De Nederlandse kunstenaar, ontwerper, zelfstandig ingenieur en motorliefhebber Gijs Schalkx heeft een vreemde manier om zich te verplaatsen. Zijn motor heeft duidelijk wat doe-het-zelf-elementen, zoals het hout dat op het frame is geplakt, een klein flesje vloeistof aan het stuur en een ballon in een grote doorzichtige cilinder die hoog achter het zadel staat. Die ballon – eigenlijk een condoom – is de brandstoftank van de motor. De Slootmotor, zoals Schalkx zijn motor heeft genoemd, rijdt namelijk op methaan dat zelf met veel moeite uit de sloot haalt. Ja, hij rijdt op moerasgas, methaan.
Ontbinding van organisch materiaal
Methaan is verschrikkelijk voor het milieu. Het is een krachtig broeikasgas, met een aardopwarmingsvermogen dat 28 tot 34 keer zo hoog is als dat van kooldioxide. Het komt vaak vrij bij de winning en productie van andere fossiele brandstoffen. Het is ook een bijproduct van de landbouwindustrie – vee produceert methaan tijdens het spijsverteringsproces (een koe kan in een jaar zo’n 100 kilo methaan produceren). Het ontstaat ook op vuilstortplaatsen en als bijproduct van de verbranding van biomassa. Methaan kan ook op natuurlijke wijze, zonder tussenkomst van de mens, in de atmosfeer terechtkomen bij de ontbinding van organisch materiaal.
Veel organisch materiaal vergaat op de bodem van moerassen, waar Schalkx de brandstof voor zijn Slootmotor vandaan haalt. Hij waadt erin en harkt de modder op de bodem los, waardoor gasbellen vrijkomen die hij opvangt in een emmer die ondersteboven op het wateroppervlak drijft. Vervolgens pompt hij het gas met de hand in de ‘benzinetank’, waarmee hij de 49cc-viertakt laat draaien. Dat kleine potje vloeistof aan het stuur is de benzine die hij gebruikt om de motor te starten als hij koud is. Voor de rest is het allemaal moerasgas.
Schalkx noemt zijn Slootmotor het groenste voertuig op aarde, omdat hij methaan verbrandt dat anders op natuurlijke wijze in de atmosfeer terecht zou komen. Het bijproduct van de verbranding is CO2, dat, zoals we al eerder opmerkten, veel minder broeikaseffect heeft dan dezelfde hoeveelheid methaan. Daarom zie je methaan vaak affakkelen bij olie- en gasbedrijven en op stortplaatsen. En, in tegenstelling tot die fakkelpijpen, zet de Slootmotor die verbranding wel aan het werk.
De beste 500 meter van zijn leven
Het is niet de meest arbeidsefficiënte manier om zijn motor van brandstof te voorzien. Schalkx vertelt in de video dat het ongeveer acht uur duurt om genoeg gas te verzamelen om de motor 20 kilometer voort te stuwen. Waarschijnlijk net zo belangrijk als het hebben van een schonere vorm van vervoer is dat het project een eenvoudige vraag voor Schalkx beantwoordde: Is het mogelijk? Het antwoord is duidelijk ja, en hij zegt dat de eerste 500 meter die hij reed met het methaan dat hij oogstte de beste 500 meter van zijn leven waren.
Zoete beloning
‘Ik denk dat de grootste motivatie het idee was dat elke keer dat ik benzine in de tank van mijn brommer doe, ik grote bedrijven sponsor met hun greenwashing campagnes. En ik wilde echt onafhankelijk worden.’ Schalkx houdt van het idee dat hij zijn eigen brandstof kan vinden, en dat de extra moeite alleen maar dient om de beloning zoeter te maken.
