Uit nieuwe cijfers van Belgische mobiliteitsfederatie Traxio blijkt dat in België de markt van tweedehandsmotoren ook in februari verder in elkaar is gezakt met een terugval van 30,7 procent ten opzichte van februari 2022 en zelfs bijna 40 procent ten opzichte van diezelfde maand in 2021. De reden hoeven we volgens Traxio niet ver te zoeken: de tweedehandskeuring van motorfietsen die in België verplicht is sinds 1 januari 2023. Wij belden met Traxio-woordvoerder Filip Rylant voor verduidelijking.
De dalende cijfers komen er wel na een periode van ongeziene stijging, in aanloop naar de keuring…
‘Dat klopt, dat was in een psychologische reactie op de aankondiging van de technische controles begin januari 2023. Blijkbaar besloot een groot aantal motorrijders al in november en december van vorig jaar snel hun tweedehandsmotor van de hand te doen. Anderen vreesden dat ze problemen zouden krijgen met papieren of aftermarket-onderdelen op hun motor, en kozen ook eieren voor hun geld.’
U haalde aan dat we binnenkort vermoedelijk meer tweedehandsmotoren naar buitenland zien vertrekken. Zijn daar concrete cijfers van?
‘Dat kunnen we helaas niet in detail zien. Maar wat we wel gemerkt hebben bij motordealers, is dat er vorig jaar al vaker en meer Nederlandse opkopers van occasions over de vloer kwamen. Dat kadert in de nasleep van de coronacrisis, waarbij zowel fietsen als motoren heel sterk in trek waren. Het probleem daarbij was dat – net zoals in de automobielsector – het erg moeilijk was om aan een nieuwe motor te komen. Levertermijnen waren lang en onzeker, waardoor motorrijders het alternatief van een recente tweedehandsmotor verkozen boven wachttijd.’
‘Tel daar de extra interesse uit Nederland bij op. Het bijzondere aan de Nederlandse markt is immers de afwijkende fiscale regeling (bpm), waarbij je flink meer betaalt als je een nieuwe motor koopt. De nieuwprijzen liggen bij jullie hoger, en bijgevolg zijn ook tweedehandsmotoren er door de band genomen duurder dan bij ons. Nederlandse opkopers zochten steeds meer tweedehandsmotoren op de Belgische markt, waar de Belg zelf ook al zocht naar een alternatief voor een nieuwe motor. Het gevolg was een sterk toegenomen vraag, extra druk op de markt vanuit het buitenland, en sterk stijgende prijzen voor tweedehandsmotoren.’
Dit gaat de verplichte motor-APK in België kosten
De extra tijd, moeite en kosten die zo’n technische keuring meebrengt, duwt particulieren richting een verkoop aan dealers. Als daar plotseling een groter aanbod is dan vraag, lijkt mij dat de prijzen niet ten goede te komen?
’Dat klopt. De technische motorkeuring zorgt in dat opzicht voor een soort tegenbeweging, een soort rem op de tweedehandsmarkt voor op z’n minst de komende maanden. De interesse voor tweedehandsmotoren zakt in België, waardoor de vraag wat zakt, de optie voor export makkelijker gelicht wordt en de prijzen uiteindelijk ook opnieuw een stuk zullen dalen. Weinig particuliere klanten zullen nu nog een tweedehandsmotor zonder groen keuringsattest willen kopen – wat de druk opnieuw bij de verkoper legt. Ik merk nu al dat er veel klanten zijn die een nieuwe motor willen kopen, en daarbij steeds vaker een beroep doen op hun dealer voor de overname van hun oude motor. Gewoon om de keuring te vermijden. Dat heeft een negatieve invloed op de verkoopprijs voor de particulier: hij/zij zal de motor goedkoper van de hand moeten doen dan toen de keuring nog niet bestond. Je moet niet vergeten dat de dealer veel bijkomende kosten heeft. Als de motor op de Belgische markt blijft, moet hij helemaal in orde zijn en moet hij naar de technische controle – wat voorlopig allesbehalve een sinecure blijkt. De verhalen van dealers die 45 minuten moeten rijden richting de dichtstbijzijnde keuring zijn legio. Extra tijd en moeite die niet iedereen erin wil steken.’
‘Vervelende bijkomstige factor is dat de keuringsstations nog in een leercurve zitten, waar vaak wordt afgekeurd op punten die niks of weinig met veiligheid te maken hebben. Foutjes in de papieren, lichte afwijkingen op vlak van verlichting… We moeten op dat vlak absoluut vermijden dat we in een zogenaamde ‘valsecirkelredenering’ terechtkomen van het genre “Zie eens hoeveel motoren er worden afgekeurd, het was duidelijk nodig om zo’n keuring in te voeren”. Terwijl uit ongevalstatistieken blijkt dat in 99 procent van de gevallen het ongeval in kwestie niks met de staat van de motor te maken heeft.’
‘Als we dan teruggaan naar de reden van de motorkeuring, dan blijkt dat Europa vooral de veiligheid voor motorrijders wil verhogen. Dat kon ook door verbeteringen aan de infrastructuur en extra opleidingen, maar in België hebben ze gekozen voor een technische keuring. In heb ik daar geen probleem mee, aangezien dat voor extra zekerheid zorgt bij de consument. Wie nu een tweedehandsmotor koopt, weet dat de technische basis solide zou moeten zijn. Maar we moeten vermijden dat motoren afgekeurd worden om redenen die niets met de veiligheid te maken hebben – en dus eigenlijk niets meer met het oorspronkelijke opzet te maken heeft. Van motordealers hoor ik wel dat ze investeren in apparatuur om koplampen af te stellen, en uitstoot en decibels te meten. Dat soort afkeuringen zou op termijn dus moeten verminderen.’
Zelf probeerden we via een Vlaamse collega in januari een afspraak te maken met een keuringsstation. Die kon op z’n vroegst weken later pas plaatsvinden. Voor een particulier lijkt me dat vervelend, voor een dealer zelfs rampzalig.
‘Die feedback krijgen wij ook van dealers. De wachttijden zijn gewoon te lang, dat is ondoenlijk voor mensen die ervan moeten leven. Tweedehandsmotoren worden zo slapend kapitaal en zorgen uiteindelijk voor verlies bij dealers. We moeten erover waken dat die situatie niet uit de hand loopt. Toen tijdens corona de tweedehands auto’s zeer in trek waren, kregen dealers specifieke slots toegewezen om langs te komen op de keuring, maar ook daar groeiden de wachttijden door – wat dan weer zorgt voor frustratie bij klanten, die langer op hun voertuig moeten wachten. Als je bij een dealer een tweedehandsmotor koopt in maart en je moet erop wachten tot mei, dan ben je al een stuk van het motorseizoen kwijt, terwijl je ‘m vorig jaar eigenijk meteen meekreeg. Dat moeten we echt verder opvolgen.’
Wat zou een oplossing voor dat probleem kunnen zijn?
‘Als een dealer met een aanhangwagen meteen enkele motoren tegelijk naar de keuring kan brengen, zou dat al een deel van het probleem kunnen oplossen. Er moet alleszins een meer gestroomlijnde oplossing en wat meer souplesse komen voor professionals. Op termijn openen er weliswaar meer keuringscentra voor de specifieke motorkeuring, maar daar heeft een dealer nú niks aan.’
Helmverlichting zorgt voor extra zichtbaarheid motorrijders
Hoe ziet u de situatie verder evolueren in de eerstvolgende maanden – en op langere termijn?
’Op langere termijn zie ik de tweedehandsmarkt opnieuw normaliseren. Nadat de leercurve is doorlopen, verwachten wij een soepeler lopende keuring en naarmate er meer centra openen zullen de wachttijden ook dalen. Al zal de impact op de tweedehandsmarkt nog wel enkele maanden duren. Er is op dit moment geen sprake van harmonisering op Europees vlak, dus is de kans groot dat veel van onze occasiemotoren op korte termijn naar het buitenland verdwijnen, waar een keuring niet verplicht is. Al denk ik niet dat de consument zich geremd zal voelen om een tweedehandsmotor te kopen.’
‘Daarom nogmaals onze oproep naar de keuringsinstanties om waar te maken wat ze hebben beloofd. Geen “pestkeuring” dus, een keuring om akkefietjes eruit te halen. Alles moet a priori draaien om de absolute technische veiligheid van de motoren in kwestie.’
