Het is vroeg in de ochtend als ik het vizier van mijn helm open. Het gevoel van binnenstromende hete lucht is te vergelijken met het openen van een ovendeur. We zijn in de afgelegen Australische outback; de dichtstbijzijnde stad ligt op 320 km afstand. Vandaag willen we de betoverende Bungle Bungle Range in het midden van de woestijn bereiken, en we moeten meteen beginnen – voordat de temperatuur de 38° Celsius overschrijdt. Plotseling voel ik een scherpe pijn in mijn onderbuik. De pijn wordt erger. Ik kan niet meer verder rijden en moet gaan liggen. We weten het nog niet, maar over een paar uur zit ik in een vliegtuig op weg naar het ziekenhuis. De oorzaak? Uitdroging.
5 tips voor motorrijden in de hitte
Voordat we met onze twee Suzuki DR650’s door Australië trokken, wisten we – Aga Macura en Yan Giovannoni – dat we in een drukkende hitte zouden moeten rijden. We kochten een goed geventileerde uitrusting en planden onze route zorgvuldig om de extremen te vermijden, inclusief overstromingen en stortregens van het natte seizoen wanneer veel wegen in het noorden onbegaanbaar zijn.
Het meenemen van voldoende water voor de Outback is van cruciaal belang vanwege de afgelegen ligging en de verzengende temperaturen in de regio. We hadden drie waterzakken van 6 liter bij ons en elk een camelbag van 3 liter – een totaal van dik 24 liter voor ons samen. Dat is veel extra gewicht, maar het is beter om het zekere voor het onzekere te nemen; de Outback is meedogenloos, en we waren niet van plan om slecht voorbereide, onverantwoordelijke reizigers te worden die redding nodig hadden.
Toen we een paar maanden onderweg waren, waren we op schema om het ergste regenseizoen in het noorden te vermijden. Maar, niets gaat precies zoals gepland op lange motorreizen. Op een dag, toen we over een van de ontelbare onverharde wegen reden, verloor Aga de controle over haar motorfiets in diep zand en brak haar grote teen. De pijn negerend, slaagde ze erin nog 100 km te rijden naar de dichtstbijzijnde stad. Tegen de tijd dat we stopten, was haar voet zo gezwollen dat ze haar motorcrosslaaren niet meer aan kon krijgen. Op dat moment hadden we geen andere keuze dan onze reis een maand te onderbreken, hoewel dat lang niet genoeg tijd was om een gebroken bot volledig te laten genezen. De warmere maanden naderden snel, en we moesten nog heel het Australische noorden doorkruisen, zo’n 4.000 km door een van de meest afgelegen en onvergeeflijke delen van het continent.
2.500 km later bereikten we Darwin en liepen opnieuw vertraging op – deze keer kostte een kapotte carburateur het wachten op onderdelen nog eens tien dagen. De druk van de tijd begon zwaar op ons te wegen; we lagen nu zes weken achter op schema. Het was september (het begin van het Australische zomerseizoen) en de hitte was al intens. We moesten nog veel kilometers afleggen voordat we naar het koelere zuiden zouden gaan.
Op de een of andere manier moesten we de verloren tijd inhalen. Dat betekende lange uren rijden, vaak tijdens de heetste uren van de dag. En dat betekende dat we niet genoeg stopten om te hydrateren en goed te eten.
Dagen achtereen in de zinderende hitte rijden slurpt snel energie, en midden in onze uitputting begonnen we fouten te maken. Tot overmaat van ramp lieten we de motorfietsen nu vaker vallen; ze weer oppakken, vooral in volle uitrusting met alle bagage, kostte nog meer energie, waardoor de vicieuze cirkel van nog meer fouten maken werd versterkt!
Achteraf gezien waren de waarschuwingssignalen van uitdroging al duidelijk: vermoeidheid, irritatie, minder urineren. Het werd nog erger toen Aga een korte episode van hitte-uitputting doormaakte. Ze kampte met vermoeidheid, ernstige hoofdpijn en misselijkheid. Maar we brachten haar elektrolyten op peil, gaven haar wat rust in de schaduw, en alles leek weer normaal, dus gingen we verder zoals voorheen.
Als je lang genoeg je best doet, gaat er op een gegeven moment wel iets mis, en dat gebeurde een paar dagen later. Het was bijna het einde van het droge seizoen. We waren in niemandsland op weg naar de Bungle Bungle Range, een van de werelderfgoedsites van Australië, en we waren erg opgewonden dat we er bijna waren. Toen sloeg Yan’s uitdroging toe, en belandde hij in een ziekenhuis.
We haalden het net tot een kleine kliniek in een aboriginal-gemeenschap, kregen een paar injecties met morfine en een infuuszak met zoutoplossing, en wachtten vijf uur voor hij naar een ziekenhuis 800 km verderop werd vervoerd. Diagnose: nierstenen als gevolg van extreme uitdroging. Gelukkig herstelde hij volledig na alle nodige tests, een nacht in het ziekenhuis, een paar extra morfine-injecties en nog meer zakken zoutoplossing. We hadden geluk en het verhaal liep goed af. Dus, zonder nog meer problemen, gingen we verder. Vanaf dat moment waren we veel voorzichtiger.
Aga’s hitte-uitputting, gevolgd door Yan’s bezoek aan een ziekenhuis, herinnerde ons eraan dat, hoe goed je ook voorbereid bent, het mis kan gaan als je de gevaren van extreme hitte negeert.
Checklist voor rijden in extreme hitte
Hier zijn een paar regels die je in gedachten moet houden als je gedurende lange tijd in extreme hitte (boven 35° Celsius) rijdt. Als je ze negeert, kun je dezelfde problemen krijgen als wij… of erger.
Neem voldoende water mee
De hoeveelheid hangt af van de persoon, het soort rit, de regio, of je van plan bent te kamperen en te koken, enz. Bedenk ook of je genoeg water hebt in geval van vertraging door een noodgeval zoals pech of een blessure. In Noord-Australië wordt aanbevolen minstens 4 liter water per dag te drinken. Sommige bronnen bevelen aan dat elke rijder ten minste een liter water per uur bij zich heeft.
Verdeel het water in verschillende containers
Het is ook belangrijk om water in verschillende zakken, rugzakken of flessen mee te nemen, voor het geval er een kapot gaat. Bijkomend voordeel is dat je de massa rond je fiets beter in balans kunt brengen door de verpakkingen op verschillende plaatsen te plaatsen.
Drink vaak in kleine slokjes
Drink regelmatig gedurende de dag, zelfs als je geen dorst voelt, want dat betekent dat je al bent begonnen met uitdrogen. Daarom raden wij aan om camelbags te gebruiken of een gemakkelijk bereikbare fles te hebben zodat je vaak kunt drinken.
Plan je reis
Voordat je naar een afgelegen gebied rijdt, plan dan van tevoren waar je opnieuw water kunt inslaan. Als er water is, maar je niet zeker weet of het veilig is om te drinken, gebruik dan een waterzuiveringsfilter, een zwaartekrachtfilter of zuiveringstabletten. Controleer bovendien van tevoren de weersvoorspelling, zodat je weet wanneer de hitte het sterkst is en wanneer de zon opkomt en ondergaat. Dit helpt om stops te plannen rond de heetste uren van de dag. Bij extreme hitte is het raadzaam om vroeg op de dag te rijden. Stop voor het middaguur en sla je kamp op voor de nacht, of wacht tot de temperatuur daalt voordat je weer gaat rijden.
Vermijd alcohol en suikerhoudende dranken tijdens en voor de rit
Natuurlijk wil iedereen zijn dag afsluiten met een koud biertje of twee. Helaas zorgt alcohol ervoor dat je lichaam nog sneller uitdroogt, en suikerhoudende dranken zorgen ervoor dat je lichaam geen water meer kan opnemen. Geen goed idee wanneer je een aanzienlijke fysieke inspanning moet leveren (bijvoorbeeld offroad rijden) in warme omstandigheden in niemandsland en met een beperkte watervoorraad.
Neem wat elektrolyten mee
Wanneer je zweet, verliest je lichaam water en kostbare mineralen. Elektrolytentabletten of -poeder helpen uitdroging tegen te gaan en zorgen ervoor dat je je beter voelt na een bijzonder zweterige dag. Wij hadden meestal water met elektrolyten aan het eind van de dag.
Controleer je urine
Drink gedurende de dag genoeg zodat je urine een lichtgele kleur heeft. Hoe donkerder de plas, hoe meer uitgedroogd je bent. Als je niet minstens vier keer per dag plast, ben je uitgedroogd – drink dus meer!
Gebruik goed geventileerde kleding en kleed je zonneklaar aan
Kleding met gaas of ventilatie helpt je afkoelen tijdens het rijden en vermindert zweten. Maar als je van de motorfiets stapt, zul je dat waarschijnlijk niet lang volhouden zonder dat er een koel briesje door de ventilatieopeningen waait. Dat betekent niet dat je je moet uitkleden tot een T-shirt met korte mouwen en een korte broek. Ja, het klinkt misschien tegennatuurlijk, maar loszittende kleding met lange mouwen is eigenlijk een veel betere optie. Ze houden je huid in de schaduw en houden vocht vast, en beschermen ook tegen zonnebrand. Zonnebrand maakt het moeilijker voor je lichaam om af te koelen. Gebruik zonnebrandcrème op elk deel van je lichaam dat niet bedekt is. En vergeet je hoofd niet! Ten slotte verdient het de voorkeur om uitrusting en kleding in lichte kleuren te hebben. Die weerkaatsen de zonnestralen beter dan donkere kleuren (die tot 6° Celsius warmer kunnen zijn). Nu weet je waarom Toearegs, het icoon van de Dakar Rally, een lang lichtblauw gewaad en een tulband draagt. Het is gewoon de beste woestijnuitrusting.
Stop in de schaduw
Als je moet stoppen, probeer dan schaduw te vinden. Het is een goed idee om een tarp of een groot kledingstuk mee te nemen om wat schaduw te maken als dat nodig is. Zo’n opstelling is ook handig als je midden in de woestijn onder een brandende zon een lekke band moet repareren.
Ken de voortekenen van uitdroging en eerste hulp
De symptomen van uitdroging zijn minder vaak plassen, donkergekleurde urine, extreme dorst, vermoeidheid, duizeligheid, verwardheid en prikkelbaarheid. Als je deze symptomen begint te vertonen, moet je in de schaduw stoppen en meer water drinken. Hitteuitputting en hitteberoerte zijn extremer; leer meer over de symptomen en de eerstehulpprocedure voor beide. Een hitteberoerte kan levensbedreigend zijn, en als je er last van krijgt moet je niet aarzelen om een noodoproep te doen of een noodbaken te gebruiken (Spot, EPRB, en Garmin inReach).
Over de auteurs
Aga Macura en Yan Giovannoni zijn een Pools-Zwitsers echtpaar dat momenteel de wereld rondreist op hun twee Suzuki DR650s. Zij hebben onlangs de reis door Australië voltooid, een reis van bijna 10 maanden en meer dan 32.000 km. Terwijl dit Aga’s eerste lange motorreis was, reed Yan in 2012 van Europa naar Japan via Rusland, Mongolië en Zuid-Korea op een 1993 Honda Africa Twin. Je kunt hun avonturen volgen op Instagram, Facebook, YouTube en op hun website: FarWayout.com
