Tellerregistratie voor motoren straks verplicht – maar niet voor iedereen

Einde maart besteedde Tros Opgelicht op uiterst negatieve wijze aandacht aan misstanden rond de verkoop van gebruikte motoren. Positief geluid in het geheel was dat tellerregistratie per volgend jaar ook voor motoren verplicht is. Hoe ziet dat eruit?

Dat we met de uitzending niet blij waren, spreekt voor zich. Presentator Jaap Jongbloed had het over “het moeras der wetteloosheid waar je in terecht komt als je een gebruikte motorfiets koopt”, en samen met de verborgen-camerabeelden op de MOTORbeurs kwam de complete motorbranche in een uiterst verdacht daglicht te staan. Een gewaarschuwd mens telt voor twee, maar dit soort journalistiek laat vooral een heel vieze smaak achter.

Fris

Natuurlijk: er wordt gerommeld met gebruikte motoren. Dat varieert van het halfbakken opknappen van schademotoren tot het terugdraaien van tellerstanden, of het simpelweg vervangen van de tellerset voor eentje die (veel) minder kilometers aangeeft. Zit je in het vak, dan verraden zaken als slijtage aan bijvoorbeeld handvatten, stuurgewichten en steppies dat een motor meer gereden heeft dan een maagdelijke tellerstand doet vermoeden – maar ook dat soort onderdelen zijn natuurlijk eenvoudig door frissere exemplaren te vervangen.

1500 euro

Op de automarkt lijden consumenten jaarlijks 42 miljoen euro schade door gerommel met tellerstanden, weet de Vereniging Aanpak Tellerfraude (VAT). Omgerekend is dat 1.500 euro per teruggedraaide auto. “En dan zitten we nog aan de voorzichtige kant,” zei VAT-voorzitter Martin Huisman vorig jaar tegen het AD. Cijfers over de motormarkt zijn onbekend.

Paniek

Vanaf 2014 zijn autogarages verplicht om tellerstanden bij onderhoud en reparaties door te geven aan de RDW. Dat voorkomt gesjoemel niet 100%, maar het maakt het wel een heel stuk lastiger. Voor motoren komt deze verplichting er nu ook aan, meldde Huisman in de genoemde Tros-uitzending. Wij lieten op facebook weten daar blij mee te zijn. Dat zorgde bij een enkeling voor paniek. Tellerregistratie zou direct tot een apk voor motoren leiden. Reden genoeg om zelf met Martin Huisman te bellen.

Vergeten

“Bij de invoering van de tellerregistratie voor auto’s zijn ze motoren gewoon vergeten,” vertelt Huisman. “Wij hebben er steeds voor gepleit om dat alsnog in te voeren. Dat gaat nu dus eindelijk gebeuren, in principe per 1 januari.” Om dat te realiseren zijn al de nodige stappen gezet.

De tellerstanden die werkplaatsen altijd al in hun softwaresystemen noteren, worden straks automatisch doorgegeven aan de RDW, en het RWD-systeem wordt aangepast om deze standen net als bij auto’s te kunnen verwerken.

Vrijwillig

De verwachting is dat BOVAG-dealers vanaf het derde kwartaal van dit jaar vrijwillig tellerstanden van motoren kunnen doorgeven. Daarmee wordt dus vooruitgelopen op de wetgeving. Op het moment dat de wet van kracht wordt, is er van vrijwilligheid geen sprake meer. Dat betekent dat je ook als eigenaar geen keuze hebt: als je je motorfiets voor reparatie of onderhoud langsbrengt bij een bedrijf met een RDW-erkenning, is dat bedrijf verplicht om je tellerstand aan de RDW door te geven. “Niet als je een liter olie komt kopen, maar wel bij elke handeling waar een factuur voor geschreven wordt of zou kunnen worden,” licht Huisman toe.

Erkenning

Vrijwel elk bedrijf dat officieel iets met motoren doet, heeft zo’n RDW-erkenning. Werkt een bedrijf nog zonder de hierboven aangehaalde software, dan moet het de tellerstanden zelf aan de RDW doorgeven, met een inlogcode. Klopt een handmatig of automatisch doorgegeven tellerstand niet met eerdere opgegeven standen, dan wordt dat natuurlijk geregistreerd.

Met of zonder

Maar wat gebeurt er dan met de tellerstanden van al die motoren die door de eigenaar zelf, een bevriende sleutelaar of een niet-erkende bedrijf onderhouden worden? Het antwoord is heel simpel, aldus Huisman: “Van die motoren worden de tellerstanden gewoon niet vastgelegd. Dat betekent dat je straks de keuze hebt, als je een gebruikte motor gaat kopen: dan kies je er voor eentje met of zonder tellerhistorie en de bijbehorende zekerheid.”

Apk

Dus de angst voor een apk als gevolg van de tellerregistratie is ongegrond? “Dat klopt,” stelt Huisman. “Vanuit mijn functie als voorzitter van de VAT ben ik natuurlijk een voorvechter van de motor-apk: hoe meer tellerstanden er bekend zijn, hoe liever het mij is, en hoe kleiner de kans op tellerfraude wordt. Maar vanuit de RDW kan ik je bevestigen dat die apk er niet gaat komen, zeker niet in samenhang met de tellerregistratie.”

Fraude lastiger

Dat er van tellerstandfraude bij motorfietsen straks geen sprake meer is, is natuurlijk een illusie. Om te beginnen wordt dus lang niet van elke motor de tellerstand genoteerd, en van motoren waarvan de teller al eerder teruggedraaid of vervangen werd zal nooit iemand weten hoeveel ze werkelijk gelopen hebben. Dat geldt ook voor alle oudere motoren met vijfcijferige tellers: zijn die het klokje al eens rond geweest of hebben ze echt maar een paar duizend kilometer gelopen? De registratie is wel het begin van een tijdperk waarin die fraude steeds lastiger zal worden.

Datafabriek

De techniek helpt daar ook een handje in mee: nieuwe motoren zijn rijdende datafabrieken, en bij het monteren van een andere teller zal automatisch het werkelijk gelopen aantal kilometers getoond worden. Is daar niet mee te rommelen? Natuurlijk wel: als je het Pentagon kunt hacken, zal dat met een motorfiets ook lukken – maar alle beetjes helpen.

Niet aankomen

Een heel ander punt: wat doe je met de kilometerteller van een motor waar een veel jonger blok onder gehangen is, omdat het oude het begaf? Huisman: “Daar blijf je vanaf. Wordt een blok vervangen, dan zorg je ervoor dat je daar een factuur van hebt, liefst met een kilometerstand van dat nieuwe blok. Een eventuele koper moet daar dan genoegen mee nemen. Een teller terugdraaien doe je nooit. Het is niet voor niets strafbaar. Daar kun je van alles van vinden, maar dat is de enige manier om het helder te houden.”

We vroegen Simon de Vries, eigenaar van MotoPort Wormerveer, om een reactie op de komende tellerregistratie. Met dat registreren is hij al jaren vertrouwd. “Net als veel andere dealers en werkplaatsen noteren wij bij onderhoud en reparaties altijd de tellerstanden. Zo kun je als eigenaar én als bedrijf zien wanneer bepaalde onderdelen zijn vervangen. En als een klant van mening is dat een onderdeel wel heel snel versleten is, is dat eenvoudig te controleren.” De informatie die zo wordt opgeslagen komt ook goed van pas bij de verkoop van gebruikte motoren. “Van een motor die hier in onderhoud is geweest, kunnen we een potentiële koper de complete onderhoudshistorie laten zien.”

Goede zaak

Ook bij inkoop en inruil van motoren worden de tellerstanden natuurlijk genoteerd. “Wij zorgen hier zelf voor de vrijwaringsbewijzen, en daar vullen we de kilometerstand ook op in.” Maar al die gegevens worden niet centraal vastgelegd. Goede zaak dat dat nu wel gaat gebeuren? “Zeker. Er zijn motoren die er ook na 75.000 kilometer nog als nieuw uitzien. Is de teller teruggedraaid naar 35.000, dan kunnen wij dat nergens checken. Ja, als we elke motor met een diagnosestekker aan de computer hangen, of als je het blok demonteert – maar dat is natuurlijk geen haalbare kaart.”

Zekerheid

Hoe werkt dat als klanten zekerheid willen? “Soms vragen mensen die hier voor een occasion komen expliciet of de tellerstand klopt. Dan zeggen wij dat die stand ons gezien de conditie van de motor aannemelijk lijkt, en dat we een motor die we niet vertrouwen natuurlijk ook niet inkopen. Mocht iemand ooit ontdekken dat er iets helemaal mis is, dan nemen we zo’n motor natuurlijk terug. Nee, dat is nog nooit gebeurd.”

Onmogelijk

In de genoemde uitzending meldde Peter van Lent, die veel motorkeuringen uitvoert, dat er bij zeker 60 tot 70% van de motoren met de teller gerommeld is. “Die ervaring heb ik niet, gelukkig. Bij grotere zaken is dat ook vrijwel onmogelijk. Als je bij een dealer van enige omvang met tellers gaat sjoemelen, weet natuurlijk de hele werkplaats dat. Zie je het voor je?”

Prijsniveau

Waar komt dat hoge percentage dan vandaan? “Ik kan me voorstellen dat Van Lent vooral motoren onder ogen krijgt waar inderdaad mee gerommeld is. Hij komt hier ook wel om motoren te keuren, hoor, maar niet vaker dan eens in de paar jaar. Mensen die hier kopen voelen zich blijkbaar niet geroepen om er een keuring op los te laten. Dat heeft natuurlijk ook met het prijsniveau te maken: we verkopen eigenlijk alleen gebruikte motoren met BOVAG-garantie.”

Auteur: Hugo Pinksterboer Bron: MAG