Voor Gert van Wolde was het 27 jaar geleden duidelijk waar zijn voorkeur voor een nieuwe motor naar uitging: een Yamaha TDM850. Anno 2024 rijdt hij nog regelmatig met veel plezier op zijn TDM850 die – ondanks een wat overmatige olieconsumptie – een blijver is gebleken. Vanwege de respectabele kilometerstand van ruim 180.000 km geniet de TDM nu van zijn oude dag en komt alleen nog maar voor mooiweer-ritjes naar buiten.
Man en motor
| Naam | Gert van Wolde |
|---|---|
| Woonplaats | Milheeze |
| Leeftijd | 63 jaar |
| Beroep | cateraar |
| Rijdt sinds | 1990 |
| Aangeschaft | 1997 (nieuw) |
| Nieuwprijs | circa €9.550 |
| Dagwaarde | circa €1.000 |
| Rijstijl | toer |
| Gebruik | toertrips |
| Brandstofverbruik | 1:20 |
| Olieverbruik | 1:3000 |
| Onderhoud | motorzaak en zelf |
| Bouwjaar | 1997 |
| Kilometerstand | 180.605 km |
Alweer 27 jaar geleden werd Gert van Wolde (62) uit Milheeze de trotse eigenaar van een gloednieuwe Yamaha TDM850. Het was zijn eerste nieuwe motor. Het motorrijden begon voor de in Groningen geboren Gert in 1989 met zijn motorrijbewijs. Zijn eerste motor was een Suzuki GSX400, maar die motor was voor de twee meter lange Van Wolde eigenlijk veel te klein. Een Honda CB900 F2 Bol d’Or paste beter bij zijn postuur. Toen de Honda in 1997 aan vervanging toe was, kwam de Yamaha TDM850 in beeld. ‘Ik vond, en vind, het een geweldig mooie motor in de kleur grijs/geel. Tijdens de toenmalige MotorRAI in Amsterdam had ik al even kunnen proefzitten en dat deed ik nog eens dunnetjes over tijdens MOTORbeurs Utrecht. Vanaf dat moment wist ik het zeker, die TDM moest het worden. In 1997 kocht ik de Yamaha nieuw bij de motorzaak waar twintig jaar geleden de rubriek Marathonmotor is ontstaan. Helaas bestaat die motorzaak waar ik goede herinneringen aan heb niet meer. Het is nu een fietsenzaak.’
De Yamaha TDM850 heeft de afgelopen 27 jaar hoofdzakelijk dienstgedaan als toermotor en in mindere mate voor woon-werkverkeer. ‘Omdat de afstand naar mijn werk niet zo groot is, heb ik naast de TDM meestal een licht motortje of een scooter gehad waarmee ik ook in de winter naar mijn werk kan rijden. En verder is er veel in clubverband gereden.’ Gert is lid van MC Laurentia (motorclub uit Milheeze met ruim honderd leden) en voorzitter van motorclub Missile Riders. Deze laatste vereniging bestaat uit motorrijdende personeelsleden van de militaire basis De Peel waar Gert van Wolde werkzaam is als cateraar.
Marathonmotor Harley-Davidson XLH 883 Sportster: een Sportster in BSA-outfit
Olieconsumptie
Na 27 jaar is Van Wolde nog altijd zeer positief over zijn TDM850 en dat ondanks de bovengemiddelde olieconsumptie. ‘Na mijn Honda CB900F2, die flink wat olie verbruikte, was voor mij de tijd rijp om een motor te kopen die geen olie verbruikte. Met de aanschaf van een nieuwe Yamaha dacht ik dat probleem te kunnen oplossen. Maar dat viel vies tegen. En daar bleef het niet bij. Bij kilometerstand 37.000 brak er een klep. Dat was gewoon (dure) pech. Bij die reparatie heb ik meteen de zuigerveren laten vervangen in de hoop dat daarmee het olieverbruik zou afnemen. Maar helaas, het heeft niet geholpen. Aanvankelijk verbruikte de TDM iedere duizend kilometer ongeveer een liter olie. Vreemd genoeg is het olieverbruik de laatste jaren niet toegenomen. De laatste vijftien jaar is het verbruik zelfs afgenomen tot ongeveer 1:3.000. Nog altijd matig, maar daar kan ik mee leven. Bij langere ritten heb ik altijd extra olie bij me. Maar dan doet zich nog een probleem voor. Vanuit een normaal olieblik, zonder hulpmiddelen, lukt het echt niet om olie bij te vullen omdat de vuldop op een onmogelijke plek zit. Daarvoor heb je een flexibele trechterslang nodig. Tussen de koffers heb ik een afsluitbare pvc-pijp bevestigd waarin ik die trechterslang kan opbergen. Tja, je moet iets, nietwaar. En om nog even bij het olieprobleem stil te staan, het kijkglaasje om het oliepeil te controleren zit op een onmogelijke plek achter een framebuis verscholen. Hoe krijgen ze het verzonnen.’
Het olieverbruik is niet het enige minpuntje van de TDM850. Hoewel het motorblok open en bloot in het blikveld ligt, is sleutelen aan deze Yamaha in veel gevallen een tijdrovende zaak. ‘Neem iets simpels als de accu vervangen. De achterschokdemper moet eruit om bij de accu te kunnen. Dat verzin je niet. Omdat ik zelf veel onderhoud aan de motor doe, weet ik inmiddels hoe een en ander in elkaar steekt. Maar even snel iets aan de TDM doen is maar zelden aan de orde.’
Eenpitter
Met zo’n 70.000 km op de teller was Gert in 2004 de tweede deelnemer in de rubriek Marathonmotor. Dat hij dezelfde TDM850 nog steeds in bezit heeft, maakt wel duidelijk dat hij een speciale band met zijn TDM850 heeft. ‘Ik heb met de TDM van alles meegemaakt. Meestal leuke dingen, maar ook drie keer een ongeluk(je). Onderuit op een rotonde waar diesel was gelekt, onderuit bij een afrit van een tankstation waar het spekglad was en in Italië tegen een rotswand gereden nadat een tegenligger me op een grindspoor dwong. Gelukkig alleen maar materiële schade. Dat doet alleen zeer in de portemonnee.’
Vanwege zijn postuur heeft Gert enkele aanpassingen aan zijn TDM850 gedaan. ‘Door de origineel gemonteerde spiegels had ik totaal geen zicht naar achteren. Met mijn lengte en brede postuur zat ik steeds naar mijn eigen schouders te kijken. Om dat probleem op te lossen heb ik een paar centimeter tussen de spiegelsteunen gelast waardoor ze verder naar buiten staan. Een wat hoger kuipruitje zorgt ervoor dat ik minder last heb van turbulentie. De set Krauser-koffers, die zelfs een fikse schuiver hebben overleefd, zijn niet alleen stevig maar ook functioneel. Wel jammer dat ze niet goed waterdicht zijn.’
| Heb jij ook een marathonmotor? |
| Heeft jouw motor ook een respectabele kilometerstand bereikt en ken je de historie? Meld je dan aan voor een grondige inspectie door onze specialisten! Stuur een e-mail aan marathonmotor@mpsadventure.nl met je contactgegevens en informatie over je motor, zoals merk, type, bouwjaar en kilometerstand. Meer info is te vinden op mpsadventure.nl. |
Drie keer is Gert onderweg met zijn Yamaha stil komen te staan. ‘De eerste keer was dicht bij huis. De motor hield er van het ene op het andere moment mee op. Bleek er iets met de nokkenas aan de hand te zijn. Die zat vast. Gelukkig vond ik voor honderd euro een complete tweedehands cilinderkop met nokkenas die ik door een motorzaak liet monteren. Een kapotte gaskabel tijdens een rondje Nederland kon onderweg door de ANWB worden opgelost met een noodkabel. De laatste keer dat het onderweg mis ging, was in de buurt van Delden. De motor begon op één cilinder te lopen en dat is er toch echt eentje te weinig. De motor is toen opgehaald en eenmaal thuis liep de motor toch weer op twee cilinders. Een monteur die er later naar keek had het vermoeden dat er iets met de kabelboom aan de hand zou kunnen zijn. Daarop heb ik de kabelboom vervangen, maar daarna liep de motor helemaal niet meer. Ik moet er wel bij vertellen dat de nieuwe kabelboom een tweedehands exemplaar was. Toen de originele kabelboom maar weer teruggeplaatst, waarna de motor weer liep. Maar nog wel steeds met het probleem van een uitvallende cilinder. Met een set vervangende carburateurs bleef de motor wel op twee cilinders lopen, maar liep het brandstofverbruik van 1:20 op naar 1:13. Dus nog maar eens een ander setje carburateurs gekocht. Dit keer met meer succes. Met gemiddeld zo’n 1:22 is de motor zelfs nog zuiniger geworden. Het kan natuurlijk ook zijn dat mijn rijstijl milder is geworden.’
Yamaha TDM850 op de brug
Voor Gert van Wolde is het een kort ritje van Milheeze naar MOTO73-expert Van Sleeuwen in Volkel. Vergeleken met twintig jaar geleden ziet de Yamaha er met 180.000 km op de teller nog steeds ‘fris’ uit. ‘En zo rijdt de motor ook nog’, is de conclusie van Van Sleeuwen, als hij de Yamaha na een proefritje op de brug rijdt. Allereerst worden de balhoofdlagers gecontroleerd. Die zijn in orde, niets bijzonders. Wel bijzonder is dat die lagers de afgelopen 27 jaar nog nooit zijn vervangen. De remschijven zijn wel een keer vervangen, wat met zo’n hoge kilometerstand heel normaal is. De voorvorkkeerringen zijn vanwege lekkage twee keer vervangen. Op de binnenpoten ziet Van Sleeuwen lichte gebruikssporen, wat op zich nog niet alarmerend is. Wat wel opvalt is dat de vorkpoten in neutrale stand ver inzakken. Ruim vier centimeter waar anderhalf gebruikelijk is. ‘Je zou de veren met behulp van een opvulbusje wat kunnen opspannen – nieuwe binnenveren plaatsen is natuurlijk de beste oplossing. Deze hebben hun beste tijd gehad’, aldus Van Sleeuwen.
Het motorblok van de TDM850 heeft de tand des tijds goed doorstaan. Geen verweerde carterdeksels of iets dergelijks. Een deel van het kuipwerk is na de aanvaring met de rotswand in Italië vervangen. Het andere deel is, zonder dat het stoort, provisorisch gerepareerd. ‘De reparatiekosten stonden niet meer in verhouding tot wat de motor nog waard is. Vandaar dat ik de schade op een simpele manier heb gemaskeerd’, aldus de eigenaar.
De banden hebben hun beste tijd gehad en dat is de eigenaar bekend. ‘Tegen de tijd dat het seizoen weer begint komen er nieuwe op. Ik vertrouw het meest op Bridgestone-banden. Op een Japanse motor horen Japanse banden’, lacht Gert.
De complete uitlaat is al eens vervangen. Er zit nu een Laser-uitlaat op waarin met het oog op rijden in Duitsland een demper is gemonteerd. En die demper is zoals het hoort vast gelast. ‘Ik heb jaren in Duitsland gewoond en kom daardoor nog heel vaak. Ik weet hoe streng de Duitse politie controleert, vooral in gebieden waar veel motorrijders komen. En als er iets niet klopt, al betreft het maar het ontbreken van een keurmerkje, kun je een aanhanger uit Nederland laten komen om je motor te laten ophalen.’
Art Deco Bagger door Game Over Motorcycles: Inspired by Slow Burn
De buddyseat is een keer opnieuw gevuld en bekleed wat het uiterlijk van deze TDM zeker ten goede komt. De rubbers van de voetsteunen zijn al lang verleden tijd en vooral aan het rubber van het schakelpedaal (nooit vervangen) kun je zien dat er in 27 jaar heel wat is geschakeld.
Op elektrisch gebied heeft de Yamaha geen problemen gekend. Dynamo en spanningsregelaar zijn nog nooit vervangen en doen hun werk nog steeds prima. De originele knipperlichten hebben wel plaats gemaakt voor nieuwe exemplaren. Het contactslot vraagt om een speciale behandeling, maar dat is meer regel dan uitzondering bij wat oudere Yamaha’s.
Zowel optisch als technisch verkeert deze Yamaha TDM850 nog in goede staat. Aan verkopen of inruilen denkt Gert niet. ‘Ik heb deze motor al zo lang, die gaat niet meer weg. Ik rij er alleen nog in de zomermaanden mee en dan meestal wat kortere ritten in Nederland. Sinds drie jaar heb ik een BMW R 1200 RT voor de langere afstanden. Die motor biedt meer comfort dan de TDM. En voor woon-werkverkeer heb ik een Piaggio Carnaby 125 gekocht. Hartstikke zuinig en loopt met mij erop nog 100 km/u. Hard genoeg, want op de weg naar mijn werk mag ik toch nergens harder dan 80 km/u.’
Foto’s: Peter van der Sanden
| Merkenclub |
| Nederland kent een TDM-TRX club. Bezitters van Yamaha TDM- en TRX-modellen zijn welkom en sinds 2017 geldt dat ook voor Tracer-bezitters (tdm-trx-tracer.nl). Voor 25 euro kun je lid worden. Als lid heb je toegang tot het ledenforum en kun je deelnemen aan diverse toertochten. |
| Reparaties en problemen |
| 18.750 km lager tandwieldrager vervangen 37.000 km afgebroken klep 38.400 km achterwiellagers vervangen 41.500 km nieuwe accu 50.440 km valschade vanwege ongeval 82.175 km cilinderkop, nokkenassen en voorvorkkeerringen vervangen, nieuwe zuigerveren en distributieketting 92.000 km temperatuursensor vervangen 114.000 km schade na ongeval 118.000 km remschijven voor vervangen 134.000 km nieuwe accu 150.000 km carburateurs vervangen 169.000 km revisie startmotor 174.500 km nieuwe accu 180.100 km lekkage tankkraantje verholpen |
| Richtprijzen bij motorzaak |
| Reken voor een mooie TDM850 met weinig kilometers op een bedrag tussen de 2.500 en 3.500 euro. Voor een TDM900 ben je rond de 3.500 à 4.500 euro kwijt. |
Technische gegevens Yamaha TDM850
| Type | tweecilinder viertakt lijnmotor |
|---|---|
| Cilinderinhoud | 849 cc |
| Boring x slag | 89,5 x 67,5 mm |
| Kleppen per cilinder | 5 |
| Compressieverh. | 10,5:1 |
| Carburatie | carburateur |
| Transmissie | vijfbak |
| Eindoverbr. | ketting |
| Maximum vermogen | 80 pk (58,7 kW) @ 7.500 tpm |
| Maximum koppel | 80 Nm @ 6.000 tpm |
| Frame | Deltabox-brugframe |
| Vering voor | telescoopvork |
| Vering achter | monoschokdemper |
| veerweg v/a | 149 / 140 mm |
| Rem voor | twee 298mm-schijven met vierzuigerklauw |
| Rem achter | 250mm-schijf met dubbelzuigerklauw |
| Banden v/a | 110/80-18, 150/70-17 |
| Gewicht | 201 kg (droog) |
| Tankinhoud | 20 liter |
| Zithoogte | 795 mm |
| Wielbasis | 1470 mm |
| Balhoofdhoek | 25° |
| Naloop | 105 mm |
Yamaha TDM850: goed om te weten
De Yamaha XTZ750 Super Ténéré heeft als basis gediend voor de TDM850 waarvan de eerste in 1991 op de markt kwam. De TDM moest avontuurlijke gevoelens bij de berijder oproepen. Niet om er de woestijn mee in te duiken, daar leent een TDM zich echt niet voor, maar wel om er avontuurlijke tochten mee te ondernemen.
Van 1991 tot 1995 bleef de TDM850 vrijwel ongewijzigd. In 1996 kreeg de TDM850 een serieuze opwaardering. Wegligging, handelbaarheid en motorprestaties werden onder de loep genomen. En het uiterlijk veranderde in positieve zin. De kracht van een TDM zit hem vooral in de comfortabele zitpositie. Eentje waarbij je veel overzicht hebt. Dat in combinatie met het brede stuur zorgt ervoor dat de TDM een motor is die zich heel gemakkelijk laat sturen.
Het blok dat in de Yamaha TDM850 hangt vinden we ook terug in de Yamaha TRX. Het bijzondere aan het nieuwe blok is de 270°-krukas. Hierdoor kreeg de motor het loopkarakter van een V-twin. Lekker veel koppel, relatief weinig trillingen, een goede gasrespons en een lekker uitlaatgeluid. Naast alle positieve zaken staat de TDM850 ook bekend als een motor die graag een slokje olie lust en waaraan het lastig sleutelen is omdat je vanwege de compacte bouw niet zomaar overal bij kunt. Zelfs niet bij de accu.
In 2002 kwam er weer een update. De TDM werd opgewaardeerd van 850 naar 900cc (897 om precies te zijn). Bijna alles aan de TDM900 was nieuw; blok, frame en beplating. De carburateurs op de nieuwe TDM maakten plaats voor elektronische injectie. Het hoge olieverbruik behoorde bij het nieuwe model tot het verleden. De TDM900 bleef tot 2012 nieuw leverbaar.
