UPDATE: KouwePotenTocht 2020: Boven Alle Peil

UPDATE 16 maart 2021: De KouwePotenTocht van 2020 is de Primavera tocht van 2021 geworden. Tickets voor deze geheel verzorgde tocht, die we op zaterdag 24 april gaan rijden, kun je hier bestellen: https://ticketpoint.nl/evenement/primavera/

Op zaterdag 31 oktober proberen wij het droog te houden tijdens de KouwePotenTocht 2020. We rijden namelijk op de grens van droog of nat. Oftewel: de route poogt zo goed mogelijk de grens van het Normaal Amsterdams Peil te volgen, die onzichtbaar door Nederland loopt.

In Dorst hebben we honger. Bij een café laven we ons ons aan broodjes, koffie en frisse boslucht voordat we de dagtellers op nul schroeven en de motoren starten. Een Belgisch aandoende keienweg schudt ons onder de watertoren van Oosteind door, zo te zien gerenoveerd tot wooneenheden. Hopelijk hebben ze ook een lift geïnstalleerd, want zo’n toren garandeert wel droge poten in geval van overstromingen, maar elke dag met emmers water al die wenteltrappen op klauteren is beslist geen pretje.

Google weet alles, wij hoeven niets meer te onthouden. Wie weet er nou zelf nog van de Sint-Elisabethvloed, een watersnoodramp die in 1421 delen van Zeeland en Holland overstroomde en duizenden mensen en zo’n dertig dorpen wegvaagde? Dat drama is diep weggezakt in de modderlagen van ons collectieve geheugen, waar alleen hier en daar nog wat mastpunten van de Zeeuwse Watersnoodramp van 1953 uitsteken.

Achter de schermen werken de experts er aan dat dergelijke rampen ons land niet zullen treffen. Heel precies houden zij bij welke punten onder of boven Normaal Amsterdams Peil liggen en hoe we allemaal droge poten houden.

Ardennen kwijt

De Sint-Elisabethvloed veranderde het landschap ingrijpend. Zo ontstond het typische Nederlandse Biesboschgebied, dat we rechts inhalen als we via de A27 de Bergsche Maas oversteken, van Brabant naar Gelderland. Op de weidse prairies ploegen tractoren even onverstoorbaar voort als vrachtwagens op onze snelwegen en vrachtschepen op onze talrijke waterwegen.

We steken de imaginaire grenslijn van de Moerdijk over. Boven en onder: historisch, religieus en taalkundig scheidt die lijn de Nederlanden in een zuidelijk en een noordelijk deel. Bij de Belgische Opstand van 1830 vonden sommige Vlamingen dat hier ook de noordgrens van Vlaanderen moest liggen: ‘België vrij tot aan de Moerdijk,’ luidde hun leus die elke rechtgeaarde Nederlander nog doet huiveren. In 1839 erkende ook Nederland de onafhankelijkheid van België, onder een andere kroon dan die van Oranje. En daarmee waren we de Ardennen kwijt, aar droge voeten hoe dan ook verzekerd zijn.

Was het hun zoete wraak voor onze Belgenmoppen? De televisieserie ‘Als de Dijken Breken’ uit 2016 was met name in Vlaanderen populair. In zes afleveringen schetste die een beeld van Nederland dat door een tsunami wordt verzwolgen, waarbij geen voetje droog blijft. In werkelijkheid verloopt zo’n Natte Potendrama een stuk trager. Het is alleen de vraag waar al die miljoenen inwoners van West-Nederland heen moeten, als het ooit zover komt. Dan wordt het dringen op de wegen richting het Hoge Land in het oosten. Zoals op de dijkweg langs de Boven Merwede, die wij nu zo’n beetje voor ons alleen hebben.

Ramptoerist

Op een landtong van de Bommelerwaard ligt Slot Loevestein aan het eind van een subliem weggetje dat ons langs schitterende natuurdecors leidt. Waanden we ons net nog op prairies, hier lijken we wel door moerassen te rijden, met droge banden dankzij de niet-aflatende ijver van Rijkswaterstaat en aanverwante diensten. Het slot ligt zelf ook weer aan een ringgracht, wat niet alleen de sokken van de kasteelbewoners drooghield, maar ook eventuele onverlaten uit Vlaanderen of nog verder weg moest afschrikken. Want in vroeger tijden leidden natte poten maar al te snel tot een verkoudheid met fatale gevolgen.

We bouwen dijken en dammen om droge poten te houden, maar zoeken als het even kan ook het water weer op. Hele families zitten met meegebracht tuinmeubilair onder de bomen in de uiterwaarden.
Terwijl wij op de oever bij Brakel op de overvaarschipper wachten, scheurt er een waterscooter over het Waalwater. Wat een briljante uitvinding eigenlijk, je hoeft geen helm of protectiekleding aan, want als je valt val je altijd zacht. De eerste flitspaal op een boei moet nog door de autoriteiten worden uitgezocht, aangeschaft en geïnstalleerd.

En zo’n waterski heeft nóg een voordeel boven motorfiets. Als de dijken breken blijven we gewoon toeren op zo’n ding: dan zit je als ramptoerist op de eerste rang.

Zulke gedachten zijn voor motorrijders beneden alle peil. Gelukkig is daar de veerman al, om deze ketterse gedachten uit ons hoofd te jagen. De Waalbandijk hebben ze in het kader van het Deltaplan Grote Rivieren zo mooi opgehoogd, dat geen tsunami uit Zwitser- of Duitsland ons hierop van de wielen kan vegen. We hebben boven alle peil fraai uitzicht naar alle kanten, tot in de zolderkamers van dijkbewoners en op de kruinen van de fruitbomen aan toe. Bij Beusichem brengt een volgend pontje ons over de Lek en daarmee van Gelderland naar Utrecht. De stuurpret gaat onbekommerd voort op de Lekdijk, die kilometer na kilometer doorslingert tussen water en land.

Pompen of verzuipen

Aan het Amsterdam-Rijnkanaal zijn de Prinses Irenesluizen slechts een radertje in de machtige machine van Neerlands Watermanagement. Onze Vlaamse vrienden hebben nog geen aanspraak gemaakt op de prachtige gebieden die plukrijp als Betuuws fruit aan het Amsterdam-Rijnkanaal liggen. Maar dat die Vlaamse reuzen niet op onze wateren azen kan veranderen.

Pessimisten verkondigen namelijk dat we in de toekomst wereldwijd meer oorlogen gaan voeren om water. Daar hebben we geen Google voor nodig: onze zomers worden heter en droger en als het dan eens flink plenst spoelt het water rond onze enkels weg naar de zee, zonder dat we het kunnen vasthouden voor later gebruik. Eeuwenlang hebben we het water zo snel mogelijk afgevoerd, nu moeten we leren om dat kostbare goedje juist te bewaren. Pappen en nathouden in plaats van pompen of verzuipen.

We zullen toch niet weer een akkefietje krijgen met de Belgen, over grond- of watergebied? Dan krijgen de Ardennen meteen code oranje en blijft het gros van de Nederlandse motorrijders boven de Moerdijk om deze KouwePotenTocht te rijden, terwijl we die juist voor onszelf willen houden.
De Utrechtse Heuvelrug garandeert droge poten en daarna rijden we over het Nijkerkernauw het Nieuwe Land van de Flevopolder op. Lelystad ligt ongeveer vijf meter onder Normaal Amsterdams Peil, wat ongeveer gelijk is aan het gemiddelde niveau van de Noordzee.

Maar voordat je hier natte poten krijgt, moeten eerst de Afsluitdijk en de dijk rond Flevoland breken. Die kans is geruststellend berekend ongeveer een keer per 4000 jaar. Flevoland heeft nog weidsere prairies dan Gelderland en de weg loopt ook door bossen. Alles is hier op de tekentafel ontworpen. Wegen langs koele wateren leiden niet naar verstilde lagunes of schilderachtige vissersdorpjes, maar naar recreatiegebieden met slagbomen en parkeergeldautomaten.

Vernatten

Ook terug op het oude land bij Elburg hoeven we ons om natte poten niet druk te maken. In tegendeel zelfs, het oosten van ons land wordt juist in toenemende mate bedreigt door droogte. Boeren irrigeren de landerijen die ons voedsel maken, wij recreëren, autowassen, badderen en besproeien onze fraaie tuinen. Zo geraken waterleveranciers al snel aan de limiet van wat ze uit de bodem kunnen pompen, zonder dat het grondwaterpeil daarmee op den duur daalt. Na eeuwenlang het water te hebben geweerd met wierden, terpen, dijken en dammen moet Nederland nu juist gaan vernatten. En dan pakken we in één moeite de Vlaamse gewesten ook mee. Zodat we geen heibel met onze Vlaamse buren krijgen en we ongestoord ook ten zuiden van de Moerdijk kunnen blijven toeren. Met gegarandeerd droge poten.

De (indicatieve) route

Voor een MotorNL clubtocht geldt dat ie zo maar vol is. We hanteren een maximum aantal deelnemers. En als dat is bereikt, sluiten we de inschrijving. Waarom we dit zo benadrukken? Als je er nu al zeker van bent dat je met ons meerijdt, aarzel dan niet met het reserveren van een plekje.

Deelname kost voor MotorNL-, MOTO73-, Promotor- en Classic & Retro-abonnees € 55,- per persoon, inclusief koffie/thee en gebak, lunch en diner. Niet-abonnees betalen € 85,-. Wil je er ook nog een T-shirt bij? Kost dat € 9,50,- extra.

Inclusief

• Koffie/iets lekkers
• Lunch
• Diner
• Route