Marathonmotor: KTM 1290 SA

Na een proefrit op een KTM 1290 SA ontstond er spontaan een brede glimlach op het gezicht van Ronny Franken. Vier jaar en 126.000 kilometer later is die glimlach nog steeds aanwezig. Franken zou in de Benelux wel eens de man kunnen zijn die de meeste kilometers op een 1290 SA heeft gereden. Dat maakt zijn deelname aan Marathonmotor nog interessanter. 

Bij Ronny Franken (39) uit het Belgische Dilsen-Stokkem stond als tiener motorrijden niet bovenaan op zijn verlanglijstje. In België is het zo dat als je twee jaar een autorijbewijs hebt je ook op een 125cc-motorfiets mag rijden. ‘Ik zat nog op school en een tweewieler leek me wel handig. Mijn eerste motor was een Yamaha TW125. Een erg leuk motortje met een heel breed achterwiel. Mijn tweede motor in de categorie 125 cc was een Kymco. Een sportief ogende zware brommer. Mooi, maar technisch een misbaksel. Enkele jaren ben ik met die lichte motoren zowel naar school in Doepenbeek als naar werk in Maastricht gereden. Toen pas kwam ik erachter dat ik als Belg zonder motorrijbewijs helemaal niet met een 125cc-motor in Nederland mocht rijden. Bij een vriend van me, die een motorrijschool heeft, ben ik een paar lessen gaan halen. Hij leerde mij de speciale verrichtingen en met een “L” op de motor mocht ik maximaal een jaar oefenen. De “L” hing ik op een BMW 650GS waarmee ik door heel België mocht rijden. Het examen was simpel, ik slaagde meteen. Het enige waar ik op moest letten was dat ik niet te snel reed. Na de 650GSA werd het tijd voor het echte werk. Ik kocht een BMW 1250GSA. In het begin reed ik niet zo veel kilometers want mijn werk als Product Development Engineer was in Maastricht. Redelijk dichtbij dus. Dat veranderde toen het bedrijf verhuisde van Maastricht naar Deurne (in Nederland), goed voor dagelijks 150 km. Met de BMW die ik kocht met 40.000 kilometer op de teller heb ik zelf 50.000 kilometer gereden. Toen ik op zoek was naar een vervangende motor voor mijn 2008-BMW GSA ben ik in 2015 gaan testrijden met de nieuwe BMW R1200GSA en de KTM 1290SA. De BMW voelde als thuiskomen, meer van hetzelfde, enkel wat nieuwer. De KTM daarentegen liet me achter met een brede glimlach. Het was een beslissing op gevoel.’

Elke dag

Op 1 juni 2016 werd bij KTM-dealer Motocare Diest de witte KTM 1290SA opgehaald. Ronny: ‘De motor was een paar maanden oud en was gebruikt als demo bij de dealer. Met iets meer dan 6.000 kilometer op de teller scheelde me dat bij aanschaf liefst 4.000 euro. Het eerste jaar heb ik iets van 43.000 kilometer met de nieuwe KTM gereden. Het merendeel woon-werkverkeer en ritjes naar klanten overal in de Benelux en Duitsland en wat weekendtripjes met vrienden in diezelfde landen. Later werd dat iets minder en door corona werk ik nu voornamelijk thuis. Dat scheelt zo’n 2.500 kilometer per maand. Collega’s van me hebben een auto van de zaak. Ik heb gevraagd om een motor van de zaak. Maar helaas, ik werk voor een Amerikaans bedrijf, die vinden motorrijden gevaarlijk, dus mag en kan het niet. Voor mij zou dat een reden zijn geweest om niet van Maastricht mee te verhuizen naar Deurne. Maar blijkbaar wilde het bedrijf me toch graag behouden. Geen motor van de zaak maar wel een acceptabele km-vergoeding. Dat heeft me over de streep getrokken om te blijven. En uiteraard vind ik het werk dat ik doe ook hartstikke leuk. Vier jaar rijd ik nu met de KTM heen en weer tussen Dilsen-Stokkem en Deurne en in al die tijd ben ik misschien vier keer met de auto geweest. Omdat het vanwege het weer echt niet anders kon.

Eén keer wilde ik vanuit Deurne naar huis rijden toen het begon te sneeuwen, zo hard dat ik na een paar kilometer toch maar ben omgedraaid en met een leenauto naar huis ben gereden. Er staat thuis wel een auto, die is voor het gezin. Vier kinderen, in de leeftijd van 11-16 jaar, passen nu eenmaal niet op een motor. Mijn vrouw rijdt ook motor, maar van samen op pad gaan is de laatste tijd weinig gekomen. Misschien dat dat in de toekomst weer meer wordt nu de kinderen wat ouder worden. Door het intensieve gebruik van de KTM ziet die er nooit uit om door een ringetje te halen. Zie je ergens een niet-zo-heel witte KTM 1290SA rijden met een vuile witte topkoffer, grote kans dat ik dat dan ben.’

Onderhoud

Sinds de aanschaf heeft Ronny zijn motor in onderhoud bij KTM-dealer Motocare Diest. ‘Ik ben misschien technisch genoeg om het onderhoud zelf te doen, maar ruimte en tijd ontbreken me hiervoor. Nu breng ik de motor weg voor een beurt en rij met een leenmotor of met de motor van mijn vrouw naar het werk. De remschijven vervangen, een van de laatste klussen, heb ik zelf gedaan. Banden bestel ik zelf, haal de wielen eruit en breng ze naar een bedrijf waar tegen betaling de banden worden gewisseld. Daar blijft het van mijn kant ook zo’n beetje bij. De motor poetsen? Zelden. Na de pekelperiode, dat is het wel zo’n beetje. Eén keer, ik had de motor toen ruim een jaar, ben ik op een rotonde onderuit geschoven. Er lag troep op de weg, wat ik niet had gezien. De standaard aanwezige valbeugel bewees meteen zijn nut. De schade aan de KTM bleef beperkt tot wat “schaafwonden”. Niet iets om me echt druk om te maken. In de winter rij ik met moffen op het stuur. Ziet er niet uit maar in combinatie met handvatverwarming is dat de beste manier om je handen op temperatuur te houden. En dat zelfs met dunne handschoenen. De KTM heeft me onderweg nooit in de steek gelaten, eigenlijk nog geen klap verkeerd gegeven. Alleen maar “klappen” vol power want het blijft een feest om iedere dag met deze motor te rijden.’

Marathonmotor: BMW R 1200 GS Adventure

De 1290SA heeft tubeless banden. Een speciale velgrubber zorgt voor de afdichting bij de spaken. Ronny: ‘Tijdens een bandenwissel moet er extra op worden gelet dat dit rubber niet beschadigd raakt. Twee keer heb ik een lekkage gehad. Achter bij 30.000 kilometer en voor bij 93.000 kilometer. En dit valt niet onder garantie. Heel duur (36 euro) is zo’n afdichtingsrubber niet, maar omdat de band er weer af moet zorgt dat voor extra ongemak. Dat is net zoiets als de TPMS (bandenspanningsmeter-sensor). Alleen omdat het batterijtje leeg is, moeten die dingen in zijn geheel worden vervangen. Kosten 80 euro per stuk, bij BMW zijn ze zelfs nog duurder. Maar na even zoeken op “Ali” vond ik precies dezelfde, met het KTM-artikelnummer, voor een paar tientjes. Opnieuw inlezen lukte niet direct maar op het forum “Adventure Rider” vond ik een handleiding hoe je dat toch voor elkaar kunt krijgen.’

De grote tank op de Super Adventure heeft voor Franken het voordeel dat hij niet om de andere dag hoeft te tanken. Ronny: ‘Toen ik de KTM net had, heb ik uitgeprobeerd hoeveel kilometer ik met een tank kan rijden en kwam uit op 550 kilometer. De tankinhoud staat opgegeven voor 30 liter en tot op een paar druppels na heb ik hem al eens leeg gereden. Precies 30 liter. De onderhoudsbeurten aan de 1290SA zijn niet goedkoop, een beetje vergelijkbaar met mijn BMW. Net voordat de motor twee jaar oud was, kon ik twee jaar extra garantie bijkopen. Dat heb ik gedaan en dat pakte goed uit, want kort daarna raakte de radiateur lek. Dat kwam door een steentje, wat niet onder garantie viel. Bij verdere controle bleek dat de achterkant van de radiateur broos was. En dat viel wel onder garantie.’

Met 110.000 kilometer op de teller leek er voor het eerst toch iets serieus aan de hand met de KTM. Ronny: ‘De motor hield in en stopte er zelfs even mee. Even wachten en de motor startte weer. Dat bleef zich enkele keren herhalen. Bij Motocare Diest wisten ze meteen wat er aan de hand was, benzinefilter verstopt. Blijkbaar is dat iets waar ze daar vaker mee te maken krijgen. Geen dure reparatie dus, alleen maar een filtertje vervangen. Omdat benzinefilter vervangen bij een onderhoudsbeurt niet op de checklist staat, wordt dat ook niet preventief gedaan.’

Op de brug

‘Een vuile witte.’ Ronny had niets te veel gezegd, want zo ziet de KTM er ook uit als hij zich bij MOTO73-expert Van Sleeuwen meldt. ‘Ik heb nog even op het punt gestaan om de motor te poetsen, maar heb dat toch maar achterwege gelaten. Hij ziet er immers altijd zo uit’, aldus de eigenaar. Na het proefritje merkt Van Sleeuwen op dat de motor wat vreemd stuurt. En jawel hoor. Op de brug blijkt dat het balhoofd de boosdoener is. Van Sleeuwen: ‘Ik denk niet dat het versleten is, maar wel veel te strak staat afgesteld. En een klodder vet bij het lager doet waarschijnlijk ook al wonderen.’

Op de remmen, de schijven zijn onlangs vervangen, valt niets aan te merken. En als je een beetje door het vuil heen kijkt, zit er onder dat vuil gewoon een strakke motor. ‘Kijk de spaken, die zijn grijs maar dat is enkel vuil, geen roest. Een stevige poetsbeurt en de KTM oogt weer als nieuw’, aldus Van Sleeuwen. Dat geldt echter niet voor alles. Bij de ophanging van de uitlaatdemper had KTM beter rvs materiaal kunnen gebruiken. Bij een motor in deze prijsklasse verwacht je na vier jaar geen doorgeroeste onderdelen. Ronny: ‘Ik heb het al eens aangekaart, maar van garantie wil men niks weten. Gelukkig is dat ook het enige minpuntje.’

Op het gebied van elektronica heeft de 1290SA nooit voor problemen gezorgd. Ronny: ‘Wel heb ik de originele accu moeten vervangen. Die hield er van het ene op het andere moment mee op. Gewoon pech of slechte kwaliteit? Ik weet het niet.’

Over alles aan de KTM is de eigenaar tevreden, behalve over het zadel. ‘Het is dat ik geen lange dagen op de motor maak, anders had ik dat al lang vervangen. Als tussenoplossing heb ik een speciaal kussen geprobeerd, maar dat is geen blijvertje. Mocht er binnenkort een opvolger voor de 1290SA komen dan is de kans groot dat ik die aanschaf. En mocht deze stuk gaan, dan koop ik een tweedehandse 1290SA met weinig kilometers, zodat ik toch weer een poos vooruit kan.’