De geschiedenis van Yamaha begon toen de oprichter, Torakusu Yamaha, in 1887 een gebroken rietorgel repareerde. Hij voltooide kort daarna met succes het eerste harmonium dat in Japan werd gebouwd. Maar aangezien wij geen fan zijn van traporgels zullen we ons beperken tot de Yamaha Motor Company.
In de komende 49 minuten word je compleet bijgepraat over de geschiedenis van Yamaha sinds de oprichting 65 jaar geleden. En zal het je duidelijk worden hoe het jongste Japanse merk een plekje in de motorgeschiedenis verwierf. Onder de video vind je ook de geschiedenis in schrift.
Inhoud
Het begin: 1955
De motordivisie van Yamaha werd opgericht in 1955 en werd geleid door Genichi Kawakami. Yamaha’s eerste product was een 125 cc tweecilinder motorfiets, de YA-1. Dit was een kopie van de Duitse DKW RT 125. De YA-1 was vanaf het begin een succes in de racesport. Hij won niet alleen de 125 cc-klasse in de Mt. Fuji Ascent, maar haalde ook het podium met een eerste, tweede en derde plaats in de All Japan Autobike Endurance Road Race datzelfde jaar. Het vroege succes in het racen zette een duidelijke toon voor Yamaha. Het actief concurreren in vele soorten racesport werd een belangrijke drijfveer in de hele geschiedenis van het bedrijf. Uiteraard vaak gevoed door een sterke rivaliteit met Honda, Suzuki, Kawasaki en andere Japanse fabrikanten.
Yamaha begon internationaal te concurreren in 1956 toen ze deelnamen aan de Catalina Grand Prix. Dit deden ze opnieuw met de YA-1 en veroverden de zesde plaats. De YA-1 werd gevolgd door de YA-2 van 1957, wederom een 125cc tweetakt, maar met een aanzienlijk verbeterd frame en vering. De YD-1 van 1957 was een 250cc tweetakt tweecilinder motorfiets, die leek op de YA-2, maar met een grotere en krachtigere motor. De YDS-1, een prestatiegerichte versie van deze motorfiets, bevatte de 250 cc tweetakt tweetaktmotor in een dubbel downtube-cradle frame en had de eerste vijfversnellingsbak ooit op een Japanse motorfiets. In deze periode bood Yamaha ook zijn eerste buitenboordmotor voor de scheepvaart aan.
Succes en groei in de jaren ’60
In 1963 betaalde Yamaha’s toewijding aan zowel de tweetaktmotor als het racen zich uit met hun eerste overwinning in een internationale competitie: de GP van België, waar ze de 250 cc-klasse wonnen. Het verkoopsucces was nog indrukwekkender en Yamaha richtte in deze periode de eerste internationale dochtermaatschappijen op, te beginnen met Thailand in 1964 en Nederland in 1968. In 1965 werd een 305 cc tweetakt-twin uitgebracht, het vlaggenschip van het bedrijf. Het was voorzien van een aparte olietoevoer die rechtstreeks olie in de benzine injecteerde vóór de verbranding (traditioneel moesten de berijders olie voormengen in de benzine voordat ze de benzinetank op tweetaktmotoren vulden). In 1967 werd een nieuw model met nóg grotere cilinderinhoud aan het assortiment toegevoegd, de 350 cc tweetakt-twin R-1.
In 1968 lanceerde Yamaha hun eerste viertaktmotor, de XS-1. De Yamaha XS-1 was een 650 cc viertakt-twin, een grotere en krachtigere machine die de cilinderinhoud en prestaties van de populaire Britse motorfietsen uit die tijd, zoals de Triumph Bonneville en BSA Gold Star, evenaarde. Yamaha ging door met zowel de tweetakt- als de viertakt-twin in een tijd dat andere Japanse fabrikanten steeds meer overstapten op viercilinder-viertaktmotoren, een trend die in 1969 door Honda werd aangevoerd met de legendarische CB-750 viertakt-viercilinder motorfiets.
Het Yamaha viertakt-tijdperk begint: de jaren zeventig
Pas in 1976 had Yamaha het antwoord op de andere Japanse merken met een eigen viertakt multicilinder. De Yamaha XS-750 (en later 850) een 750cc driecilinder motorfiets met cardanaandrijving werd bijna zeven jaar na Honda’s baanbrekende motorfiets geïntroduceerd. Yamaha’s eerste viercilindermodel, de Yamaha XS-1100, volgde in 1978, wederom met cardanaandrijving. Ondanks het feit dat hij zwaarder en meer toer-georiënteerd was dan zijn rivalen, leverde hij een indrukwekkende reeks overwinningen op in verschillende endurance-races.
In de jaren zeventig waren er ook enkele speciale off-road motoren voor off-road racen en recreatie. Yamaha was een vroege innovator op het gebied van de dirt-bike technologie en introduceerde de eerste single-shock achtervering, het handelsmerk dat wij kennen als “Monoshock” uit 1973. Het verscheen voor het eerst in productie op de Yamaha YZ-250 uit 1974, een model dat nog steeds in de productlijn zit, waardoor het Yamaha’s langstlopende model is geworden.
Yamaha bleef racen in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw met toenemend succes in verschillende klassen. Het decennium van de jaren zeventig werd afgesloten met de Yamaha XT500 die in 1979 de eerste Parijs-Dakar Rally won.
Yamaha in de jaren ’80: diversificatie en innovatie
In 1980 werd de combinatie van consumentenvoorkeur en milieuregelgeving steeds populairder. Suzuki beëindigde de productie van hun GT tweetakt serie, inclusief het vlaggenschip van de watergekoelde tweetakt 750cc GT-750 in 1977. Kawasaki, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw veel succes had met hun tweetakt driecilinders van 250, 350, 500 en 750cc, beëindigde de productie van tweetakt motorfietsen voor de weg in 1980. Yamaha heeft deze trend doorbroken en bleef tot in de jaren tachtig tweetakt straatmotorfietsen verfijnen en verkopen. Deze motorfietsen waren prestatiegerichte, watergekoelde tweecilinder-machines, ontworpen om uitstekende prestaties te leveren door gebruik te maken van het lagere gewicht van de tweetakt motor. De Yamaha RZ-250 van 1980 was de voorloper van deze serie. De Yamaha RZ-350, met de grootste cilinderinhoud, was een populaire hot-rod motor uit de jaren tachtig en werd in sommige landen nog tot begin jaren negentig verkocht.
In de loop van de jaren tachtig ging de motorindustrie geleidelijk over van het bouwen van een paar eenvoudige maar veelzijdige modellen die ontworpen waren om goed te werken in vele omstandigheden, tot het aanbieden van veel meer gespecialiseerde motorfietsen die ontworpen waren om uit te blinken in bepaalde niches. Deze omvatten racesport en prestatiegericht rijden op de straat, toeren, motorcross, enduro, recreatief off-road rijden en cruisen. Yamaha vertakte zich van het relatief kleine aantal UJM’s (Universal Japanese Motorcycle) aan het begin van het decennium naar een veel groter aanbod in verschillende duidelijk omschreven markten aan het einde van het decennium.
De Yamaha XV750 van 1981 had een luchtgekoelde V-twin viertaktmotor en een cruiser-stijl en was een van de eerste Japanse cruiser-stijl motorfietsen. Tegen het einde van de jaren ’80 had Yamaha tientallen motorfietsen in deze stijl met een verscheidenheid aan cilinderinhoud en motorconfiguraties.
De Yamaha RZV500 was een van de eerste “replica-racers”, een bijna kopie van de Kenny Roberts competitie GP-motor, met een vloeistofgekoelde tweetaktmotor van 500cc in een V4-configuratie, samen met een twin-spar frame en een volledige kuip.
Een populairder en praktischer high-performance model voor de straat werd geïntroduceerd in 1985, de Yamaha FZ750. Het was een innovatief 750cc viertakt in-lijn viercilindermodel. Het was de eerste motorfiets met een vijfkleps cilinderkop, iets waar Yamaha bekend om werd. Hij was ook voorzien van een 45 graden naar voren gekanteld cilinderblok en een stalen twin-spar frame met kokerprofiel. De productie van de FZ ging door tot 1991.
Een andere prestatiegerichte motorfiets, was de Yamaha RX-Z, die in 1985 werd geïntroduceerd als een tweetakt naked sportmotorfiets, gerelateerd aan de Yamaha RX-135 en Yamaha RD-135, waarbij het chassis en het platform werden geleend. Oorspronkelijk uitgerust met een vijfversnellingsbak en een schijfrem voor met trommelremmen achter, was hij heel populair in Maleisië en Singapore. Na enkele jaren op de markt werd de motor verbeterd met een zesversnellingsbak, samen met een nieuwer dashboard en stuurschakelaars, en een geperforeerde schijfrem aan de voorkant, terwijl aan de achterkant de trommelremmen bleven.
Het ontwerp bleef ongewijzigd totdat het in 2004 werd verbeterd, waarbij de achterlichten werden geleend van de Yamaha Y125Z en een nieuwe koplamp werd geplaatst. Ook werd er een katalysator ingebouwd, die het vermogen terugbracht naar 19 pk. Het maximale koppel bleef echter onveranderd, maar het lage koppel werd verbeterd ten opzichte van de vroege modellen. Sommige eigenaren van eerdere RX-Z motorfietsen kunnen problemen hebben tijdens het wegrijden, omdat de motor de neiging heeft om af te slaan wanneer een onervaren rijder probeert weg te rijden in de eerste versnelling. Het probleem werd echter opgelost in het nieuwe model. In Maleisië werd deze motor geassocieerd met straatracers en was te zien in veel Maleise films. In 2011, na 26 jaar, werd de productie van het model stopgezet.
De jaren negentig voor Yamaha: prestatiegerichte motorfietsen en een spin-off merk
In 1998 bracht Yamaha een 1000cc viercilinder straatmotor op de markt die de Yamaha YZF ‘R1’ werd genoemd. Dit model introduceerde een nieuwe manier van het ontwerpen van de versnellingsbak die de totale lengte van de motor inclusief versnellingsbak verkortte, om een compactere eenheid mogelijk te maken. Hierdoor kon de motor op zijn beurt verder naar voren in het frame worden geplaatst, om het rijgedrag in een frame met kortere wielbasis te verbeteren.
In 1995 kondigde Yamaha de oprichting aan van ‘Star Motorcycles’, een nieuwe merknaam voor zijn cruiser-serie motorfietsen op de Amerikaanse markt. In andere markten werden Star-motoren nog steeds verkocht onder het merk Yamaha. Dit was een poging om een merkidentiteit te creëren die nauwer aan zou sluiten bij het marktsegment van de cruiser, een van de grootste en meest lucratieve in de VS.
De jaren 2000: Uitbreiding en consolidatie
In 2007 richtte Yamaha de Filippijnse activiteiten op en distribueert Yamaha motorfietsen onder de bedrijfsnaam Yamaha Motor Philippines, Inc., een van de meer dan 20 wereldwijde dochterondernemingen die op alle continenten actief zijn.
