Marathonmotor: Yamaha XJ900N

Pekelfiets in showroomstaat

Wat doe als je tevreden bent over je motor? Dan koop je er nog zo eentje en daarna nog eentje. In het geval van Bob Hollander hebben we het dan over de Yamaha XJ900N, waarvan hij er drie in bezit heeft. “Pekelfietsen” noemt hij het, maar ze zien er allemaal uit als nieuw. Bij eentje staat er al 285.000 km op de teller, waarvan twee ton door hem zelf gereden. Een echte Marathonmotor dus.

Man en Motor

Naam: Bob Hollander
Motor: Yamaha XJ900N
Woonplaats: Duiven
Leeftijd: 57 jaar
Rijdt sinds: 1981

Aangeschaft: 1996
Nieuwprijs: circa 5400 euro
Dagwaarde: circa 1150 euro
Rijstijl: toer
Gebruik: toer/vakantie
Brandstofverbruik: 1:22
Olieverbruik: nihil
Onderhoud: zelf
Bouwjaar: 1985
Kilometerstand: 285.500 km

Bob Hollander (57) wist al heel vroeg dat hij op zijn achttiende motor wilde gaan rijden. Bob: ‘Waar die drang vandaan kwam weet ik niet, want niemand in de familie had iets met motoren of reed motor. Op aanraden van mijn ouders moest ik eerst maar eens brommer gaan rijden. Dan had ik tenminste wat ervaring op twee wielen alvorens op de motor te kruipen. Twee rijlessen, om te weten hoe zo’n praktijkexamen gaat, waren voldoende om als 18-jarige het A-rijbewijs in de wacht te slepen. Begin jaren tachtig stelde het behalen van een motorrijbewijs, in vergelijking met nu, niet zo heel veel voor. Ik heb het idee dat de overheid momenteel bezig is met een ontmoedigingsbeleid om toch maar zo weinig mogelijk jonge mensen op de motor te krijgen. Mijn eerste motor was een luchtgekoelde Yamaha RD250. Een zeer snelle brommer zou je kunnen zeggen. Heel lang duurde het feestje met deze tweetakt niet. Een gat in de zuiger, terwijl ik onderweg was naar de MotoRAI, was voor mij het sein om uit te kijken naar iets anders.

Ik werkte als motormonteur en kon de reparatie van de tweetakt zelf uitvoeren. Dat mijn volgende motor een viertakt ging worden, om probleemloos langere afstanden te kunnen rijden, stond vast. De RD werd ingeruild op een nieuwe Yamaha XJ550. Ik had mijn hele jeugd al bijbaantjes gehad en dus aardig wat gespaard, maar om het geld voor de nieuwe XJ550 bij elkaar te krijgen moest ik zelfs mijn elektrische autoracebaan verkopen. Met die nieuwe Yamaha XJ550 heb ik in twee jaar tijd bijna een ton gereden. Veel woon-werkverkeer, ik woonde in Scherpenzeel en later in Wageningen en reed elke dag naar het Brabantse Son. En verder zoveel mogelijk weekend- en vakantietrips. In 1986 heb ik de XJ550, wat nog altijd mijn lievelingsmotor is, ingeruild op een nieuwe XJ600. Die beviel me niet zo, waarna ik een jaar later aan een nieuw avontuur begon: een Yamaha XT600. Ik kreeg de smaak van het avontuurlijke motorrijden behoorlijk te pakken. Omdat ik van zwarte motoren hou, en de eerste XT wit was, kocht ik een jaar later een zwarte XT600. Op een gegeven moment stonden er drie XT’s in de schuur. Eentje voor mijn toenmalige vrouw, eentje voor mezelf en eentje omgebouwd tot supermotard. Prachtige motoren, maar probleem was dat de XT’s om de 30.000 km aan een grondige revisie toe waren. Er lag er dus altijd wel eentje in onderdelen op de werkbank. En ik kwam er ook achter dat een retourtje Zuid-Frankrijk op een XT niet echt comfortabel te noemen is. Dat was voor mij het moment om over te schakelen op iets anders.’

Marathonmotor: Triumph Rocket III Roadster

XJ900 Club

Dat “iets anders” werd een Yamaha XJ900N. Bob: ‘Geen nieuwe dit keer, daar had ik toen geen geld voor, maar een elf jaar oude met 82.000 km op de teller. Voor 2500 gulden, omgerekend zo’n 1200 euro, werd ik de nieuwe eigenaar. De “N” bij XJ900N duidt op de naked versie van de XJ900, maar omdat die minder goed werden verkocht dan de XJ900’s met stuurkuip bood Yamaha de mogelijkheid om de N-versie te voorzien van een volle kuip. In dit geval een Jos Schurgers-kuip. Op de motor die ik kocht zat zo’n kuip. Ik had zogezegd een toerversie van de XJ900. En dat beviel me prima. Ik reed er door weer en wind mee naar mijn werk en ik trok er mee door Europa, van Noorwegen tot Spanje en natuurlijk de Alpenlanden waar je lekker kunt sturen. Omdat ik meerdere motoren had, en heb, bestempelde ik deze XJ900 als mijn pekelfiets. Maar dan wel een pekelfiets in zeer goede conditie.’

Kort nadat Bob de XJ900N had gekocht raakte hij betrokken bij de oprichting van de XJ900 Club. Dat was in 1996, kort nadat de productie van de XJ900 was gestopt. Bob: ‘Het begon met een afspraak van een aantal XJ900-rijders. Een vriendenclub van in het begin 29 man. In de hoogtijdagen waren we met een paar honderd. Ik ben binnen de club altijd de technische man geweest, wat gezien mijn achtergrond begrijpelijk is. Zo’n Yamaha XJ900 is een motor voor het gewone “klootjesvolk”. Ha ha, daar hoor ik zelf ook bij. We willen de XJ900 zoveel mogelijk rijdende houden, maar kom bij ons niet aan met praatjes over pk’s of dure accessoires. Niks geen geklets uit de hoogte van kijk mij eens. Maar omdat het ledenaantal van de club flink terug liep, er zijn immers steeds minder XJ900’s, zijn sinds een aantal jaren bezitters van alle Yamaha XJ-modellen welkom. Het ledental schommelt nu rond de 70. Niet spectaculair, maar voldoende om als club te overleven. We staan ook ieder jaar op de MOTORbeurs.’

Losgelopen bout

Als motormonteur weet Bob natuurlijk als geen ander hoe hij zijn Yamaha in puike conditie moet houden. En het spreekt voor zich dat motorzaken aan hem een slechte klant hebben, want hij doet alles zelf. Werk en hobby zijn bij Bob ongeveer hetzelfde. Bob: ‘Ik hou me wel redelijk aan de door Yamaha opgegeven onderhoudsintervallen. Dat wil zeggen om de 6000 km nieuwe olie en een kleine beurt. Kleppen stellen zou om de 12.000 km moeten, maar ik weet inmiddels uit ervaring dat om de 24.000 km meer dan voldoende is. Ik heb de XJ900 leren kennen als een uiterst betrouwbare motor wat niet wil zeggen dat ik er toch een keer pech mee heb gehad. Ik stond bij een stoplicht, wilde wegrijden maar de motor sloeg af. Geen beweging meer in te krijgen. Dan sta je toch even raar te kijken met al het achteropkomende verkeer wat bij een groen verkeerslicht geen stilstaande motor verwacht. Thuis is het hele blok uit elkaar gehaald om er achter te komen wat het euvel was: een losgelopen bout van de startkoppeling. Behalve de startmotor, die was blijven hangen en helemaal in gort gedraaid, was er verder niets stuk. Omdat ik het allemaal zelf kon repareren vielen de kosten mee. Maar had ik dat alles uit moeten besteden dan waren de reparatiekosten hoger geweest dan de waarde van de motor.’ Dat gebeurde bij km-stand 134.000. Er zouden daarna nog 150.000 probleemloze kilometers volgen.

Om de Yamaha XJ900N in conditie te houden heeft Bob door de jaren heen flink wat uurtjes vrije tijd in de Yamaha gestoken. Bob: ‘In de tank van mijn XJ900 zat geen aansluiting voor een benzinemeter. Daarom heb ik een andere tank gemonteerd waarin dat wel zat. Die tank heb ik in de originele kleuren laten spuiten, wat aardig is gelukt. Ik streef er overigens niet naar om alles zo origineel mogelijk te houden. Mooi en functioneel tellen bij mij zwaarder. Aan het uiterlijk valt de leeftijd van de motor niet af te zien. Aluminium dat afbladdert heb ik altijd direct laten moffelen. Meestal zwart, want dat is mijn favoriete kleur. Roestige boutjes en moertjes, daar heb ik een hekel aan. Vervangen dus. Toen ik de motor kocht zat er een BSM-uitlaat op. Ik heb die vervangen door een rvs uitlaat van Joma. Verder heb ik de motor op veel manieren aangepast zonder afbreuk te doen aan het uiterlijk. De topkoffer is verder naar voren geplaatst, spiegelsteunen verbreed en het voorspatbord is verlengd om minder vuil op het blok te krijgen. Het lange achterspatbord ben ik ooit op een sloop tegengekomen. Dat scheelt een berg aan opspattend vuil. De kleine valbeugels heb ik zelf gemaakt en ga zo maar door. Alles om mijn “pekelfiets” functioneler te maken.’

Op de brug

Het is dat Bob zelf een “2” voor de km-stand heeft geplakt anders zou niemand geloven dat de km-stand 285.000 in plaats van 85.000 is. Onze expert Van Sleeuwen komt glunderend terug na zijn gebruikelijke proefritje. ‘De motor rijdt zoals die er uit ziet, prima dus. Ik kan niet anders zeggen. Ook de remmen, vaak een heikel punt bij oudere motoren, vertragen als bij een moderne motor.’

Met zo’n hoge km-stand mag je verwachten dat het balhoofdlager al een keer vervangen is. Maar nee. Bob: ‘Goed in het vet houden, dan gaan die lagers een leven lang mee.’

De remschijven op deze Yamaha XJ900N zijn nog van het geventileerde type en die blijken amper te slijten. Van Sleeuwen kan na 285.000 km amper enige slijtage meten. Bob: ‘En ze zijn in de Alpen echt wel gebruikt. Volle bak naar beneden, maar de remmen lopen niet warm. En uiteraard altijd de juiste remblokken gebruiken. Daar moet je niet op bezuinigen.’

Dat er met de motor (vroeger) ook veel mee in de pekel is gereden valt er niet aan af te zien. Alles lijkt nieuw. De luchtgekoelde cilinders, de rvs uitlaat, de fraaie wielen en de schokdempers. Het glimt allemaal zoals je dat bij een nieuwe motor mag verwachten. Bob: ‘Vanwege de steeds slechter wordende benzine is het clean houden van de carburateurs wel een steeds groter probleem. De 10% bio ethanol in de benzine tast rubber en messing aan en laat sporen na in tank en carburateur. 98 tanken helpt, maar niet afdoende want in 98 zit ook bio ethanol. De motor veel gebruiken is de beste remedie. Lang stil laten staan is met de huidige “klote-benzine” bij oudere motoren geen optie.’

Van Sleeuwen kan er amper over uit hoe fraai deze kilometervreter er nog uitziet. Zelfs de kuip, qua vormgeving niet moeders mooiste maar wel functioneel, is nog in prima staat. Alleen is de ruit bijna ondoorzichtig geworden wat voor Bob niet zo’n probleem is. ‘Ik kijk er net overheen. Een nieuwe ruit is heel lastig te vinden en als je er eentje vindt is die schrikbarend prijzig.’

Samenvattend: ook al krijg je er bij inruil amper nog iets voor terug, deze XJ900 is er eentje om door een ringetje te halen. Bob: ‘De motor mag dan 35 jaar oud zijn en 285.000 km op de teller hebben, ik ga er dit jaar gewoon weer mee op vakantie naar de Alpen, want aan de betrouwbaarheid twijfel ik niet.’