Marathonmotor BMW R 1200 GS LC Adventure: motor die zijn naam eer aan doet

Marathonmotor BMW R 1200 GS LC Adventure. Lang niet iedereen doet met een BMW GS (Adventure) waarvoor de motor vooral bedoeld is, het avontuur opzoeken. Maarthen Nijhuis gebruikt zijn BMW R 1200 GSA LC wel voor alles wat je maar kunt bedenken. Woon-werkverkeer, toertochten en uitdagende reizen door Europa, waarbij routes door de modder of over rotsachtige bodem niet worden gemeden. Er staat inmiddels 290.000 kilometer op de teller en het einde van deze GSA is nog lang niet in zicht.

Fotografie: Peter van der Sanden

Man en motor

Maarthen Nijhuis (57) groeide op in Vaassen waar zijn ouders een klein garagebedrijf runden. ‘In de directe omgeving was genoeg plaats om met auto’s te crossen. Op mijn tiende had ik al een Simca 1000. Mijn interesse voor brommers en motoren was zeker zo groot. Toen ik achttien werd, vond mijn vader het toch verstandiger om eerst het autorijbewijs te halen. Dan kon ik hem in ieder geval helpen met het ophalen en wegbrengen van auto’s. Twee jaar later heb ik mijn motorrijbewijs gehaald, want het idee om motor te gaan rijden zat vastgeroest in mijn hoofd. Mijn eerste motor was een Honda CBR600. Bij een reparatie kwam ik er later achter dat het een importmotor uit Australië was. De 600 werd opgevolgd door een Honda CBR1000F. Ik was fanatiek motorrijder, totdat het huisje-boompje-beestje-verhaal om de hoek kwam kijken. De prioriteiten lagen elders, bij mijn gezin en bij mijn werk (Mercedes). Door privéomstandigheden ben ik naar Vlissingen verhuisd, waar ik ook weer werk vond bij Mercedes. Met een Suzuki DL1000 had ik het motorrijden weer opgepikt en niet veel later ging mijn droom om een BMW GS te gaan rijden in vervulling.’

Marathonmotor Benelli TRK502X: ‘Vrienden verklaarden me voor gek met een Benelli’

Met de komst van een nieuwe collega bij Mercedes veranderde Maarthens werkplezier bij het bedrijf, zodat hij op zoek ging naar ander werk. Bij MotoPort Goes zochten ze iemand met de kwaliteiten waar hij aan voldeed en hij werd aangenomen. ‘Ik heb daar een aantal jaren met veel plezier gewerkt. Een klant van MotoPort Goes had een BMW R 1200 GSA LC ingeruild. De motor was pas anderhalf jaar oud, maar wel met 90.000 kilometer op de teller. Die klant had een bedrijf in Nederland en Portugal, en moest geregeld naar zijn vestiging in Portugal. Omdat hij een grote hekel had aan vliegen, maar wel heel graag motor reed, deed hij die reis steeds per motor. Vandaar die hoge kilometerstand in zeer korte tijd. Die GSA, als nieuw maar wel met bijna een ton op de teller, dreigde een “winkeldochter” te worden. Omdat ik de hele onderhoudsgeschiedenis van de motor kende, durfde ik het wel aan om die motor te kopen. Niet in de laatste plaats omdat de prijs ruim 7.000 euro onder die van een nieuwe lag. Inruil van mijn eigen GSA was geen probleem. Dat was eind 2016.’

Het asfalt af

Toen Maarthen zijn huidige GSA kocht, wist hij precies wat er de eerste anderhalf jaar allemaal aan de GSA was gedaan. En dat was nogal wat. ‘De problemen die er waren geweest waren voor het grootste deel terug te voeren op problemen met de knoppenpartij op het stuur en de klep in de uitlaat. Bij de oude GSA-modellen kon de klep als een los onderdeel worden vervangen, maar bij de nieuwe moet de complete uitlaat worden vervangen. Dat is tot drie keer toe gebeurd. Een dure grap voor BMW, want dit was drie keer binnen de garantietermijn. Toen ik de motor kocht, stond de teller op 90.000 kilometer. Het eerste jaar heb ik ook nog wat akkefietjes gehad. Aandrijfas en schokdemper zijn onder coulance vervangen. De schokdemper op zich was niet stuk, er zat speling op het onderste ophangpunt. BMW heeft hiervoor geen reparatiekit, de complete schokdemper moet worden vervangen. En wat die uitlaat betreft, die EXUP-klep ging later weer stuk. Daar heb ik toen niets meer aan gedaan. De klep staat open, dat is prima. Het systeem is simpelweg te onderhoudsgevoelig.’

Door omstandigheden is Maarthen vanuit Vlissingen verhuisd naar Laren (Gld.), waar zijn vader nog woont. Het werk bij MotoPort Goes verruilde hij weer voor een baan bij Mercedes-bussen in Nijkerk. ‘Iedere dag rij ik met de BMW van Laren naar Nijkerk. Een saaie rit over de A1, maar liever op de motor dan in de auto.’ Het gebruik van de GSA blijft bij Maarthen zeker niet beperkt tot de snelweg. ‘Om snel van A naar B te komen is de snelweg noodzakelijk, maar veel leuker is het om de onverharde paden op te zoeken. Dat kan tijdens georganiseerde ritten in Nederland, nog veel leuker is onverhard rijden in het buitenland. Zo heb ik met de GSA mooie en spannende offroadroutes gereden in Portugal, Roemenië en Noorwegen. De eerste keer was ik alleen in Portugal en toen heb ik meteen mijn lesje geleerd. Ik reed een onverhard pad in dat veel steiler bleek dan ik dacht. Ik viel om en kreeg daarna, bij een temperatuur van bijna 40 graden, met geen mogelijkheid de BMW weer overeind. Twee quadrijders die in de buurt reden gingen hulp halen. In no time kwamen er vijf sterke brandweermannen opdraven die de motor overeind wisten te krijgen en aan touwen naar beneden hebben geloosd. Binnen een uur was dat gepiept. Achteraf een mooi avontuur, maar liever geen tweede keer. Bang om een keer om te vallen met de BMW ben ik niet, daar kan de motor met de sterke valbeugels wel tegen. Van een krasje meer of minder word ik niet warm of koud.’

1 van 4

Onderhoud

Naast de 90.000 kilometer gereden door de eerste eigenaar, heeft Maarthen Nijhuis er in zes jaar tijd zelf 200.000 kilometer aan toegevoegd. ‘Tijdens al mijn tochten heeft de BMW me onderweg nooit in de steek gelaten. Ik denk dat dit voor een groot deel te maken heeft met goed (preventief) onderhoud. Niet wachten tot iets kapot gaat, maar vervangen als de te verwachte levensduur van een onderdeel zijn einde nadert. Kleine beurten om de 10.000 kilometer doe ik zelf. Voor een grote beurt, om de 20.000 kilometer, ga ik naar een motorzaak. Eerst was dat MotoPort Goes en na mijn verhuizing Mamola Motoren bij mij om de hoek in Laren. Het is alleen maar goed wanneer er ook eens door anderen naar de motor wordt gekeken. Bij de grote beurten wordt de motor grondig nagekeken. Met twee ton op de teller en een grote reis in het verschiet is de koppeling vervangen. Niet omdat die stuk was, maar ik wilde niet het risico lopen om onderweg in een ruig en lastig begaanbaar gebied problemen te krijgen. De aandrijfas (cardanas) is kort daarna voor de tweede keer vervangen. Dat heb ik zelf gedaan. Als je een beetje handig bent, stelt die klus niet zo veel voor. Het zijn de kruiskoppelingen die meestal maar een levensduur van zo’n 100.000 kilometer hebben. Als je dat weet, speel je daarop in.’

Bij 182.000 kilometer deed zich het probleem voor dat de motor niet wilde starten wanneer deze in de versnelling stond. Maarthen: ‘Meestal is dan het schakelaartje bij de koppeling stuk, maar dat was hier niet het geval. Nader onderzoek wees uit dat het probleem in de motorregeleenheid zat die moest worden vervangen. Met 760 euro een prijzig onderdeel. De grootste klus die ik zelf heb uitgevoerd is het opnieuw laten coaten van het frame. Dat heeft alles bij elkaar zo’n drie weken in beslag genomen. Het subframe was op verschillende plaatsen aan het roesten en de lak op de rest van het frame was zo dun dat die op veel plaatsen was weggesleten. Het is een raar gezicht wanneer het motorblok en de uitlaat nog overeind staan met een grote bundel kabels op en rond het blok. Ik had alle onderdelen neergelegd in volgorde van demontage. Netjes met alle bouten en moeren in aparte bakjes. Hier kwam mijn ervaring als werkplaatschef goed van pas.’

BMW R 1200 GS LC Adventure op de brug

Met gepaste trots arriveert Maarthen Nijhuis op een druilerige ochtend in Volkel bij MOTO73-expert Van Sleeuwen. Dat de GSA bijna drie ton op de teller heeft staan, valt aan het uiterlijk niet te zien. En ook tijdens zijn proefritje is er volgens Van Sleeuwen aan niets te merken dat deze BMW al een bewogen leven achter de rug heeft. Op de brug worden eerst de remmen gecontroleerd. De schijven voor zijn nog als nieuw, maar daar zit een verhaal achter. Maarthen: ‘De wielen die er nu in zitten zijn niet de originele. Op de originele spaakwielen heb ik noppenbanden gemonteerd. Om niet steeds banden te hoeven wisselen, heb ik een set gietwielen voor dagelijks gebruik gekocht. Die kosten een schijntje van een set spaakwielen. De remschijven die op de gietwielen zitten waren nog zo goed als nieuw en dat zijn deze. De schijf achter heb ik wel een keer vervangen. Met offroad rijden gebruik je de achterrem meer dan op de weg.’

Dat er met deze BMW ook volop in de wintermaanden wordt gereden, is nauwelijks te zien. Maar dat komt deels doordat het frame opnieuw is gecoat. Slechts hier en daar is een roestig boutje te zien. De uitlaatbochten, normaal van rvs, zien er verweerd uit. Maarthen: ‘De laatste keer dat de uitlaat is vervangen, is denk ik een verkeerde uitlaat gemonteerd. In ieder geval geen rvs-exemplaar. Maar dat stoort me niet.’ 

De elektrisch verstelbare achterschokdemper vertoont speling bij het onderste ophangpunt, net zoals dat 150.000 kilometer eerder ook het geval was. ‘Er zijn bedrijven die dit probleem zouden kunnen fixen zonder de schokdemper te hoeven vervangen, maar ik kies toch voor een nieuwe schokdemper. Die hoeft dan niet elektrisch verstelbaar te zijn, want dat gebruik ik toch nooit’, aldus de eigenaar. De buddyseat heeft Maarthen al een keer vervangen. ‘Niet omdat de bekleding stuk was, maar omdat de bekleding plakkerig was geworden. Geen idee wat daarvan de oorzaak is. Misschien ooit een verkeerd poetsmiddel gebruikt?’

Marathonmotor Yamaha YZF R6: ruim drie ton op de teller zonder oponthoud

De stevige valbeugels op de GSA hebben, gezien de krasjes, hun werk goed gedaan. Maarthen: ‘Een keer omvallen in het terrein is niet iets waar je je druk om moet maken. Het gebeurt meestal met lage snelheid. Door de uitstekende cilinders ligt de motor nooit helemaal plat. Dat scheelt met oprapen.’

Van enige olielekkage is geen sprake. Maarthen: ‘Eén keer was er een zweetplekje bij de startmotor vanwege een kapot O-ringetje. Het olieverbruik, ongeveer 1 op 4.000, valt nog steeds mee.’
Niet lang geleden heeft Maarthen een (jong) reserveblok voor zijn GSA gekocht voor het geval dit blok het begeeft. Maar het ziet er niet naar uit dat hij dat blok op korte termijn nodig zal hebben.