Het Britse merk BSA, voluit ‘Birmingham Small Arms Trade Association’, was ooit een wereldwijd vermaarde fabrikant die in de meeste gevallen zelf produceerde of andere merken onder haar hoede had. De geschiedenis van BSA leest als een spannend jongensboek met steeds weer nieuwe hoogtepunten.
Het is onbegonnen werk om op twee pagina’s de imponerende geschiedenis van BSA samen te vatten, zelfs al zouden we ons alleen maar concentreren op de motoren. BSA produceerde namelijk ook auto’s, fietsen en wapens. Ook klinkende namen als die van ontwerpers als Val Page en Edward Turner, zijn aan het merk BSA verbonden.
OORLOG
BSA werd in 1861 opgericht als wapenfabriek, maar begon ook al snel fietsen te produceren. De eerste voorzichtige schreden op het pad der motorfietsen werden in 1903 genomen toen BSA frames maakte voor o.a. Fafnir en Minerva motorblokken. In 1908 kwamen de eerste BSA auto’s, maar het succesverhaal op wielen startte pas goed toen in 1910 Daimler werd ingelijfd. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog produceerde BSA al zeven modellen solo motorfietsen en twee zijspanmodellen. Daarmee was BSA op dat moment de grootste producent van (motor)fietsen in het Verenigd Koninkrijk. In het interbellum leverde BSA een kwart van alle Britse motorfietsen. BSA overleefde zelfs de Beurskrach van 1929. Niet vanwege de motorfietsverkopen, maar door populaire driewielers en sportfietsen. Met de Tweede Wereldoorlog in zicht, was BSA de enige grote producent van wapens, motoren (model M20) en voertuigen voor de Geallieerde legers die volop kon leveren. Er gaat zelfs een verhaal dat de Duitse Veldmaarschalk Erwin Rommel bij de slag van El Alamein uit zijn precaire situatie wist te ontkomen in een buitgemaakte Daimler (Dingo) Scout Car.
BSA GROEP
Tijdens WW2 had BSA 67 fabrieken en naast eigen producten werden ook veel producten in licentie gemaakt en er waren nevenmerken. De motormerken Ariel, New Hudson, Triumph en Sunbeam hoorden ooit bij de BSA groep. Sunbeam was trouwens voorbestemd om een ‘Engelse BMW’ te worden, aangezien BSA als herstelbetaling de bouwtekeningen van het BMW R75 Wehrmachtgespann in handen had gekregen. Dat plan kreeg geen bijval zo vlak na de oorlog, maar de BSA Bantam, de kopie van de DKW RT125, haalde het wel. Maar net als met de andere grote Britse merken, kon ook BSA niet op tegen de combinatie van de opkomende Japanse concurrentie. De laatste poging het tij te keren was het uitbrengen van de Rocket 3, die het op moest nemen tegen de Honda CB750. Maar dat mocht helaas niet baten, want in 1972 werd de productie gestopt. In de jaren daarna werden er nog verschillende pogingen gedaan om het merk in leven te houden, maar in 2007 viel definitief het doek.
TERUGKEER
Tegenwoordig is BSA onderdeel van Classic Legends, een dochteronderneming van het uit India afkomstige Mahindra. Vanaf 2021 bouwen ze verschillende modellen op basis van een 650 cc ééncilnder motorblok.
TIJDLIJN B.S.A.
Birmingham Small Arms wordt opgericht.
Eerste BSA (Penny-Farthings) fietsen.
BSA levert frames met achtervering.
De eerste BSA auto’s worden geproduceerd.
BSA koopt de Daimler autofabriek.
Eerste 770 cc zijklep-V-twin (Model E) wordt gepresenteerd.
Model S (Sloper) wordt uitgebracht.
BSA gaat weer wapens produceren.
BSA koopt het automerk Lanchester.
BSA koopt Sunbeam (fietsen).
De 500 cc BSA A7 en A7 Star Twin zijn nieuw ontworpen motoren. Andere modellen waren al ontwikkeld, maar werden nu uitgebracht waaronder de B33, C10, C11 en M21 zijspancombinatie.
Het merk New Hudson wordt ingelijfd en de A10 650 cc Golden Flash wordt uitgebracht.
Triumph komt bij de BSA groep.
Carrosseriefabriek Carbodies wordt overgenomen en de BSA A7 en A10 krijgen een swingarm.
De pre-unit constructie wordt deels verlaten en BSA SS80 en B40 komen uit.
Daimler wordt verkocht aan Jaguar.
BSA bestaat 100 jaar en beëindigd de productie van wapens.
De Gold Star gaat uit productie.
De BSA Rocket 3 wordt in productie genomen.
Onder andere coureur John ‘Mooneyes’ Cooper behaalt met de Rocket 3 racer 6 overwinningen. 1972 BSA wordt samengevoegd met Norton Villiers.
Merknaam BSA wordt verkocht.
BSA wordt samengevoegd met Andover Norton Ltd.
BSA heet nu BSA Regal en levert retro modellen met Yamaha SR 400 en SR 500 motorblokken.
De BSA Wasp met een 1000 cc paralleltwin komt niet verder dan een prototype.
Het doek valt definitief voor BSA.
Het merk BSA wordt weer nieuw leven ingeblazen door het in India gevestigde Mahindra.
