Marathonmotor: BMW R 1150 GS

Je mag Freek Beekmeijer gerust een BMW-fan noemen. Zijn eerste motor, 44 jaar geleden, was een BMW en nu rijdt hij nog steeds op een BMW. De laatste twintig jaar is dat een BMW R 1150 GS, waarmee hij grote delen van Europe heeft doorkruist. Het streven is om met deze motor de drie ton te halen. Met bijna 250.000 kilometer op de teller is Freek al een heel eind op weg.

Toeval of niet, de eerste tweewieler waarmee de inmiddels 62-jarige Freek Beekmeijer grote reizen maakte was ook van Duitse makelij. Geen BMW maar een Zündapp-bromfiets. De geboren Amsterdammer, maar al jaren in Veldhoven wonende Beekmeijer, komt uit een familie die niets had met motoren. ‘Ik weet dan ook niet goed waar die passie vandaan komt. Wel weet ik dat ik vanaf mijn brommertijd verknocht ben geraakt aan de tweewieler. Met twee vrienden ben ik in de jaren zeventig drie keer voor een grote reis op pad gegaan. Met de Zündapp, kampeerspullen achterop, zijn we eerst naar Engeland vertrokken. Het jaar daarna Zuid-Frankrijk en de derde keer zelfs naar Taragona in Spanje. De hele dag op de brommer met maximaal 65 km/u, ik vond het geweldig. De vrijheid op de tweewieler sprak me enorm aan. Ik vond het dan ook heel normaal dat ik, al was het pas op mijn negentiende, mijn motorrijbewijs ging halen. Ik heb nooit motorrijles gehad, dat was met een oefenvergunning op zak ook niet echt nodig. Ik kon overal in Amsterdam rijden. Mijn eerste motor was een oude BMW R51/3. Die motor zag er niet uit, maar ik heb hem zelf opgeknapt. Later heb ik er nog een zijspan aangehangen. Met deze motor heb ik grote delen van Europa verkend. Daarna volgde voor even een R69S, het echte grote avontuur begon met de R80GS. Ik had mijn baan als offsetdrukker opgezegd en ben op de motor naar Afrika vertrokken. Na een jaar door Afrika getrokken te hebben, ben ik doorgereisd naar Australië en Azië. Graag had ik de BMW van Kaapstad naar Australië verscheept, maar vanwege de boycot van Zuid-Afrika (apartheid) bleek dat niet mogelijk.’

Twee jaar later was Freek weer terug in Nederland. ‘Ik kon niet meer wennen aan de drukte in Amsterdam en ben toen naar Veldhoven verhuisd. Werken binnen vier muren ging me ook steeds slechter af, waardoor ik besloot vrachtwagenchauffeur te worden. Dat doe ik nu, met plezier, al dertig jaar. Toen de kinderen (drie zoons) ouder werden, heb ik veel met het zijspan gereden en toen ze de leeftijd hadden om zelf motor te gaan rijden, ben ik een aantal jaren actief geweest als rijinstructeur. Eerst fulltime, later als een bijbaantje op de vrije zaterdag. Zo heb ik mijn eigen zoons leren motorrijden. Speciaal voor die gelegenheid had ik een Kawasaki 250 Ninja gekocht. Een heel fijn motortje. Als ik daar zelf eens op reed, deed me dat aan mijn bromfietstijd terugdenken.’

Marathonmotor: Kawasaki Z900

Price-as

Bij de motorreizen door Europa ging zowel de eerste als de tweede echtgenote van Freek achterop mee. ‘Maar ik hou er ook van om alleen te reizen. Daarom ga ik ieder jaar ook een keer zonder duo op reis. Sinds 2000 worden die reizen gemaakt op een BMW R 1150 GS. Ik heb deze motor nieuw gekocht bij Neutkens in Westerhoven, toen een gerespecteerde BMW-dealer. Bij de meeste mensen kost een scheiding veel geld, maar door de overwaarde van ons huis viel het bij mij dusdanig goed dat ik de nieuwe BMW R 1150 GS kon kopen. Ik vond en vind het nog steeds een geweldige motor. Zolang er geen pekel op de weg ligt, gebruik ik de motor voor woon-werkverkeer.’

Tussen 2006 en 2012 heeft de BMW ook dienst gedaan als begeleidingsmotor tijdens (motor)rijlessen. Maar de meeste kilometers zijn toch wel plezierkilometers. ‘Heel veel landen, en dan vooral daar waar heuvels en bergen zijn, heb ik inmiddels bezocht. De BMW heeft me tijdens die reizen nooit laten staan. Wel een keer in Nederland, vlak bij huis in Valkenswaard. De price-as was van het ene op het andere moment versleten. En dan rij je geen meter meer. Dat was bij 110.000 kilometer. Eerder, tijdens een vakantie in Schotland, moest ik op zoek naar een BMW-dealer vanwege een versleten achterwiellager. Maar verder zijn er onderweg nooit problemen geweest. Wel is na twee jaar het voorwiel onder garantie vervangen. Een groot deel van de spaken was vanwege haarscheurtjes in het chroom gaan roesten. Dat was een fabrieksfout. Het complete voorwiel vervangen bleek een betere optie dan alleen de spaken.’

Voor onderhoud aan de BMW is Freek de eerste jaren naar Neutkens gegaan en later naar Quispel in Deurne. ‘Sinds twee jaar zit er weer een BMW-dealer dicht in de buurt (Biqer in Eindhoven) waar ik nu naar toe ga voor de onderhoudsbeurten. Tot zeg maar 200.000 kilometer zijn er, afgezien van de price-as, weinig grote problemen geweest. Toen er met 210.000 km op de teller problemen waren met de versnellingsbak (alle lagers vervangen), zag de monteur dat de price-as weer op het punt stond het loodje te leggen. Volgens hem kwam dat zelden voor en verklaarde hij het probleem vanwege een mogelijk niet goed op het blok passende versnellingsbak. Die afwijking hoeft maar minimaal te zijn. Gelukkig ging de reparatie, samen met een nieuwe koppeling, nu in één moeite door.’

Poreus

Bij een motor die wat ouder wordt, en veel gebruikt, treden vanzelfsprekend gebreken op. Voor een stevige kostenpost zorgde de vervanging van de complete cardan. Freek: ‘Er was een piepend geluid hoorbaar wat van de vering leek te komen, maar dat was het niet. De monteur kwam er al snel achter dat de cardan moest worden vervangen. En dan ook echt alles. Een dure grap. Minder ingrijpend, maar wel jammer omdat het blok hierdoor werd aangetast, was een lekke benzineslang onder de tank. Deze bleek poreus en was heel langzaam gaan lekken. De benzine die op het blok is gedrupt heeft een gele kleur achtergelaten die niet weg te poetsen valt. De remleidingen voor heb ik afgelopen jaar zelf vervangen. Dat was nodig, want ook deze leidingen begonnen poreus te worden en er was een lek ontstaan bij een banjoaansluiting.’

Behalve dat de BMW R 1150 GS er bij Freek mooi uit moet zien – poetsen behoort duidelijk tot een van zijn hobby’s – vindt de eigenaar een goede vering ook heel belangrijk. ‘Toen ik de motor vier jaar had, heb ik de achterschokdemper vervangen door een exemplaar van WP. Dat vond ik nodig, omdat er veel duo en met flink wat bagage werd gereden. Twee jaar later heb ik ook de schokdemper voor vervangen door een WP-exemplaar. Voor mij voelde het als een wereld van verschil. Iedere 35.000 kilometer heb ik daarna beide schokdempers laten reviseren. Ik voel duidelijk verschil voor en na zo’n revisie. Een aanpassing die me ook goed is bevallen is xenon licht. Ik merk goed dat automobilisten me veel beter zien.’

Op de brug

Freek heeft zijn BMW R 1150 GS nog eens extra goed gepoetst voordat hij de tocht naar Motor.NL-expert Van Sleeuwen in Volkel maakt. Dat hij juist op een regenachtige dag langs komt doet hem geen deugd. Maar desalniettemin ziet de twintig jaar oude GS er nog uit om door een ringetje te halen. De eigenaar houdt duidelijk niet van roest. Freek: ‘Alle bouten en moeren die op den duur wat zijn gaan roesten heb ik vervangen door rvs exemplaren. Behalve die van de remklauwen. RVS bouten zijn soms minder sterk dan gewone bouten en ik wil niet het risico lopen dat er daar eentje breekt. Het gros van de bouten is puur uit cosmetisch oogpunt vervangen. Dat blijf ik nauwgezet doen. Roest maakt een motor direct zo lelijk.’ 

Dat is ook de reden waarom Freek het voorwiel opnieuw heeft laten spaken. ‘De spaken waren aan de voorkant allemaal verroest of dof geworden. Dat vond ik er niet uitzien. Bij Haan Wheels hebben ze het voorwiel van rvs spaken voorzien. Verchroomde spaken bleken niet meer leverbaar. De originele spaken van het achterwiel zijn nog prima.’

Tijdens het proefritje merkt Van Sleeuwen niets bijzonders op. ‘Alleen de kilometerteller verraadt dat de motor een intensief leven achter de rug heeft’. Bij het controleren van de remmen volgt de vraag wanneer de remschijven voor het laatst zijn vervangen. ‘Nog nooit’ is de reactie van Freek. Bij de voorste schijven valt amper slijtage te meten. ‘Die schijven zijn toch echt wel intensief gebruikt, daar is mijn rijstijl ook naar. Al was het maar tijdens de negendaagse KGI-rijopleiding van de KNMV.’

Aan de remmen valt volgens Van Sleeuwen niets op te merken. Die doen het zoals je dat van een twintig jaar oude motor mag verwachten. Een moderne motor remt beter, simpelweg omdat de techniek vooruit is gegaan. Deze BMW R 1150 GS is niet voorzien van ABS. Freek: ‘Twintig jaar geleden zag ik daar de noodzaak niet van in. Nu zou ik er wel voor kiezen’.

Opvallend mooi ziet de uitlaat er nog uit. Op de einddemper na is deze nog origineel. ‘Het geluid van de originele demper vond ik niet mooi. Daarom heb ik die al vrij snel vervangen door een exemplaar van Arrow’, aldus Freek. De buddyseatovertrek is niet meer de originele. Deze is opnieuw bekleed met suède en leer. Het duozitje heeft de eigenaar zelf overtrokken met een antislipmatje. 

Volgens Van Sleeuwen valt er helemaal niks negatiefs over deze BMW te melden. De GS verkeert nog in topconditie en dat stemt de eigenaar natuurlijk tevreden. Freek: ‘Ik ben de motor nog steeds niet beu en stel dat ik hem zou willen inruilen, dan krijg ik er lang niet voor terug wat de motor voor mij nog waard is. Ik heb nu als doel gesteld om tot 300.000 kilometer door te rijden. Daarna zie ik wel.’

Richtprijzen bij motorzaak

• 1999 circa € 2.500,-
• 2000 circa € 3.000,-
• 2001 circa € 3.300,-
• 2002 circa € 3.600,-
• 2003 circa € 4.000,-

Goed om te weten

De BMW R 1150 GS werd in 1999 de opvolger van de R 1100 GS. GS-modellen zijn er al vanaf 1980. De R 1150 GS is er vanaf 2003 ook in ‘Adventure’-uitvoering. Al jaren zijn de GS-modellen de best verkochte motoren bij BMW. Sterker nog: de GS heeft er destijds voor gezorgd dat BMW als motorfabriek overleefde. Ten opzichte van zijn voorganger is de R 1150 GS sterker (45 cc meer inhoud) en kreeg een andere versnellingsbak. Uiterlijk veranderde de nieuwe GS maar mondjesmaat. Meest in het oog springt de rvs uitlaat. De R 1150 GS kreeg het motormanagementsysteem van de R 1100 S. De R 1150 GS levert 5 pk meer dan de R 1100 GS (80 om 85 pk). Tegen meerprijs (toen bijna €1.500,-) was ABS leverbaar voor de R 1150 GS. ABS op de R 1150 GS is uitschakelbaar, wat prettig is bij offroad rijden. De BMW R 1150 GS is vooral herkenbaar aan zijn snoet met een asymmetrische dubbele koplamp. Zijn voorganger had een grote vierkante koplamp. Kenmerkend is verder het grote voorspatbord, de zogenaamde snavel. Dit enorme stuk plastic zorgt er onder andere voor dat de oliekoeler voldoende lucht krijgt. In 2004 werd de R 1150 GS opgevolgd door de R 1200 GS.

Tekst: Peter van der Sanden