Sinds de eerste motorfiets was klip en klaar dat het een fantastische manier was om je te verplaatsen. Met een groot nadeel: een duo meenemen was onmogelijk! De reden is net zo vreemd als simpel: duozadels bestonden in die tijd nog niet. Hoe vervoerde je dan je vrouw op comfortabele wijze? Zijspan! Maar voor die realiteit werd…
Experimenteren dus. Eerst met achterspanwagens. Dat waren rieten aanhangers die in sommige gevallen zelfs met een parasol werden uitgevoerd. Prachtig uiteraard, maar met je lief in de uitlaatgassen en het opgeworpen stof – want nauwelijks bestrate wegen in die dagen – verliep de relatie toch wat stroever dan gehoopt. Dus verschenen er bakfietsconstructies, of forecars, en dubbele frames met een extra zadel. Nogal een kleurrijke tijd dus en de eerste zijspannen waren dan ook vaak bijzondere, gedurfde of soms levensgevaarlijke creaties met drie wielen. Onvergelijkbaar met tegenwoordig waar zijspancombinaties verfijnd zijn tot hypermoderne afgeveerde, mee-remmende of mee-aangedreven constructies die in sommige gevallen zelfs een dak hebben om de ‘bakkenist’ droog te houden.
Echt populair is het zijspan ook nooit geworden, maar het mag zich daarentegen wel verheugen op een schare hardcore liefhebbers. Niet dat solorijders een span niet mooi vinden, maar naast dat een span vaak duur is, ben je de voordelen van een motor helemaal kwijt. Volgens de mening van menig motorrijder. Zoals zo vaak maakt onbekend ook onbemind. Dat is vast en zeker een reden waarom grote motorfabrikanten geen heil zien in het massaal produceren van een zijspan. De productie was daarom tot voor kort weggelegd voor gespecialiseerde bedrijven en een handjevol voormalige Oostblok merken als Ural. Maar tijden keren voor het zijspan nu het jonge Franse merk Mash, dat vooral bekend staat om z’n lichte en retro motorfietsen, ook in déze markt springt met de productie van de Family Side. Een zijspancombinatie voor een vriendelijke prijs en zelfs geschikt voor motorrijders met een A2-rijbewijs.
Aaibaar
Maar niet alleen de prijs is vriendelijk, de zijspancombinatie heeft ook een enorm aansprekend uiterlijk. Mash is zo langzamerhand dé specialist op het vlak van de ‘klassieke uitstraling’ en de Family Side is daar geen uitzondering op. Menig hoofd draaide mee op straat bij het langskomen van onze stoet spannetjes door het centrum van Ommen op weg naar een fotolocatie. De Mash combinatie spreekt tot de verbeelding, met zijn kano-achtige bak, spaakvelgen en de ‘Irish Green’ kleurstelling. De afwerking is beter dan je vermoed als je bedenkt dat Mash een Frans-Chinese fabrikant is. Het bevind zich wellicht nog niet op het niveau dat we kennen van de Europese, Amerikaanse of Japanse motorfietsen, maar het is zeker geen Chinese troep. De aaibaarheidsfactor zit hem misschien ook in het feit dat de zijspancombinatie niet zo groot is. Enkele zijspanrijders reageerden al op de aankondiging van de Family Side met de opmerking dat het een ‘Micky Mouse’ zijspan zou zijn. Ik denk dat veel motorrijders dat hoe dan ook denken van het merk Mash. Maar in ogenschouw nemende dat het merk juist niet inzet op het ontwikkelen van doordachte frames, elektronische snufjes en hightech onderdelen, maar zich puur focust op de lol van het rijden en het betaalbaar houden hiervan, zijn de creaties misschien wel bijzonder geslaagd. Uiteraard moet er een basiskwaliteit zijn, een frame mag niet verbuigen of breken en een motorblok moet lang kunnen draaien zonder significante problemen. Garantie en onderdelenvoorziening moeten op orde zijn. Maar dat biedt Mash allemaal. Technisch zijn het alleen echte ‘retro’ motorfietsen. Misschien zelfs wel met de techniek van toen, op ABS, injectie, motormanagement en de Euro4 norm na, waaraan ze voldoen. Er valt uiteraard heel wat te zeggen voor de hoge technologische standaard van de huidige generatie motorfietsen. Maar mag het ook via de filosofie van Mash? Leuk vraagstuk.
Bakkie
Maar hoe rijdt dat nou eigenlijk met zo’n bak rechts van je? De Family Side is niet zomaar een bakkie dat je aan de zijkant van je eigen Mash kan vastschroeven, maar een heuse combinatie van een Mash 500 met een meeremmende en afgeveerde bak. De 500 is op diverse punten aangepast om ‘m ook als zijspan in te kunnen zetten. Hij is voorzien van een verstevigde voorvork die maar liefst 6mm dikker is dan de standaard vork, een kortere eindoverbrenging, stuurdemper, grotere remschijf voor en achteruitversnelling. Daarnaast hebben alle drie de wielen verstevigde spaken en is de motor niet voorzien van ABS, maar van een gecombineerd remsysteem.
Sturen als Popeye
Als redelijk onervaren zijspanrijder was het natuurlijk een beetje de stoute schoenen aantrekken door naar de introductie van deze motorcombinatie op de mooie Sallandse heuvelrug te gaan. Maar de importeur van Mash had zich goed voorbereid en een KNMV-instructrice ingeschakeld die ons in ieder geval de basics bij kon bijbrengen. Want zomaar even wegrijden op een zijspan kan misschien wel, maar aan te raden is het niet.
Mijn eerste ervaring met een zijspan jaren geleden eindigde met het gevoel dat zijspanrijders armen als aanmeertrossen moeten hebben. Alle stuurbewegingen probeerde ik met armkracht in te zetten. En daar heb je behoorlijk wat van nodig als je deze weg kiest.
Er spelen zoveel krachten op een zijspan die het sturen beïnvloeden dat een klein beetje onderzoek in de materie zeker nodig is. En natuurlijk leer je dat niet in een half uurtje. Een normale cursus duurt een paar dagen, maar zoveel tijd hadden we tijdens de introductie niet. Een twintigtal minuten leren sturen met een zware Yamaha FJR1300 met zijspan was onze voorbereiding. Wat overigens een hoop inzichten gaf. Gas bijgeven in een rechterbocht en juist weer minderen in een linkerbocht. Al dan niet gecombineerd met je achter- of voorrem. Op deze manier heb je veel minder spierkracht nodig. Het is een hoop om in je systeem op te nemen en totaal iets anders dan we gewend zijn van ‘regulier’ motorrijden. Menigmaal voelde ik dat de instructrice me weer recht duwde terwijl ik aan het meeleunen was in de bocht. Wat uiteraard totaal niets uithaalt op een zijspan.
Recht zo die gaat
Als het oefenen verder gaat op de veel lichtere Mash Family Side kom je erachter dat ‘rechtdoor’ helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Het is een combinatie van lichtjes links- en rechtsaf sturen wat elkaar moet opheffen en waardoor rechtdoor het resultaat is. Dit effect zal met een goed afgestelde zijspancombinatie op je favoriete snelheid minimaal zijn, maar mede door de motorfietsbanden die onder deze Family Side zitten, was het rijgedrag weer anders dan op de Yamaha waar we de dag mee begonnen.
Als je het weggedrag van de groene zijspan eenmaal onder de knie begint te krijgen, start ook meteen het plezier. Het is best hard werken om de combinatie, met of zonder passagier, overal heen te sturen. Maar wat een geweldige ervaring. Je bent echt iets aan het doen. Aan het werk met je hobby, zullen we maar zeggen. Hard hoeft het helemaal niet te gaan. Sterker nog, bij rap accelereren en doortrekken wordt het bijzonder oncomfortabel met al die krachten. Nee, lekker rustig toeren is het devies. Iets wat op de Sallandse heuvelrug totaal geen straf is. En dan is de 28pk die de Mash 500 levert meer dan voldoende. Het geheel voelt ook zeker niet instabiel of ondegelijk aan. En kom je in een situatie die even wat te krap wordt om te draaien, dan is er de achteruitversnelling. Het zit verstopt onder de 1e versnelling en je ontgrendelt het door een ‘choke’-achtige trekhandel op het stuur. Werkt prima. En is in mijn ogen een voorbeeld over hoe Mash deze creatie doordacht heeft. Het is geen in elkaar geflanst project om even de aandacht te trekken.
Bart in het bakkie
Tijdens de introductie moest ik natuurlijk ook even ervaren hoe het is als bijrijder. Dus instappen bij één van de collega’s die ook wilde weten hoe het rijdt met een commentaar leverende bijrijder. Je angsten moet je natuurlijk niet onder stoelen of banken steken. Complimenten ook niet. Wel duidelijk is dat je voor het bakkie niet langer dan 1.75m moet zijn. Ben je dat wel, steken je knieën boven de rand uit en zit je klem. De stoel kun je weliswaar naar voren en naar achter verstellen, maar dat haalt met mijn lengte niets meer uit. Verder valt op dat er ook over veiligheid nagedacht is. De bak heeft een veiligheidsgordel en er is een goede greep geplaatst. Maar dat is allemaal hardware. De beleving vanuit de zijspan is totaal anders. Je hebt het gevoel van rijden in de open lucht en door de krachten die je ook als bijrijder goed voelt, is het net of je toch meedoet, zonder daadwerkelijk iets te doen. Behalve de jaloerse of bewonderende blikken van voorbijgangers in ontvangst te nemen. Want bekijks heb je met deze nostalgisch groene verschijning.
Dit vindt Bart
Mash krijgt het met deze Family Side voor elkaar het zijspanrijden betaalbaar te maken. Voor €10.494,- kun je zelfs met een A2 rijbewijs al de weg op voor een bijzondere ervaring. Want dat is het. Naast het feit dat je je zeker niet hoeft te schamen op deze leuk vormgegeven ‘neo-Retro’ zijspan is het rijden echt puur en bij vlagen hard werken. Iets dat we in de categorie ‘beleving’ moeten plaatsen. En totaal het tegenovergestelde van motorrijden. Ook wel weer eens leuk.
