Aangezien een racer zonder uitlaat niet veel voorstelt, moest er iets verzonnen worden. De originele uitlaat van de Yamaha Fazer 600 bleek echt iets te roestig. Een standaard vervangingsuitlaat is toch niet hetzelfde, hé? En zo belandden we diep in de Achterhoek.
Kan een afgedankte budgetfiets een circuitwapen worden? Van Fazer tot Racer laat het zien. Check hier deel 1 van het Yamaha Fazer 600-project
Nadat Edwin en Karin van Ott Motoren aangaven dat de standaarduitlaat van de Fazer het prima deed op hun racer, viel het tegen dat de onze echt niet meer te redden bleek. Dan toch maar eens kijken wat er gebeurt als een voormalig 500cc-Grand Prix- en WK Superbike-coureur zijn praktijkkennis uit de racerij toepast op het maken van motoruitlaten. Eén overeenkomst is in elk geval niet te missen: in de baan of achter de laskap, Mile Pajic is niet langzaam.
Van achter een lijntje
Mile is duidelijk zo thuis in zijn werkplaats bij Pajic R&D dat je zijn racepalmares bijna zou vergeten. Wanneer je hem vervolgens aan het werk ziet al helemaal. Waar te beginnen? ‘De flensen van de originele uitlaat kan ik hergebruiken, die slijpen we eerst maar eens af.’ Hij kijkt me aan alsof hij wellicht iets pijnlijks zegt en vervolgt kort en bondig, terwijl hij met zijn hand langs de uitlaat gebaart: ‘Gewoon, “rang!” eraf.’
Zonder blikken of blozen gaat de roestige uitlaat van de Fazer vervolgens onder het spreekwoordelijke mes. De juiste diameter buis voor de nieuwe uitlaat lijkt Mile op gevoel uit de wand met kunststof bakken te pakken. ‘Het is niet zo dat elke 1000cc-viercilinder dezelfde uitlaat nodig heeft. De doorlaat en totale lengte zijn het belangrijkst. Dat is wat per blok vooral verschilt. Maar verder zijn er veel waarden die gewoon vaststaan’, legt de Ulftenaar uit alsof het zoiets simpels is als een cake bakken. ‘De voorbochten, bijvoorbeeld. Die moeten in de basis altijd zo’n vijftig centimeter zijn en het 2-in-1-gedeelte moet vijftien centimeter zijn.’
Zo rustig als Mile het uitlegt, begint het al bijna net zo gemakkelijk te klinken als hij het eruit doet zien. Van begint tot eind lijkt hij elke vorm van haast in zijn werk te vermijden. In principe is het klaar-terwijl-je-wacht bij Pajic R&D en ondanks dat je vanachter een lijntje toe moet kijken, is het de moeite waard te blijven kijken. Het is machtig mooi om te zien. Vakmanschap in actie, zonder overdrijven.
Mile snapt helemaal waarom ze racenummerplaten zo niet meer maken… 
Een uitlaat in stukjes. Nog even geduld!
Vooral heel praktisch
De foto van de Yamaha FZ750 van Eddie Lawson moest als inspiratie dienen, dus die namen we maar mee. Mile heeft het gauw genoeg gezien. Dat kan wel. Met de Fazer op de lift vinkt hij in rap tempo die vaste waarden af waaraan de uitlaat moet voldoen. Vier gebogen rvs buisjes krijgen een vlak uiteinde. Als die eenmaal in de originele uitlaatflensen vastzitten, heeft Mile het begin te pakken, de demper vormt het eind. Vanaf daar vormen een aantal koppelingen en buisjes de verbinding.
Om de pasvorm goed te krijgen, perst Mile de passingen tot precies de juiste maat. Dat doet hij met een indrukwekkende industriële pers, die je met een enorm stalen wiel boven het hoofd bedient. Dat wiel zit zo hoog dat Mile zelf er maar net aan bij kan. Terwijl hij zijn werk vervolgt, kan ik me niet bedwingen het typeplaatje van de pers op te zoeken. Daar staat meestal het bouwjaar wel op en ik gok vooral op ‘oud’. Timo, de zoon van Mile, heeft al snel door waar ik naar zoek. ‘Die is ouder dan hij, hoor!’ Lachend wijst hij naar zijn ouweheer. Bouwjaar 1954 staat erop en Mile blijkt een jaartje jonger. Timo (30) is trouwens meer dan een extra paar handen bij Pajic R&D. Mile: ‘Ja, die neemt het wel over uiteindelijk. Ik blijft dit ook niet voor altijd doen. Timo leert alle werkzaamheden zijdelings, hij richt zich met de tuning vooral op elektronica. Je moet een beetje aan de toekomst denken!’
Yamaha Fazer 600 in stukjes
Als Mile tevreden is en alles past, begint het inmiddels echt op een uitlaat te lijken. In stukjes onder de Fazer ligend, dat wel. Nog een keer passen en de haakjes voor de trekveertjes vastlassen, waarna borstelen het geheel afrondt. In een paar uur heeft hij een complete uitlaat gefabriceerd. Terwijl hij zijn handschoenen uittrekt, blijft Mile in alle bescheidenheid nog steeds vooral heel praktisch: ‘Die demper is niet de allerstilste voor op het circuit. Als je problemen krijgt, moet je het maar aangeven. Als-ie een keer goed warm is geworden, verkleurt de uitlaat nog mooi. Dan wordt het een beetje meer goudkleurig.’
Hoeveel kabaal de Yamaha Fazer 600 daadwerkelijk maakt met zijn gloednieuwe uitlaat is nog even ten zeerste de vraag. In de haast zijn de sleutels van de motor bij MotoPort Veldhoven in de sleutelkluis blijven liggen. Zul je altijd zien. Anders hadden we de motor zelfs nog even op de testbank van Pajic kunnen zetten. Als hij überhaupt zou starten. Dat zal moeten wachten.
Bijna leeggelopen
Nadat fotograaf Guus nog even helpt met het inladen van de Yamaha Fazer 600, kriebelt het ook wel weer als vanouds. De Thundercat-voorvork die we tweedehands opduikelden is inmiddels wel echt lek en bijna leeggelopen. Timo maakte zelfs meermalen flauwe opmerkingen over het lekken van de voorvork; ze kwamen aan hoor. Incontinentie is voor niemand leuk, zullen we maar zeggen. Inmiddels staat de motor weer veilig thuis bij MotoPort Veldhoven. Ik had begrepen dat een van de monteurs voorvorken reviseren zowaar hartstikke leuk vindt. Aangezien ik bij mijn vorige voorvorkrevisie een keerring ondersteboven wist te monteren, moet ik maar eens om hulp vragen. Als de Fazer dan niet meer lekt, wordt het hoog tijd dat we kijken of de motor nog starten wil en zo ja, hoeveel meer vermogen de uitlaat nog lospeutert. Mile durfde het gokje aan op een winst van zo’n 7 à 8 pk. Als dat niet nieuwsgierig maakt, weet ik het ook niet meer. Het is precies wat winterprojecten zo leuk maakt. Gaan we binnenkort dan echt de eerste uiting van de Fazer-racer zien?
