Duotest BMW R12 vs. Harley-Davidson Nightster Special: de kracht van DNA

Moderne klassiekers: BMW biedt met de BMW R12 de entree tot de klassieke boxer-wereld, Harley-Davidson markeert met Nightster Special de kleinste cilinderinhoud in het grote Milwaukee-universum. Toch willen beide motoren het typische DNA van hun originele modellen overbrengen. En met 975 versus 1170 cc zijn ze allesbehalve klein. Waar zit dan de kracht? Niet in het vermogen, wel in de geschiedenis?

Een blik in de brochure van de BMW R12 zorgt eerst voor gefronste wenkbrauwen: de liefdevol bewaarde 1170 cc luchtgekoelde boxer is ‘slechts’ 95 pk sterk en de basisprijs is met €16.990 relatief bescheiden – in ieder geval voor BMW-begrippen. Oké, 95 pk? Daar klinkt een belletje: meer vermogen mag het niet zijn, zodat de A2-beperking tot 48 pk soepel kan verlopen. En er moet nog een argument overblijven om het 110 pk sterke zustermodel R12 nineT voor een basisprijs van €20.990 te bestellen.

Test BMW R 1300 GS Tramuntana vs. Ducati Multistrada V4 S: boulevard-offroads

Maar BMW slaagt er natuurlijk weer in om onze R12-testmotor zodanig op te tuigen dat de meerprijs €2.615 bedraagt, wat neerkomt op een imposante eindprijs van €19.605. Nauwelijks minder dan een ‘naakte’ R12 nineT zou moeten kosten. Maar heeft het zin om een opzettelijk eenvoudige klassieker als de R12 met poespas en snufjes tot een luxe-exemplaar op te tuigen?

Harley-Davidson levert ons de Nightster Special in basisuitvoering, zoals hij in Thailand van de band rolde. Thailand? Juist, want daar komen tegenwoordig bijna alle Milwaukee-ijzers vandaan die de weg naar de dealer vinden. Of het aan de lagere invoerrechten of het lagere loonpeil ligt, kan men levendig bediscussiëren. Aan de kwaliteit uit Thailand is echter geen twijfel, ook andere bekende fabrikanten hebben daar productiefaciliteiten.

Stijlmatig grijpt de BMW terug op historische voorbeelden, de boxer is met z’n afgeronde kleppendeksels bijzonder nostalgisch vormgegeven. Het Long & Low-concept van de eenzitter (duozadel en beugels voor passagier kosten €205 extra) leent dan wel een beetje uit de Amerikaanse gereedschapskist. De ooit als hoogtechnologische bliksemschicht geïntroduceerde eenzijdige Paralever-cardan-achterbrug past optisch niet helemaal in het klassieke plaatje, maar dat vergeven we de BMW graag, want de cardanaandrijving is immers de logische aanvulling op de in lengterichting gemonteerde boxer-krukasbeweging.

De Nightster Special wordt door Harley in de brochure als ‘sportmotor’ gepresenteerd, wat voor Europese oren ietwat vreemd klinkt. In letterlijke zin maakt dat echter duidelijk dat de Nightster noch cruiser, noch toermotor is en zo vooral een jonger publiek moet aanspreken. Het design zet dan de historische Sportster-lijn voort, lange wielbasis, vlakke stuurhoek en smal 19-inch voorwiel wijzen die richting aan.

Rommelig uitlaatgeluid

Motorisch gezien heeft de boxer duidelijk de broek aan, in vermogen, koppel en in alle rijeigenschappen rijdt de luchtgekoelde R12 voorop. De cilinderinhoud is nu eenmaal door niets te vervangen. Een les die de Harley-ingenieurs maar zelden te horen krijgen. Maar de vloeistofgekoelde 975cc V-twin heeft nog meer zwakke punten.

In het gevoelige deellast-rijden in de stad hangt de Nightster koppig aan het gas, koude start en opwarmen zijn niet echt meer van deze tijd, en de ruw schakelende versnellingsbak maakt zelfs naast de bekende ruwe BMW-tandwielkast behoorlijk lawaai. Dat de Harley-koppeling bij een stoplichtstart ook nog rammelt, vermelden we slechts terloops.

Maar beide motoren maken het gemakkelijk om slordig te schakelen. Waarbij de overbrenging van de zesde versnelling van de Harley, gezien de cilinderinhoud en het koppel, wel erg aan de lange kant is, zodat je op een landweggetje meestal tussen de vierde en vijfde versnelling wisselt, terwijl je de BMW veel in de zesde versnelling kunt rijden.

Wat de beleving betreft is het rijden op de boxer ook intenser. Over het typische schudden – wat je voelt in het stuur – en het rommelige uitlaatgeluid zullen BMW-fans zich verkneukelen. De Harley-twin loopt misschien niet helemaal zo soepel als het moderne ontwerp zou toelaten. Maar van de good vibrations van de traditionele 45-graden blokken is deze twin ver verwijderd, wat hem wat karakterloos doet overkomen.

1 van 7

Veranderend stuurgedrag

Op het landweggetje levert de R12 een compleet pakket af, zoals we dat van BMW gewend zijn: de foutloze stuurprecisie, het neutrale bochtengedrag en de goed afgestemde vering leveren uitstekende prestaties, zodat de vrij snel schavende voetsteunen het voornaamste kritiekpunt vormen. En de veervoorspanning van de monoshock is comfortabel via een hydraulische knop aan te passen. Ook al moet je dat bij deze eenzitter zonder bagagedrager maar zelden doen.

Minder soepel loopt het op de Harley. De voorvork heeft aanmerkelijk meer veerweg dan de twee schokdempers achter, waardoor achter strakker geveerd moet worden dan vóór. Op hobbelige wegen is dat niet echt plezierig. En pogingen om de schokdempers af te stellen zijn moeilijk, omdat je de bovenste veeraanslag met een haaksleutel rechtstreeks op de schroefdraad moet verstellen. Er zijn dus geen vooraf gedefinieerde rasterpunten, waardoor het enige moeite kost om de voorspanning links en rechts gelijk te krijgen.

Daar komt bij dat je bij ferm aanremmen voor een bocht eerst een gevoel hebt dat je eerst zo’n tien centimeter in de voorvork wordt geduwd, waardoor de stuurgeometrie dus plotseling verandert en de nagestreefde bochtlijn verder weg is dan oorspronkelijk bedoeld. Maar aan dat gedrag wen je aan tussen twee tankbeurten door.

Dubbeltest BMW R 18 Roctane vs. Harley-Davidson Breakout 117: krachtig rommelen

Onder de magische grens

Opmerkelijk zijn de goede prestaties van de ABS van de Nightster. Hoewel er slechts een eenzame, enkele schijfrem in het voorwiel zit, blijft de Harley tijdens de noodstop onder de magische 40-meter grens. Dat heeft ook veel te maken met de wielbasis en gewichtsverdeling.

Wel laten de technici in Milwaukee de voorband behoorlijk wat slip toe voordat het ABS eindelijk ingrijpt. De smalle voorband jankt dan behoorlijk gemarteld en het vergt toch wel sterke zenuwen om remhendel en voetrem consequent voluit aan te trekken cq in te trappen. De BMW-remmen bieden ondanks iets langere remwegen toch een beter gevoel van veiligheid, temeer daar de dubbele schijfrem eenvoudiger te doseren is en op bergpassen meer standvastigheid belooft.

1 van 8

Weg van de snelweg

Op de snelweg hebben beide motoren weinig te zoeken, maar de maximaal toegestane snelheid laten beide natuurlijk in een mum achter zich, als je dat echt wil. Vermeldenswaardig is de verschillende zitergonomie: beide machines plaatsen je opvallend laag, wat bij lange benen tot vrij krappe kniehoeken leidt. Het bovenlichaam wordt door de BMW – als op een reisenduro – rechtop gedwongen, maar met ontspannen onderarmen. Dat is eigenlijk altijd en overal zo, alleen bij hoge snelheden op de snelweg vang je natuurlijk wel heel veel rijwind.

De Nightster daarentegen zet je in een licht voorovergebogen stand. Dat kan na een half uur in de file behoorlijk vermoeiend rijden, maar de houding werkt op de snelweg best goed, omdat je je beter tegen de rijwind kunt verzetten. Maar als we toch moeten kiezen, gaan de punten toch naar de meer flexibele zithouding van de BMW.

Conclusie duotest BMW R12 vs. Harley-Davidson Nightster Special

De betere motorfiets in deze vergelijking komt uit Duitsland. Keurig in balans, gecultiveerd, en voor de rommelige charme zorgt het boxer-karakter – tot zover de verwachtingen. De BMW R12 als bijzonder puur, om niet te zeggen spartaans, model te positioneren, lijkt daarbij consequent. Dat die focus op het meest essentiële zelfs geen brandstofmeter of actieradiusindicatie toelaat, is voor een motor van – in onze uitvoering – €19.605 wel erg karig. Dan misschien toch maar beter de basisversie zonder extra’s voor €16.990. Enigszins ongelukkig staat daar de Harley Nightster naast. Het klassieke Milwaukee-recept ‘Misschien bouwen we niet de beste motorfiets, maar wel de beste Harley’ wil bij dit watergekoelde model niet echt overtuigen. Iets soortgelijks geldt voor de gevraagde prijs van €19.695. Daarvoor zou de Nightster z’n rol van tweehonderdvijftig kilo iconisch Milwaukee-staal met iets meer overtuiging moeten spelen.

Tekst en foto’s: MotorradNews