Marathonmotor: Yamaha XT1200ZE

Marathonmotor: Yamaha XT1200ZE. Van autofan naar motorfanaat. Niets is voorspelbaar, zo ook bij Joost Slinkert. Een beroepscarrière in de autowereld lag bij hem voor de hand tot vrienden hem overhaalden eens een motor te proberen. Vanaf dat moment draaide bij Joost alles om motorfietsen. Hij werkt in de motorbranche en is zelf jaarlijks goed voor meer dan 30.000 km op twee wielen. De afgelopen elf jaren waren goed voor 360.000 km op een Yamaha XT1200. Wel op twee verschillende XT’s, want de eerste overleed na een zware crash.

Fotografie: Peter van der Sanden

Joost Slinkert (45) groeide op in Hilversum en omgeving. Hij volgde de IVA-opleiding in Driebergen waarna een baan in de autobranche voor de hand lag. Joost: ‘Ik was helemaal autogek. Rommelde zelf graag wat met en aan oudere auto’s, vooral Peugeots, en reisde met oudere Franse auto’s naar Zuid-Europa. Niets wees erop dat ik ooit iets anders zou gaan doen, totdat vrienden van mij me over wisten te halen om eens een motor te proberen. Ik was altijd wel in voor iets “geks” en ging mee naar een driedaagse cursus in Alkmaar. Met z’n drieën twee dagen motorrijden, een dag theorie en direct examen. Mijn vriend en ik slaagden en vonden vanaf dat moment motorrijden helemaal geweldig. Ik was toen 24. Net koud het rijbewijs op zak vertrok ik samen met die vriend op een bij de plaatselijke motorzaak gehuurde Suzuki Intruder en een Honda Shadow naar de Ardennen en verder. Daar kreeg ik de smaak pas echt goed te pakken. Terug in Nederland kocht ik zelf een Intruder van een oom. Ondertussen had ik werk gevonden bij CMS (Consolidated Motor Spares). CMS stond toen nog in de kinderschoenen, nu is het een toonaangevend bedrijf in deze branche. Ik werkte er graag, maar door omstandigheden verloor ik die baan om er later, toen het bedrijf verhuisde naar Lelystad, weer terug te keren. Daar werk ik nu nog steeds met veel plezier.’

Marathonmotor: Honda VFR1200X Crosstourer

Het motorhart bij Joost Slinkert was steeds harder gaan kloppen. Een Harley-Davidson Shovelhead werd aangeschaft en opgeknapt. Joost: ‘Ik heb ontzettend veel geld in die motor gepompt. Alles was een avontuur, het rijden, de vakanties en het moeten sleutelen, ook onderweg. Je wist nooit hoe lang het goed zou gaan. Andere motorrijders reden met het knietje aan de grond, wij, mijn maat en ik, vaak met twee knietjes aan de grond. Als je begrijpt wat ik bedoel. Maar als de motor dan weer liep, gaf dat zoveel voldoening dat de ellende van het oponthoud snel was vergeten. Wat ik van die tijd heb geleerd is dat je ook met een oudere motor die veel onderhoud en creativiteit vraagt, veel plezier kunt hebben en veel bijzondere, inmiddels anekdotische, ervaringen beleeft.’

Total loss

De interesse voor motoren ging bij Joost Slinkert alle kanten op. Naast de H-D Shovelhead volgden meerdere GL1000’s, met of zonder zijspan, een Dyna Twincam, en zijn vriendin bestuurde een verbouwde CB750 ’76, een Supermagna en nog steeds een Moto Guzzi met zijspan.

Joost: ‘Heel veel motortreffens, ook in hartje winter, heb ik bezocht. Zijspantochten met gehandicapte kinderen zijn een hoogtepunt, voor ons en voor die kinderen. Op de Vehikelbeurs kocht ik een oude Yamaha FZR1000. Met die motor raakte ik gewend aan wat sneller materiaal. Die FZR1000 was wat je noemt wel een echte budget bike. Ik heb die motor helemaal “op” gereden. De motoren waar ik tot dan toe op reed, waren niet betrouwbaar genoeg om dagelijks vanuit Hilversum naar mijn werk in Lelystad te rijden. Toen ik mijn baas in 2010 het voorstel deed om mij een motor van de zaak te verschaffen, bleek dit snel beslecht in het voordeel van beide. Er waren wel een paar eisen. Ik mocht per se geen BMW (CMS, waar ik werk, doet voornamelijk in Japanse onderdelen), maar wilde wel een motor met een cardan. Yamaha was op dat moment net uitgekomen met de XT1200 Super Ténéré. Die zag ik wel zitten. Mijn voorstel viel in goede aarde en er werd een nieuwe Yamaha XT1200 First Edition aangeschaft. Een geweldige motor, maar wel eentje met een startprobleem. De accu was te zwak en als de motor na de koude start afsloeg kreeg je die voorlopig niet meer aan de praat. Op den duur leerde ik daar wel mee omgaan, had een kabeltje in de koffer om de brandstoftoevoer af te sluiten om verzuipen te voorkomen, maar ideaal was het niet. Het was mijn bedoeling om die Yamaha naar de twee ton te rijden. Een schuiver op de snelweg overleefde de XT, maar na vijf jaar en 173.000 km op de teller gooiden twee auto’s roet in het eten. De ene auto trok plotseling op, raakte de linkerzijde van de motor, waardoor ik van koers raakte en rechts vol op een stilstaande auto knalde. De balhoofdlagers van de Yamaha rolden over straat. Ik gelukkig niet, ben over de auto heen gevlogen en kwam in de berm terecht. Wel met talrijke kneuzingen en een zware hersenschudding als gevolg. Een paar weken na het ongeval werd ik gebeld door Martin’s Motorservice, de motorzaak uit Lelystad waar de XT was gekocht en was onderhouden. Hij had nog een nieuwe Yamaha XT1200ZE in Explorer-uitvoering staan. Of dat iets was voor mij? Natuurlijk! Mijn baas kocht de motor en ik beschikte weer over het meest ideale vervoermiddel dat ik me kon bedenken.’

Probleemloos

Met de nieuwe Explorer wist Joost waar hij aan begon. Afgezien van de startproblemen zorgde de eerdere XT1200 nooit voor technische problemen. Joost: ‘Bij Yamaha hadden ze bijgeleerd, want bij de nieuwe XT1200 was het startprobleem opgelost. Beurten en banden en heel veel kilometers volgden, allemaal nagenoeg probleemloos. Alleen rond de 80.000 km deed zich een storing voor. De motor deed het niet. Gelukkig was ik in Lelystad. De motor werd opgehaald door Martin’s Motorservice. Ik weet niet meer wat er precies scheelde, maar veel kan het niet zijn geweest, want na een half uurtje was het probleem gevonden en opgelost. Zou zomaar iets simpels als een kapotte zekering geweest kunnen zijn. Ik heb me daar toen niet in verdiept. Bij een beurt, rond de 110.000 km, is een lekke (zwetende) keerring van de cardan vervangen. Buiten de normale slijtdelen als banden, remblokken en remschijven zijn er nooit onderdelen vervangen. Afgezien van een zijkoffer dan, nadat ik een keer een paaltje over het hoofd had gezien. In de ZE Explorer-uitvoering is de XT1200 uitgerust met een aantal extra’s zoals mistlampen. Die mistlampen gebruik ik overigens zelden, ondanks dat de standaard verlichting ronduit slecht te noemen is. Sinds een paar jaar ben ik van Hilversum naar het Brabantse Langenboom verhuisd. Omdat ik in de vroege ochtend al naar mijn werk rij, en het dan nog donker is, is goede verlichting een must. Martin’s Motorservice vond hierin een oplossing door montage van een extra koplamp voor dim- en grootlicht, die meer licht geeft dan alle andere lampen op mijn motor bij elkaar. Bij 190.000 km zijn tijdens een beurt de gaskabels vervangen. De monteur had gezien dat er kleine rafeltjes ontstonden. En een draadbreuk van de cruise control werd gerepareerd. Verder valt er weinig bijzonders te melden over de Yamaha die het gewoon altijd doet. De ZE beschikt over elektronisch instelbare vering. Een leuke gadget, maar ik gebruik die nooit. Eenmaal afgesteld kom ik er niet meer aan. Wat ik wel eerder had moeten doen, is de vering aanpassen. De voorvorkveren zijn van huis uit vrij slap. Zwaardere veren zijn er niet voor de ZE, dus zijn er opvulbusjes geplaatst waardoor er meer veervoorspanning ontstaat. En achter is een zwaardere veer gemonteerd en is de schokdemper gereviseerd. Die twee zaken zorgen voor een wereld van verschil. Alleen jammer dat ik daar pas vrij laat achter kwam.’

Yamaha XT1200ZE op de brug

De Yamaha XT1200ZE van Joost is zes jaar oud wanneer hij in Volkel op bezoek komt bij Motor.NL-expert Van Sleeuwen. De Yamaha is al lang niet meer om door een ringetje te halen. Joost: ‘Ik poets de motor echt nooit. Waarom zou ik? Bij de eerstvolgende rit wordt die toch weer vies. Bij de eerste beurten werd de motor gewassen maar daar zijn ze, op verzoek, al lang mee opgehouden. Heeft toch geen zin. Ik zit er niet mee. Veel belangrijker is dat de motor het altijd doet. En dat is met deze Yamaha XT1200ZE het geval. Voor mij is het nog steeds een droommotor. Alleen jammer dat er geen nieuwe meer worden gemaakt.’

Als Van Sleeuwen terugkeert na het gebruikelijke proefritje is zijn eerste opmerking dat de motor qua rijgedrag niet onder doet voor een nieuwe. En dat ondanks de zeer respectabele kilometerstand.

De eigenaar heeft geen enkele moeite gedaan om nog iets ‘moois’ van zijn Yamaha te maken. De velgen zijn eigenlijk blauw, maar door het vuil is dat al lang niet meer te zien. Het motorblok ziet dof vanwege het vuil, maar onder dat vuil is alles nog in takt. Geen afgebladderd aluminium, wel hier en daar wat roestige boutjes. Pekel heeft hoe dan ook zijn sporen achtergelaten. Van Sleeuwen: ‘Maar het belangrijkst is dat de vitale delen in orde zijn. En dat is hier het geval. De remmen zijn prima, de vering na de aanpassing uitstekend en het blok loopt net zo soepel als de XT1200’s die met veel minder kilometers bij mij in de showroom staan. Wel is het te hopen dat de uitlaatbochten nooit van de cilinders losgekoppeld hoeven te worden, want dat zou wel eens een dingetje kunnen zijn vanwege ernstige roestvorming. Dat de cardan na zoveel kilometers nog zo weinig speling vertoont is bij een XT1200 “normaal” te noemen. Hoe anders is dat bij sommige andere motormerken met een cardan. Dat hebben de Japanners goed voor elkaar.’

De valbeugels op de XT1200 hebben, bij omvallen, al een paar keer hun nut bewezen en zeker bij de ongelukken op de eerdere XT1200. De kwaliteit van de lak op die valbeugels laat te wensen over. Net als bij de spiegelsteunen, heel veel roestvorming. Maar daarmee is dan ook direct al het negatieve over deze XT1200 gezegd.

Doel van de eigenaar was om deze motor naar de twee ton te rijden en dat lijkt te gaan lukken. Joost: ‘Op papier is deze motor afgeschreven en op inruilen zit geen enkele motorzaak te wachten, denk ik. Ik ben daarom van plan de motor privé over te nemen. Het liefst zou ik weer op een nieuwe XT1200 gaan rijden, maar ze worden niet meer gemaakt. Ik heb ondertussen al diverse andere zwaardere allroads geprobeerd, maar vanwege mijn lange benen pas ik bijna nergens op. Dat bleek, verrassend genoeg, wel het geval op de nieuwe H-D Pan America. Dat wordt dus de opvolger van mijn Yamaha XT1200ZE. Ik kijk ernaar uit.’

Reparaties en problemen

• 81.000 km                elektrische storing verholpen
• 82.000 km                alle remschijven vervangen
• 110.000 km              lekke cardankeerring vervangen
• 150.000 km              alle remschijven vervangen
• 190.000 km              draadbreuk cruise control en gaskabel vervangen