Marathonmotor: Honda XL600V Transalp

Een motor aanschaffen omdat je vrouw een hond wil? Het klinkt misschien raar, maar in het geval van Piet van Andel is het wel zo gegaan. In 2002 kocht Piet na een tijdelijk motorloos bestaan een Honda XL600V Transalp waarmee hij nu nog steeds vrolijk over de Nederlandse wegen rijdt. De bijna dertig jaar oude Honda brengt hem nog steeds overal waar hij (voor zijn werk) wezen moet.

Oud maar vertrouwd

Dat Piet van Andel (58) in 1979 motor ging rijden, was voor hem als fervent brommerrijder een vanzelfsprekendheid. ‘Van de brommer op de motor leek me logischer dan van de brommer in de auto. Die auto kwam later wel. Ik begon veertig jaar geleden als medewerker bij de Douane. Ik verdiende gelijk een aardig salaris, waardoor ik een BMW R75-5 kon kopen. Die werd al vrij snel opgevolgd door een BMW R100RS met de iconische kuip. Had ik die motor nog maar. Normaal gesproken was er daarna weer een andere BMW gekomen, maar na een proefritje op een Honda CX500, die veel prettiger stuurde en achter niet omhoog ging als je gas gaf, viel mijn keuze op een Honda. Van 1985 tot 1996 heb ik geen motor gehad. Het bekende huisje-boompje-beestjeverhaal. Vanwege gewijzigde werkomstandigheden ben ik in 1996 toch weer op de motor geklommen, in dit geval een Yamaha Diversion 600. Op die motor heb ik het vier jaar volgehouden, totdat ik het te gevaarlijk vond worden. Dat lag niet aan de motor, maar wel aan de steeds voller rakende A1, waar je als motorrijder in de file een soort aangeschoten wild bent. Zo ervoer ik dat tenminste.

Maar na twee jaar openbaar vervoer – elke dag vier uur onderweg – was ik het reizen helemaal zat. Een motor leek geen optie omdat mijn vrouw motorrijden veel te gevaarlijk vindt. Met andere woorden: zij ziet het helemaal niet zitten dat ik op een tweewieler rijd. Een verhuizing van Huizen naar Goor zorgde echter voor een kentering. Toen mijn vrouw met het idee kwam om een hond aan te schaffen, wat ik weer niet zo zag zitten, zag ik mijn kans schoon: zij een hond, ik weer op de motor. En zo geschiedde.

Via een collega die bekend was met de import van motoren uit Duitsland kocht ik een twaalf jaar oude Honda XL600V Transalp met slechts 30.000 kilometer op de teller. De keuring stelde weinig voor en het te betalen bedrag aan bpm bleef vanwege de leeftijd ook binnen de perken. Voor € 2200 werd ik eigenaar van de Transalp. De zijkoffers en het topkoffer die erop zaten, heb ik verkocht voor € 250,-, waardoor het feitelijke aankoopbedrag nog lager uitviel. Dat ik voor de Transalp koos, had vooral met de zitpositie te maken. Met mijn 1,87 meter kan ik op de Transalp prettig rechtop zitten. Op mijn vorige motor, de Diversion, zat ik te veel opgevouwen.

Mijn eerste meters, voor toekijkende vrienden en buren, verliep pijnlijk. Halverwege de straat sloeg de motor af en was die niet meer te starten. Met een rood hoofd van inspanning en schaamte moest ik de motor terugduwen naar het wachtende publiek. Wat bleek: mijn collega tapte altijd de resterende brandstof uit de tank van zijn motoren voor eigen gebruik! De gierigaard! Gelukkig startte de motor weer na het vullen van de tank.’

Zonder briefje

De Transalp werd door Piet in het begin alleen recreatief gebruikt voor ritten door het mooie Twente. ‘Sinds 2005 wordt de Transalp gebruikt voor woon-werkverkeer, maar wel honderd procent zakelijk. Privé wordt er heel incidenteel mee gereden. Ik ga met de Transalp naar bedrijven die ik voor mijn werk moet controleren. Naast mijn werk bij de Douane werk ik sinds 2007 als individueel belangenbehartiger voor de NCF, een vakbond voor personeel van het ministerie van Financiën. De Douane en de Belastingdienst maken hier onderdeel van uit. Voor de NCF reed ik tussen de 5000 en 8000 kilometer per jaar door het hele land heen, maar dit is de laatste jaren aanzienlijk meer geworden, tot wel 12.000 kilometer per jaar. Voor mijn werk rij ik ongeveer 2000 kilometer per jaar. Ik rij door totdat er wordt gepekeld, maar merk de laatste jaren dat ik het rijden bij temperaturen rond het vriespunt niet meer leuk vind. De onlangs gemonteerde Oxford-handvatverwarming moet de ‘pijn’ wat verlichten.’

Een aantal jaren geleden liep de Transalp enige averij op. ‘De motor stond geparkeerd en werd van achteren omvergereden door een auto. De motor is toen over zijn zijstandaard heen geduwd, omgevallen en op een stoeprand terechtgekomen. De schade: een kromme schijfrem door het slot en valschade links op de kuip. Van het uitgekeerde schadebedrag – ik heb de dader via getuigen kunnen achterhalen – heb ik net een nieuwe remschijf kunnen kopen. De valschade, zoals krassen op de kuip en een scheurtje bij het knipperlicht, heb ik maar voor lief genomen. De kosten voor het spuitwerk voor een 25 jaar oude motor bedragen veel meer dan de dagwaarde.’

Opnemer

Een Honda Transalp, het maakt niet uit welk type, staat bekend om zijn degelijkheid, betrouwbaarheid en lage onderhoudskosten. De Transalp van Piet van Andel bevestigt dat beeld nog maar eens. ‘Buiten het regulier wisselen van banden, tandwielen, kettingen, lucht- en oliefilter en motorolie is er weinig aan de motor gebeurd. Met een achterband doe ik ongeveer 15.000 tot 18.000 kilometer. Daarna is deze vierkant door de vele snelwegkilometers. Een voorband gaat 30.000 kilometer mee. Ketting en tandwielen gaan ongeveer 25.000 kilometer mee, omdat ik een rustige rijder ben. Dat kan ook niet anders met maar 55 pk!. In het begin liet ik allroadbanden met semi-noppen monteren, zoals de banden waarmee de Transalp af-fabriek werd geleverd. Later heb ik gekozen voor Bridgestone Battlax-banden. Ik heb een keer de banden laten vervangen door een andere leverancier dan Cattier Motoren in Delden, mijn vaste adres voor onderhoud. Na ongeveer 12.000 kilometer bleken er stukken loopvlak van de band af te breken en is deze door Cattier vervangen. Toen bleek dat de band bij het andere bedrijf tegen de rijrichting in was gemonteerd. Ik heb hiervan tijdens het rijden overigens niets gemerkt.’

Heeft de Transalp in de zeventien jaar dat Piet hem in bezit heeft dan helemaal nooit voor problemen gezorgd? Nee, zo extreem is het nu ook weer niet. ‘Een aandachtspunt bij de Transalp zijn de CDI’s. Deze twee kastjes regelen onder andere de ontsteking en gaan wel eens kapot. Het zijn met name de aansluitpunten die door het trillen en dergelijke scheuren. Bij Honda kost een CDI-kastje ongeveer € 350. Dat is toch wel erg veel geld. Eerst heb ik een kastje van Marktplaats geprobeerd. Dat ging enige tijd goed en nadat ik in de omgeving van Zutphen stil kwam te staan omdat de motor nog maar op één cilinder liep, heb ik voor het eerst de Wegenwacht moeten bellen. Ik vertelde de man dat ik thuis nog een reserve-CDI had liggen. Hij maakte de afweging tussen de motor repatriëren of even op en neer naar Goor te rijden. Omdat het rustig was, hebben wij het laatste gedaan en na een kopje koffie kon ik weer met de TA op weg. Op het forum van de Transalp Club las ik dat er door Roukama Motorparts in Wormerveer nieuwe CDI-kastjes tegen de aanzienlijk lagere prijs van € 99 te koop waren. Deze CDI’s komen van dezelfde fabrikant die ook aan Honda levert. Na montage heb ik geen problemen meer gehad. Wel heb ik de kastjes nu liggend gemonteerd, zodat de aansluitpunten worden ontzien.’

Voor een ander (terugkerend) probleem zorgt de opnemer van de kilometerteller in het voorwiel. ‘Nadat ik die een paar keer had vervangen, was ik het beu. Dit onderdeel is van kunststof en kost ongeveer € 50 en vervanging kost ruim een uur werk, inclusief schoonmaken. Nadat ik dit onderdeel drie keer in 5.000 kilometer heb vervangen en ook nog een keer de snelheidskabel was ik er klaar mee. Telkens waren de kunststof wartels afgesleten. Ik heb van Sigma een soort fietscomputer gekocht die geschikt is voor motoren. Nadeel is wel dat deze in het donker geen licht geeft. Ik rij echter zelden in het donker en dan maak ik gebruik van de snelheid die de Garmin Zümo aangeeft.’

Op de brug

M73-Expert Van Sleeuwen komt lachend terug na het gebruikelijk proefritje. ‘De motor mag dan wel dertig jaar oud zijn, hij rijdt nog als nieuw. Ik denk niet dat we hier iets zulen vinden’, aldus de ervaren motormonteur. De remmen zijn simpel: achter een ouderwetse trommel en voor een (al eens vervangen) enkele schijf. Dat is voldoende voor dit type motor. Slijtage is amper meetbaar. Wel is de rempomp een keer gereviseerd. Een heikel puntje bij Honda, en dan met name bij de V-twins, zijn de spanningsregelaars, want die geven nogal eens de geest. Bij deze Transalp is dat nog niet het geval geweest. Of dat er wel aan zit te komen? Bij meting schiet de meter door tot ver boven de 15 volt, wat aan de hoge kant is.

Dat er met de Transalp weinig in de pekel is gereden, maakt dat er amper roest of verweerd aluminium is te zien. ‘En als ik een keer door de pekel heb gereden, gaat er bij thuiskomst direct koud water overheen’, aldus de eigenaar. De balhoofdlagers zijn bij een grote beurt (77.000 kilometer) vervangen. Net als bij alle overige lagers is er ook hier geen slijtage waarneembaar. Piet rijdt nooit met een droge ketting en dat is te zien. Rond het linksysteem heeft zich een hoop kettingvet opgehoopt, maar dat zorgt op zijn beurt dan weer voor extra bescherming van dat onderdeel. Niet erg dus. De lagers van het linksysteem zijn nog nooit vervangen. ‘Maar ik heb ze wel al eens nieuw in het vet gezet’, aldus de eigenaar.

Hoewel de Honda inmiddels als een oud beestje mag worden bestempeld, is de eigenaar niet van plan op korte termijn naar iets anders op zoek te gaan. Piet: ‘De motor rijdt goed, is zuinig en vooral licht. Daardoor is hij eenvoudig te manoeuvreren en te besturen. Ik kan me niets beters wensen.’