Jasper Iwema: IJsspeedwayheld in coronatijd

Voor IJsspeedwayer Jasper Iwema vormt de coronapandemie geen reden de motoren in de schuur te laten staan. Corona of niet, hij is gemotiveerd om nieuwe stappen te maken in zijn sport. Jasper neemt ons mee naar het Russische Togliatti en geeft een kijkje achter de schermen op zijn korte seizoen.

Dat het geen normaal seizoen zou worden voor ijsspeedwayheld Jasper Iwema is in de herfst van 2020 al duidelijk. De organisaties van de WK-races in Inzell en Heerenveen besluiten in november om in 2021 geen races te organiseren. Voor hen is het alleen mogelijk wedstrijden te houden als er voldoende toeschouwers kunnen komen en dat blijkt onder de destijds al geldende maatregelen niet mogelijk. Vlak voor de jaarwisseling wordt ook in Berlijn – waar de wedstrijd in de open lucht wordt verreden – besloten niet te organiseren. In Zweden wordt bovendien de WK-kwalificatierace geannuleerd. Hierdoor komt het hele wereldkampioenschap op losse schroeven te staan.

Begin dit jaar staat alleen de race in het verre Russische Togliatti nog op het programma. En zelfs achter deze wedstrijd komen onverwachts de nodige vraagtekens te staan.

Innovatieve kuipen

In oktober duikt Iwema weer de werkplaats in om zijn materiaal voor het seizoen in tiptopconditie te brengen. Jasper: ‘Ik probeer altijd wat nieuws te doen, te innoveren. De ijsracemachines zien er al jaren uit als rijdende badkuipen. Dat kan wel anders, vond ik. Bovendien wilden we iets aan de rijhoogte en zitpositie veranderen. We hebben het subframe aangepast, waardoor de kuipen ook veranderd moesten worden. Samen met Marco Glorie heb ik nieuwe kuipen ontwikkeld. De inspiratie kwam uit mijn vorige motorcarrière op de weg. Op de foto legt Theo Hoekman de laatste hand aan het eerste exemplaar. Daarna nog spuiten en bestickeren. Het resultaat mag er zijn, vind ik zelf. Het is nu meer een racer geworden. De collega’s waren eerst wel verbaasd bij het zien van de nieuwe kuipen, maar hun reacties waren positief. Zij vinden het leuk dat ik dingen probeer. En ik voel dat het wordt gerespecteerd en gewaardeerd in de ijsracewereld. Op de baan heb ik er helaas nog niet veel profijt van gehad.’

Uitvalsbasis

De geldende coronamaatregelen zorgen ervoor dat de grenzen van Rusland voor Jasper Iwema gesloten blijven. Visa worden niet verstrekt. Dus zoekt Iwema een alternatief. Jasper: ‘Ik ben voor de voorbereiding uitgeweken naar Zweden. Het dorpje Örnsköldsvik vormde dit jaar mijn uitvalsbasis. Örnsköldsvik ligt zo’n 500 kilometer boven Stockholm. Daar kon ik een ruimte huren in het appartement van Martin Haarahiltunen, een van de betere Zweedse ijsracers. Helaas is Martin geblesseerd, maar hij heeft mij wel veel kunnen helpen. Het weer in Zweden werkte mee. Vanaf januari is de temperatuur in Örnsköldsvik altijd onder het vriespunt geweest. Ik kon er veel trainen op de baan van de lokale motorclub. Daarvoor moesten we wel zelf de handen uit de mouwen steken en de baan prepareren. Eerst drukten we de sneeuw op de baan aan en daarna brachten we vijf dagen lang met een oude Volvo-vrachtwagen uit 1970 water op de baan. We konden zo’n drie dagen in de week trainen. Tussendoor moest telkens de baan worden hersteld. Door de coronamaatregelen konden er helaas geen officiële wedstrijden worden verreden. Enorm jammer, want het was daarvoor een prima winter in Zweden.’

Hoe Broer Dirkx probeerde te crossen met een Laverda-zijspan

n het weekend van 13 en 14 februari staat de enig overgebleven race van wereldkampioenschap op de kalender, die in het Russische Togliatti. Naast Covid19 verschijnt er nog een andere beer op de weg naar Rusland. Het internationaal sporttribunaal (CAS) heeft Rusland een dopingschorsing opgelegd van twee jaar. De schorsing houdt onder andere in dat Rusland, vanwege die dopingfraude, twee jaar is uitgesloten van het organiseren van grote sporttoernooien. Omdat ook de FIM zich conformeert aan de WADA (Wereld Anti Doping Agentschap) richtlijnen, zou dit zomaar kunnen betekenen dat ook door Togliatti een streep moet worden gezet. Achter de schermen wordt druk overlegd om te voorkomen dat er voor het eerst sinds 1966 geen wereldkampioen gekroond kan worden. Uiteindelijk gaan de lichten toch op groen.

Visum

Op 1 februari komen in Stockholm de juiste stempels in het paspoort van Iwema. Hierdoor kan de reis naar Togliatti doorgaan. Maar er is meer. Jasper: ‘Door de coronamaatregelen werd het papierwerk voor de motoren door de Russische motorbond MFR geregeld. Ook moesten we van tevoren aangeven welke grensovergang we gingen gebruiken en wanneer we van plan waren de grens over te steken. Het leek dus allemaal perfect geregeld voor een vlotte reis naar Togliatti.’ De Zweden waren minder gelukkig. Zij kregen door problemen met de verzekeringen het niet voor elkaar een visum te bemachtigen.

Ondertussen meldt ook monteur Jenno Plantenga zich in Zweden met in zijn bagage onder andere een fris geprepareerd motorblok. Een andere formaliteit moet nog wel worden geregeld: een negatieve coronatest van niet meer dan drie dagen oud. Jasper: ‘Dat is in Zweden een dure aangelegenheid kwamen we achter. Sowieso is het leven in Zweden duur. In ieder geval duurder dan gepland. Het geld wat ik in Zweden kwijt ben om een week te leven, daarmee kon ik in Rusland een maand vooruit. Voor een PCR-test moesten we ook nog eens 250 euro betalen.’ Met twee negatieve PCR-tests op zak zet het tweetal in de vroege ochtend van 5 februari koers richting Rusland.

Vanuit Örnsköldsvik gaat het naar Stockholm en wordt de bakwagen op de boot richting het Finse Torku gechauffeerd. Daar treffen ze de Oostenrijkse coureur Franky Zorn en gezamenlijk wordt de reis vervolgd naar het grootste obstakel onderweg: de grens met Rusland. Jasper: ‘We hoopten er vlot door te komen nu we alle papieren op orde hadden. Maar dat bleek niet het geval. Het was veel rustiger dan normaal bij de grens. Dat zal met de coronamaatregelen te maken hebben gehad. Maar het duurde toch weer ruim acht uur, voordat we door konden. De papieren die we hadden waren niet bekend bij de douaniers. Onze machines zijn kennelijk ook lastige spullen voor hen. Ze hebben geen kenteken, we importeren ze niet, we exporteren ze niet. Blijkbaar allemaal heel moeilijk. Maar goed, we hebben er ook wel eens zesentwintig uur gestaan. Dus klagen doen we dan maar niet. Maar voor eenieder die nog eens de Russische grens over wil met de auto heb ik de volgende tip: zorg dat je vooraf goed hebt gegeten en geen haast hebt.’ Vanaf de Fins-Russische grens is het dan nog 2.200 kilometer sturen naar Togliatti.

Radio optreden voor Jasper Iwema

Op zondagavond wordt Togliatti bereikt. De stad aan de oever van de Wolga staat bekend als de ‘autohoofdstad van Rusland’. Hier worden onder andere modellen van Lada en Dacia gefabriceerd. Op dinsdag kan er verrassend genoeg nog kort worden getraind in het stadion. Jasper: ‘Het ijs was erg slecht met veel gaten erin. Tijdens de wedstrijd zou het rond het vriespunt zijn, waardoor ik al verwachtte dat het ijs vreemd zou worden…’ Op woensdagavond gaan Zorn en Iwema gezamenlijk naar het lokale radiostation ‘Global Dance’ voor een interview van een uur. Jasper: ‘Ik weet niet waarom ze ons gevraagd hebben, maar we waren waarschijnlijk de eersten die aanwezig waren in Togliatti. Bovendien zijn Franky en ik altijd wel in voor dit soort dingen. De studio bevond zich boven in een flatgebouw. Eerst twaalf verdiepingen met de lift en daarna nog vier trappen. En die trappen waren uitgevoerd zonder enige vorm van beveiliging. De studio bevond zich in een omgebouwde woonkamer. Maar er was een tolk geregeld en we hebben het over van alles gehad. Het was een leuke ervaring.’

Iwema en Plantenga hebben geen hinder ondervonden van de Covid-maatregelen. Jasper: ‘Het leek wel of Covid daar niet bestond. In het hotel hoefden we geen mondkapjes te dragen. Daarom zie je ons ook niet met mondkapjes op de foto’s. Het personeel in het hotel droeg trouwens wel mondkapjes. Ook het zwembad, de sauna en het restaurant waren gewoon toegankelijk. Hier in Togliatti zit ook een McDonalds, maar daar zagen ze mij niet. Als Jenno zin had in een hamburger kon hij de bus meenemen en gaan. Het eten in het hotel in Togliatti was prima. Borscht is mijn favoriete gerecht. Dat is een soep die volgens mij wordt gemaakt van rode bieten. En er zit veel vlees in, lekker.’

Ook in het Anatoly Stepanov-stadion was er weinig te merken van de coronapandemie. ‘We hebben wel allemaal weer een PCR-test moeten doen. Die zijn in Rusland gelukkig niet zo duur. Hier betaalden we veertig euro voor zo’n test. In de pits hoefden we geen mondkapjes te dragen of afstand te houden. Eigenlijk alleen tijdens de rijdersbriefing en de voorstelling aan het publiek moesten we die dragen.’

Teleurstelling

De races om de wereldtitel zijn voor Iwema uitgelopen op een teleurstelling. Jasper Iwema: ‘Natuurlijk was het vooraf lastig inschatten waar we stonden. Maar ik had er wel meer van verwacht. Vanaf het eerste moment voelde het niet goed aan. Het was de eerste keer dit seizoen op Russisch ijs en dat zorgde ervoor dat we tegen problemen aanliepen. Ik miste het vertrouwen in de voorkant van de motor. Hierdoor kwam mijn zwakke punt “het plat gooien van de motor” onder een vergrootglas te liggen. De tweede dag was gelukkig wel beter, maar nog verre van het niveau wat ik denk te kunnen halen. Wanneer we een normaal WK zouden rijden, had ik me tijdens de volgende wedstrijd kunnen revancheren. Nu moet ik wachten tot het EK dat in maart in Polen wordt verreden.’

Iwema eindigt als hekkensluiter tijdens de eerste GP, maar klasseert zich een dag later als dertiende. Het levert een vijftiende plaats in het eindklassement op. De Rus Dinar Valeev pakt de titel.

De rit huiswaarts biedt genoeg tijd om na te denken over nieuwe verbeteringen. Onderweg blijkt dat het Europees kampioenschap voorlopig ook niet wordt verreden. Dat is toch verplaatst naar december. De organisatie aldaar mikt dan op een wedstrijd met publiek. Voor Jasper Iwema betekent het verplaatsen van de wedstrijd dat het seizoen nu alweer ten einde is. Nog korter dan vooraf gedacht.