Op een hete zomerdag in 2008 vond in het Duitse Strassbessenbach één van de meest heroïsche heats in het WK zijspancross aller tijden plaats.
In elke tak van sport zijn er tegenstanders die door hun jarenlange strijd een rivaliteit ontwikkelen die zijn weerga niet kent. De rivaliteit tussen de wereldkampioenen zijspancross Kristers Sergis uit Letland en de Nederlander Daniël Willemsen past perfect in dat rijtje.
In 1997 werd Sergis met landgenoot Rasmanis in de bak voor het eerst wereldkampioen zijspancross. Het jaar erop deden ze het nog eens dunnetjes over, maar Sergis werd op de hielen gezeten door de jonge broers Willemsen uit Nederland. In 1999 werden de Nederlanders voor het eerst wereldkampioen, maar de titel werd pas zeker achter de groene tafel van de FIM in Genève nadat een ingediend protest van Sergis definitief nietig werd verklaard.
Na een ernstig ongeval in de winter van 2000 moest Marcel Willemsen noodgedwongen stoppen met bakkenisten. Broer Daniël, die door broer Marcel werd aangespoord om door te gaan, ging op zoek naar een andere bakkenist. Een aantal moeilijke jaren volgden, waarin Daniël Willemsen lijdzaam moest toezien hoe Sergis drie jaar achtereen de wereldtitel pakte.
Strassbessenbach, 2013: Zijspancross battle Nederland – België
In 2003 waren de kaarten anders geschud. Willemsen pikte de nog jonge Kaspars Stupelis op als bakkenist, nota bene een landgenoot van Sergis. Willemsen kneedde Stupelis met harde hand waardoor Willemsen/Stupelis al in 2003 en later in 2004 de wereldtitel pakte. In 2005 stapte Stupelis over naar de bak van Sergis, maar Willemsen was niet uit het veld geslagen door deze overstap. Hij prolongeerde dat jaar met Sven Verbrugge zijn wereldtitel en deed dat in 2006 nogmaals. In 2007 pikte Willemsen opnieuw een jong talent op: Reto Grutter. De Zwitser had nog nooit in de top meegedraaid, maar werd in 2007 met Willemsen op dominante wijze wereldkampioen. Ook voor seizoen 2008 zouden Willemsen/Grutter weer een paar vormen. Het doel van het team was eenvoudig: voor de vijfde keer de wereldtitel prolongeren.
Sergis had vanaf 2002 dus al zes keer achtereen naast de wereldtitel gegrepen, maar wilde in 2008 met opnieuw landgenoot Stupelis in de bak koste wat het kost de wereldtitel terug. Tijdens de eerste Grand Prix in Oss kwam Willemsen in actie met invaller Bruno Kaelin, omdat Grutter een lichte blessure had opgelopen. Een buitenkans voor Sergis om beter te scoren dan zijn eeuwige rivaal. Sergis won de eerste heat, maar viel uit in de tweede. Willemsen scoorde die dag zelfs beter dan Sergis/Stupelis. Vanaf de tweede WK-ronde was Grutter weer terug naast Willemsen en in de Grand Prix van Tsjechië pakte het paar een dubbele heat-overwinning. Sergis/Stupelis wist in Oekraïne nipt de overwinning voor Willemsen weg te kapen, maar in Italië en Frankrijk waren Willemsen en Grutter weer de sterkste.
De zesde Grand Prix van 2008 werd verreden in het Belgische Genk. Sergis moest alle zeilen bijzetten om de oppermachtige Willemsen bij te kunnen benen, maar kreeg in de tweede heat te maken met machinepech terwijl hij in een kansrijke positie reed. Voor een noodreparatie werd fluks tape gebruikt dat werd aangereikt door een toeschouwer. Nu is hulp van buitenaf verboden en Sergis wist dat maar al te goed. Had hij in 1999 zelf niet de broers Willemsen voor het hof van de FIM gedaagd vanwege vermeende hulp van buitenaf? Dat beroep werd toen terecht afgewezen, maar in Genk was het overduidelijk dat er hulp van buitenaf was geboden. Het voorval met de aangereikte tape werd ook opgemerkt door de officials en Sergis werd gediskwalificeerd.
Na Genk stond de Duitse Grand Prix in Strassbessenbach op het programma. Willemsen/Grutter leken onverslaanbaar en de ongetwijfeld enigszins gefrustreerde Sergis keek tegen een fikse achterstand aan. Wilde hij het tij nog keren om zicht te houden op de wereldtitel moest het gebeuren in Strassbessenbach. Het was alles of niets voor Sergis! Zo waren de messen geslepen voor het weekend van 19 en 20 juli 2008.
Moreel verval
Het is weer eens bloedheet in het noorden van Beieren waar traditioneel in midden juli de Duitse Zijspancross Grand Prix wordt verreden in Strassbessenbach. In de eerste manche waren de Tsjechische broers Rozenhal als eerste de grote heuvel op, maar Daniël Willemsen en Reto Grutter waren ongenaakbaar. Zij reden naar voren en al in de derde ronde vlogen Willemsen/Grutter spectaculair, buitenom in een snelle doordraaiende linkerbocht, naar de eerste plek. Vervolgens reden ze de rest van het veld het snot voor de ogen en wonnen met overmacht de eerste heat. Achter Willemsen werd dan Rozenhal tweede en pakte de Belg Joris Hendrickx de derde stek. Maar Hendrickx kreeg een straf aan de broek na de geluidskeuring. Zodoende kreeg Sergis de derde plek cadeau, want in de eerste heat was het allemaal niet zo vlotjes verlopen. Nimmer kon Sergis ruiken aan de top drie, laat staan dat hij het moordende tempo van Willemsen kon bijbenen. Het tweede bedrijf van de dag zou anders moeten.
Sergis staat gebrand als nooit tevoren aan het starthek voor de finaleheat in Strassbessenbach. Sergis/Stupelis voegen de daad bij het woord en pakken de kopstart, maar in hun kielzog zitten al direct die dekselse Willemsen/Grutter! Meteen probeerde de altijd agressief rijdende Willemsen her en der een gaatje te forceren, maar Sergis houdt het hoofd koel. Als Willemsen in de tweede ronde probeert Sergis binnendoor te verschalken, is de snelheid net te hoog en het zijspan kiept om! Koren op de molen voor Sergis en Willemsen staat een fikse inhaalslag te wachten. Willemsen pakt zienderogen meters terug op Sergis, maar na een paar ronden slaat het noodlot opnieuw toe als Grutter ineens uit het zijspan valt! Willemsen houdt stil en Grutter rent terug naar het zijspan. Hij ziet dat zijn rechterhandschoen kapot is en tijdens de sprint naar de bak werpt hij de kapotte handschoen van zich af en sprint in het zijspan. Het lijkt een schier onmogelijke taak voor Willemsen/Grutter om nog te winnen.
Binnen een kleine twintig minuten moet een achterstand van een dikke vijftien seconden worden dichtgereden. En dat met een bakkenist die na een fikse val nu met één blote hand het beste uit zichzelf moet halen. Maar zo geschiedt! Willemsen/Grutter zetten namelijk een moordend tempo neer en pakken ronde na ronde twee of meer seconden terug op Sergis. In de allerlaatste fase van de race weten Willemsen en Grutter, die inmiddels met bebloede blote hand aan het bakkenisten is, alsnog Sergis/Stupelis te passeren! Het publiek is in extase, zo’n heldendaad hadden ze in al die jaren in Strassbessenbach nog nimmer gezien!
Direct na de finish lijkt Daniël Willemsen te juichen voor twee! Grutter juicht even, maar kijkt snel erna verschrikt naar de palm van zijn hand en ziet dat de vellen erbij hangen. Naderhand zou Grutter zeggen: ‘Dat had ik tot dat moment echt niet gevoeld. Ik ging zo op de adrenaline dat ik er zelfs nooit over heb nagedacht.’ Sergis, die net achter Willemsen/Grutter de finish heeft gepasseerd, bekijkt het tafereel als een boer met kiespijn. Hij kan het duidelijk niet verkroppen dat hij is verslagen en bedenkt terstond een plan dat niemand binnen de motorcross op deze wijze ooit eerder had bedacht. Staat er in de regels niet dat je de gehele race met beschermende kleding aan moet rijden? Onder die regel tekent Sergis protest aan tegen team Willemsen/Grutter. De bakkenist heeft namelijk niet de volledige race gereden met beschermende kleding.
Pijnlijke situatie
In de FIM-motorcrossreglementen stond in 2008 nog niks uitgesplitst over bijvoorbeeld crossbrillen, die je ook om de haverklap afgooide en dus ook niks over handschoenen. Er stond alleen ‘beschermende kleding’. Dit omvatte dus alles wat een crosser aan zou moeten hebben. Dus ook handschoenen, zo redeneert Sergis. En hij krijgt gelijk. De jury kan niet anders dan op basis van de letters in de regels Willemsen/Grutter te diskwalificeren.
Als het nieuws over de diskwalificatie van Willemsen/Grutter naar buiten komt, kan men het ook niet geloven. Hoe oneerlijk is dit! Eén van de meest heroïsche races ooit en Grutter wordt niet beloond voor zijn letterlijke bloed, zweet en later tranen. Later zegt hij hierover: ‘Ik heb op de weg terug naar huis echt zitten janken. Ik was bang dat we de titel zouden verliezen en ik voelde me zo hulpeloos. Ik had geen fout gemaakt, maar juist alles gegeven!’ Ook bij de FIM vonden ze het een dusdanig pijnlijke situatie dat nadien de regels over beschermende kleding zijn uitgesplitst. Een bril is immers iets anders dan een helm om maar iets te noemen. Sergis/Stupelis staan zo dus in de boeken als winnaar van de Duitse Grand Prix in 2008, maar iedereen die aanwezig was, zag dat er maar één morele winnaar was die dag: Daniël Willemsen en Reto Grutter.
Willemsen/Grutter pakken na Strassbessenbach de handschoen weer op, lieten de gashendel spreken en pakten op dominante wijze nog een aantal zeges in 2008. Zodoende werden Willemsen/Grutter later in Frankrijk de terechte wereldkampioen, ook in de officiële uitslagen! Sergis eindigde voor de laatste keer opnieuw als tweede. Hij stopte na seizoen 2008 definitief met de zijspancross.
Foto’s: Emil Bilars
