar het luchtfilterhuis, met daarin een afsluitklep. Die opent wanneer de motor loopt en zuigt buitenlucht langs de actieve koolstof naar het luchtfilter. De actieve koolstof geeft alle koolwaterstoffen weer af aan de langsstromende lucht en ze verbranden schoon in de motor. Als je de motor parkeert begint het hele proces opnieuw.’
Tot zover de werking van de filters, maar wat gaat er mis met E10-benzine? ‘De actieve koolstof kan met water verzadigde ethanoldeeltjes wel opnemen, maar niet geheel afgeven. Na verloop van tijd kan de actieve koolstof daardoor verzadigden en zijn werking verliezen. Normaal gesproken wordt voor de typegoedkeuringstest een enkele cyclus bekeken, maar het Fraunhofer onderzoeksinstituut onderzocht het met een apparaat dat driehonderd cycli afwikkelde. Dat aantal komt overeen met de levensduurverwachting van een auto en motorfiets. Daarbij kwam dus aan het licht dat er in de loop van de tijd een verminderde werking op kan treden van de actieve koolstof. Het vraagt dus om inspectie en het eventueel vervangen van het koolstoffilter.’
