Marathonmotor: Triumph Sprint ST1050

Arie Gelein was super tevreden over zijn Triumph Sprint ST1050. Er moest dan ook snel een andere komen toen acht jaar geleden zijn motor door een niet goed oplettende automobilist in de prak werd gereden. De rode ST1050 werd een blauwe waarvan de teller inmiddels bijna 180.000 km aanwijst. Arie is Anglofiel en Triumph-fan, dat bewijzen de twee andere Triumphs die bij hem in de schuur staan.

Verpakkingsdeskundige Arie Gelein (63) uit Callantsoog was het liefst al op jonge leeftijd motor gaan rijden, maar dat was thuis onbespreekbaar. Arie: ‘Ik had daar wel begrip voor. Mijn vader had in 1954 een motorongeluk gehad. Hij was op de motor met zijn hoofd tegen de achterkant van een vrachtwagen gereden. Een helm werd in die tijd nog niet gedragen. Mijn vader was door dit ongeval aan een oog blind geraakt. Ik heb hem nooit anders gekend. Maar we waren wel motorliefhebbers en groot fan van Jarno Saarinen. Zo’n twintig jaar geleden verhuisde ik van omgeving Schiphol naar Callantsoog. Het duurde tot 1996 voordat ik ging doen wat ik al heel lang had willen doen: motorrijden. Het begon met een oude Honda CB500F. Die kocht ik voor 500 gulden (zo’n €220,-). Het motorrijden beviel me nog beter dan verwacht. Daarom ging ik de motor gebruiken om naar mijn werk (regio Amsterdam) te rijden.

Dat kon natuurlijk niet met dat oude ding, dus kwam er een nieuwe Honda CB500. Weinig vermogen, maar genoeg voor mij. Toen ik van mijn baas de mogelijkheid kreeg om met een auto van de zaak te gaan rijden, vroeg ik of het ook een “motor van de zaak” kon zijn. En dat kon. Zo kreeg ik in 2000 de beschikking over een gloednieuwe Triumph Trophy 900. Toen er in 2005 120.000 km op de teller stond heb ik me aangemeld voor Marathonmotor. De rubriek bestond toen net een jaar. Twee jaar later heb ik de Trophy met 158.000 km op de teller ingeruild voor een nieuwe Sprint ST1050. Een geweldige motor, maar in 2012, met 120.000 km op de teller, stopte ik voor een oranje stoplicht. De automobilist achter me had dat niet verwacht en knalde achterop. Ik ben zelf door de lucht gevlogen, maar had nagenoeg niets. Daar was ik al heel blij om. Vooral omdat na het overlijden van mijn vrouw de zorg voor een vrij jong gezin volledig op mij rustte. De motor was echter totaal naar de vernieling, wat ik erg jammer vond. Een nieuwe was in 2012 niet meer te koop, dus ging ik op zoek naar een gebruikte. Die vond ik bij Motorado in Leeuwarden. Een blauwe, volgens mij van de eerste eigenaar, met 42.000 km op de teller. De motor was zes jaar oud, maar oogde zo goed als nieuw.’

Hele jaar door

Hoewel een enkeltje Callantsoog-Leeuwarden goed is voor zo’n 90 km wordt het onderhoud van de ‘Noord-Hollandse’ motor gedaan in Friesland. Arie: ‘Ik heb een goed gevoel bij de motorzaak in Leeuwarden en dat vind ik belangrijk. Sommige dingen doe ik ook wel zelf. Ik sleutel veel aan oude Engelse auto’s, een andere hobby van me, en dan kan zo’n Engelse motor er ook nog wel bij. Als het ingewikkeld wordt en speciaal gereedschap of uitleesapparatuur vereist is, dan richt ik me tot Motorado. De motor is voorzien van enkele accessoires zoals een Osco-oiler en handvatverwarming.

Er zit ook een kofferset bij, maar daar rij ik niet graag mee. Dat maakt de motor erg breed. En functioneel zijn deze koffers niet, er past geen helm in. Ik heb meestal een klein tasje op de tank geklikt (met magneet gaat niet, want de tank is van kunststof) en bij langere trips gebruik ik zadeltassen. Wel zo gemakkelijk om tussen de file door te rijden. Om het zitcomfort voor mijn vriendin achterop wat te vergroten heb ik daar aan anti-slip netje gemonteerd. Behalve de Sprint ST1050 heb ik ook nog een Sprint GT en sinds kort een Daytona 955i. De GT rijdt het prettigst met duopassagier, de Daytona (het oude ronde model) vind ik gewoon een erg mooie motor. Mijn vriendin hoopt dat drie motoren genoeg zijn, maar mijn droommotor is een Daytona 675. Niet omdat ik een racer ben (ik zie het wel graag op tv en in Assen als Rossi-fan op het circuit), maar net als de 955i vind ik de 675 een heel mooie motor.’

De Sprint ST1050 wordt door Arie het hele jaar door gebruikt. Arie: ‘Het aantal kilometers per week varieert enorm. De ene week zijn het er duizend, de andere week, als ik voornamelijk thuis werk, geen. Een enkele keer bezoek ik als zzp’er een klant in het buitenland en maak er dan meteen maar een kleine vakantie van. Een aantal keren ben ik met een georganiseerde reis van Promotor meegeweest. Niks mis mee, maar voor mij waren de uitgezette routes te kronkelig. Ik wil af en toe ook eens lekker door kunnen rijden. De oudste van m’n drie zonen rijdt ook motor. Met hem kan ik mijn passie voor motorrijden delen en dat is altijd leuk.’

Wat een verschil

Bijna 180.000 km staat er op de teller, waarvan Arie er zelf 140.000 heeft gereden. De Sprint ST1050 heeft onderweg nooit de geest gegeven, maar met zo’n hoge kilometerstand kan het bijna niet anders of er is buiten het vervangen van olie en filters toch wel eens wat aan de hand geweest. Kort nadat Arie de Triumph had gekocht begaf de accu het. Arie: ‘Deze motor heeft veel pluspunten, maar als ik één minpunt moet noemen dan is dat het starten. De startmotor moet altijd eerst flink wat omwentelingen maken alvorens de motor aanslaat. En in combinatie met een te zwakke accu levert dat al snel startproblemen op. Ik heb de accu altijd aan een druppelaar hangen. Doe ik dat niet en wordt de motor een poosje niet gebruikt dan krijg ik de motor in veel gevallen niet eens aan de praat.

Er wordt ook regelmatig een verse accu geplaatst.’Bij 70.000 km is de lamp-unit vervangen omdat het stelmechanisme stuk was. De koppelingskabel en TPS (Throttle Position Sensor) volgden bij 103.000 km. Kort daarna waren de remschijven voor aan de beurt. Bij 134.000 km moesten voor de tweede keer de voorvorkkeerringen worden vervangen, alsmede de remschijf achter en de spanningsregelaar.Omdat de achtervering te wensen over liet is bij 162.000 km de achterschokdemper vervangen. Arie: ‘Dat was nodig want ik had het gevoel dat de schokdemper regelmatig doorsloeg. Ik heb toen zelf de lagers en keerringen van het linksysteem vernieuwd. Kort daarvoor heb ik zelf de revisie van de remklauwen gedaan.’De laatste grotere ingreep is onlangs gedaan tijdens een grote beurt. Arie: ‘Volgens de monteur bij Motorado was het tijd om de balhoofdlagers te vervangen. Ik vond al een tijdje dat mijn motor zo slecht de hoek om ging. Ik dacht dat het aan mij lag, maar met die nieuwe lagers stuurt de motor weer als vanouds. Wat een verschil.’

Op de brug

Het is een koude ochtend als Arie Gelein van Callantsoog naar Van Sleeuwen in Volkel komt gereden. Goede kleding en handvatverwarming hebben de berijder redelijk op temperatuur gehouden. Aan niets is te zien dat de motor al bijna 180.000 km achter de kiezen heeft. Ook na het proefritje van Van Sleeuwen oogst de Triumph niets dan lof. ‘Al voel ik wel iets aan de voorkant’, merkt de MotorNL-expert op. Dat “iets” blijkt niet het balhoofdlager te zijn (net vervangen), maar wel een gecupte voorband. Arie: ‘Ik rij vrij veel snelweg en krijg daardoor snel “vierkante” banden. Ik heb zelf geen last van de cupping die ontstaat. Het profiel van de band is dan nog wel prima, dus zonde om te vervangen.’ De remschijven voor vertonen een vreemd slijtpatroon. Ze zijn “hol” waardoor de remblokken alleen aan de buitenkant contact maken met de schijf. Links is het erger dan rechts. ‘Misschien niet de juiste remblokken gebruikt waardoor dit slijtpatroon kan zijn ontstaan’, aldus Van Sleeuwen.

De lak van de Triumph ziet er nog opvallend fris uit. Opnieuw gespoten? Arie: ‘Nee, afgezien van het rechter kuipdeel is alles origineel. Dat kuipdeel is een keer beschadigd geraakt toen mijn zoon op de Triumph reed en bij het afstappen omviel. Dat deed zeer, vooral in figuurlijke zin dan.’De buddy op de Sprint ST1050 is nog afkomstig van de eerder in de prak gereden ST1050. Arie: ‘Dat is een gelzadel dat bij die aanrijding niet beschadigd is geraakt. Ik heb het daarom overgezet op deze motor, want het zit echt prima.’ Het blok van de Triumph is kurkdroog, geen zweetplekje te zien. Olie verbruiken doet de Engelsman niet en met een verbruik van 1:21 springt-ie ook zuinig om met benzine. Arie is zeer tevreden over de Osco-oiler. ‘Smeert prima en dan alleen de ketting. Bij correct gebruik komt de rest van de motor niet onder de smurrie te zitten’. Met de middenbok en de jiffy lijkt niks aan de hand. ‘Maar ik merk wel dat de motor op de jiffy iets verder overhelt dan voorheen. Dat moet toch een stukje slijtage zijn’, denkt Arie. Over het geheel gezien kun je niet anders concluderen dan dat de veertien jaar oude Triumph nog in topconditie is. Arie: ‘Hij mag blijven, maar sinds ik ook een GT1050 en een Daytona 955i heb, krijgt de ST wel iets meer rust.’

Tekst en foto’s: Peter van der Sanden