Deze Norton 750 Commando lijkt rechtstreeks onder een mestvaalt vandaan getrokken. Als je hem van de linkerkant benadert althans. Aan de rechterzijde is de gerestaureerde Norton als nieuw. Twee motoren voor de prijs van een. Bovendien goed voor tientallen mooie verhalen.
‘Rob levert altijd half werk, grappen mijn vrienden regelmatig. Dat heb ik dit keer letterlijk genomen’, vertelt Rob Menger. Zijn Norton Commando heeft twee totaal verschillende gezichten omdat zijn eigenaar niet kon kiezen en iets aparts neer wilde zetten. Het resulteert in een motorfiets die aan een kant oogt als “barnfind” en aan de andere zijde als een showroommodel. De motor zegt overigens niets over Menger zelf. De inwoner van Assendelft heeft geen twee kanten die worden weerspiegeld in zijn Norton 750 Commando. Integendeel: Menger is recht voor zijn raap en goed voor een stroom aan heerlijke verhalen.
Circus menger
Het is suf om een verhaal in chronologische volgorde te vertellen, maar Mengers eerste motorfietservaring is te geinig om niet mee af te trappen. Veertig jaar geleden oud kocht hij een CZ175. Vader Menger zag de bui hangen, die vreesde zijn zoon op te moeten halen van het politiebureau. Daarom moest Rob de motorfiets eerst eigenhandig opknappen. Dat zou hem – wist vader zeker – minimaal tot zijn achttiende bezig houden. ‘Maar wat doet een veertienjarige sleutelaar als zijn vader en moeder een dagje van huis zijn? Ik stookte de kachel lekker hoog op en spoot de motor in de woonkamer.’ Op de vraag welke kleur grijnst Menger slechts. ‘Zwart’, luidt het voorspelbare antwoord. Het duurde nog jaren voordat alle verfresten uit huis waren weggepoetst.
BSA Gold Star BB34 GS (1953) – Mijlpaal
We zijn ondertussen tientallen jaren verder en de schuren van Menger herbergen tegenwoordig negen motoren. De motorfiets is een blijvertje gebleken en dat geldt ook voor de humor. Menger is geen alledaagse motorrijder en zijn opmerkelijke motoren illustreren dat. Wat te denken van een Harley-Davidson met een jasje van wasknijpers? Of een MZ-pekelfiets met stuurmoffen en zijkoffers van jerrycans?
De Suzuki GS750 met zijspan is ook al zo’n dankbaar onderwerp om op los te gaan. Het huidige span is een kart met spikes in de banden om te scheuren op ijs. Een passagier zit dus in het stoeltje van de kart. Het kan altijd erger: eerder stond er een plastic kinderspeelhuisje als zijspanbak. Zie je jezelf al zitten? Een tijdje moest de passagier plaats nemen in een roeibootje. Inclusief buitenboordmotor. Op het dak van de schuur ligt een tiptank – een brandstoftank van een straaljager – te wachten om omgetoverd te worden tot span. ‘Komt dat zien, komt dat zien: Circus Menger is weer in de stad!’
Oerendhard
De humor is nooit weg in huize Menger. Zelfspot evenmin. Toen Menger vroeger als motorgeile twintiger motorbladen doorspitte, draaide zijn maag zich om bij het zien van gedrochten als een cilinderkoploze MZ en de spuuglelijke Honda CX500. ‘Die ga ik dus never nooit rijden’, beloofde hij zichzelf plechtig. ‘Tot niet veel later de twee lelijkste motoren ooit gebroederlijk naast elkaar in mijn garage stonden’, grijnst Menger. De MZ kreeg later nog een zijspan om wintertreffens te kunnen bezoeken. ‘Dan is het duizend kilometer volgas heen en duizend kilometer volgas terug. Het ding is goed voor maximaal tachtig kilometer per uur en een verbruik van 1:8. Kun je dus eigenlijk net zo goed met een dikke Amerikaan gaan.’
De Norton 750 Commando is al 32 jaar in het bezit van Menger. Dertig jaar verhuisde hij van schuur naar schuur zonder dat er iets mee gebeurde. Waarom koop je in hemelsnaam een motorfiets als je hem toch niet gebruikt? ‘Een vriend had destijds een BSA en het leek me leuk om net als in het liedje een keer samen oerendhard op pad te gaan. Alleen heet die vriend geen Bertus, maar Ad en ik Rob. Die gezamenlijke rit kwam er dan ook nooit. Los van de verkeerde namen was er ook nog zoiets als een huwelijk en meer van dat soort dingen.’
Het opknappen van de Norton – of toch op zijn minst de helft – kwam na drie decennia in een stroomversnelling toen vriendin Janet bij het zien van alle motoren uitriep: ‘Weg met die troep!’ Menger is er als de kippen bij om uit te leggen dat zijn vriendin een geintje maakte. ‘Janet was een lachebek en een feestbeest van de bovenste plank.’ De vriendenkring verbasterde een gezegde met daarin een hoofdrol voor een appel en een boom speciaal voor haar tot: “Janet valt nooit ver van de bar.” Afgelopen winter overleed ze aan alvleesklierkanker en het verlies is voelbaar in huis. Mengers meissie is niet meer.
Wikken en wegen
Door Janets grapje ging Menger nadenken over het opknappen van de Norton 750 Commando in Interstate (politie)-uitvoering. Dat laatste zie je terug aan de grotere benzinetank en twee claxons naast de tank. De 73’er werd voor 2200 gulden van een collega gekocht. ‘Een redelijke prijs voor een incomplete motorfiets die er niet al te best uit zag. Het was al een lelijk ding toen ik hem kocht. Hij was overgespoten met een spuitbus.’
Het denkproces was een tijd van wikken en wegen. Menger wilde iets aparts doen. ‘In showroomstaat is hij een van de vele. Als deze Norton in concoursstaat was geweest had jij hier ook niet gestaan. Toch? Ik heb nog even een ratbike overwogen, maar dat gaat tegen mijn principes in. Daarvoor is zo’n Commando toch te mooi.’
Uiteindelijk koos Menger voor een motor met twee gezichten. De halve restauratie is overigens geen excuus voor half werk. Menger kan spuiten, is een begenadigd plaatwerker en laat uiterst bescheiden doorschemeren dat hij vrij handig is.
Dat was nodig ook, want Menger maakte het zichzelf niet makkelijk. Een motor ‘half’ doen levert paradoxaal veel meer werk op. ‘Dat was de grote verrassing van dit project. Ik heb kilometers afplaktape gebruikt. Alleen al de spaken zijn stuk voor stuk vier keer afgeplakt. De uren die alleen al in de wielen zitten, zijn niet te tellen.’ Menger is er ook de man niet naar om de uren daadwerkelijk bij te houden. Die geniet van avonden prutsen in de schuur.
Heerlijk smerig resultaat
Je kunt Menger voor de voeten werpen dat hij de ‘goede kant’ van de Norton niet in originele staat bracht. Het chroom van 1973 heeft gemakshalve plaats gemaakt voor zwart. ‘Anders was het technisch wel een erg grote uitdaging geworden. Natuurlijk kun je delen opchromen, maar dat is erg bewerkelijk.’
Zelfs de vieze kant van de Norton 750 Commando vroeg om aandacht. ‘Qua smerigheid heb ik wel wat moeten bijwerken. Als je met de motor bezig bent, maak je onderdelen van de vieze linkerkant toch ongewild schoon. De oplossing is simpel: meng wat tectyl met opgeveegd stof en het resultaat is geweldig.’
Net als de zwarte lak is ook de achterrem niet origineel. Met de nodige schroom bekent Menger dat schakelen met rechts lastig was. ‘Blijkbaar ben ik te oud om te wennen aan rechts schakelen, dat heb ik omgedraaid met de achterrem. Ik mag dan wel een Indian hebben met het gashendel links, maar dit was even te ingewikkeld.’
Het leuke aan de Norton 750 Commando met het dubbele uiterlijk is dat hij diep van binnen zelf ook wel weet hoe het zit. Het onderhoud aan de motor stelde niet veel voor. Het gebruikelijke onderhoud en het vervangen van olie en filters was genoeg. De tweecilinder loopt mooi rond, maar een heel enkele keer wil de uitlaat een pluimpje rook produceren. Drie keer raden welke uitlaat af en toe blauwe rook uitbraakt. Het is inderdaad niet de gerestaureerde rechter, maar de vieze linkerzijde.
Hallo Bartje, het lijkt me het meest logisch om bij deze opmerkelijke motorfiets steeds een setje foto’s te plaatsen. Een foto van de vieze en een foto van de propere kant. Verzin ik er later wel bijschriften bij indien nodig. De foto’s zeggen namelijk best veel. Net zoals jij dus: jij zegt ook altijd veel. Maar alleen krasse uitspraken en altijd relevant. En immer uitgesproken met heldere doch klare stem. Waarbij een gezond mens wel moet weg zwijmelen.
