Wat de (race)wereld kan leren van MotoGP-sensatie Fabio Quartararo

Oké, oké, hij had het even lastig, maar je kunt er niet om heen dat Fabio Quartararo de MotoGP-sensatie van 2020 is. Je wint echt niet zomaar twee keer op Jerez en op Barcelona en je staat in 2020 al helemaal niet zomaar ver op kop in de tussenstand. Een droom, maar jarenlang was het voor Quartararo een regelrechte nachtmerrie in de Grand Prix-wereld. Precies daarom kunnen we verschrikkelijk veel leren van hem, want in tegenstelling tot bijvoorbeeld Marc Márquez kent de Fransman wel die donkere, haast inktzwarte kant van de motorsport.

Geef nooit, maar dan ook nooit op

Twee tweede plaatsen uit 31 Moto3-races en een zege en een tweede plek uit 36 Moto2-races. Hartstikke knap natuurlijk, maar voor een huidig MotoGP-topper als Fabio Quartararo een zeer magere oogst. Marc Márquez kwam in 46 125cc-races bijvoorbeeld tot tien zeges en nog eens vier podiums en behaalde uit 32 Moto2-races 16 overwinningen en negen podiums. O ja, hij werd in beide klassen ook nog eens wereldkampioen. Hetzelfde geldt voor Valentino Rossi, met titels in de 125cc (15 podiums uit 30 races) en 250cc (21 podiums uit 30 wedstrijden). Net als Quartararo deed Rossi er slechts vier jaar over om in de koningsklasse te komen, tegen vijf bij Márquez, maar waar de Fransman één zege had op dat moment, was Rossi dat al 26 keer gelukt (12 keer in de 125cc en 14 maal in de 250cc). En dat terwijl Fabio bij zijn debuut in de Grand Prix-wereld minstens net zo hoog aangeschreven stond als Rossi en Márquez. Sterker nog, hij maakte als regerend Spaans Moto3-kampioen al indruk tijdens de wintertesten op Jerez begin 2014. Slechts 14 jaar oud was zijn naam altijd ergens bovenin te vinden bij de Moto3. Nadat hij dat jaar opnieuw kampioen werd, kwam er zelfs een heuse Quartararo-regel waardoor hij als vijftienjarige niet hoefde te wachten tot hij 16 was om in de GP’s te mogen starten. In het begin van 2015 ging het als Rossi en Márquez, met een tweede plek in slechts zijn tweede Moto3-race, pole position op Jerez en Le Mans en in Assen nog een keer tweede. Maar toen ging het helemaal mis… De reden? Slecht management, zo mogelijk nog slechtere begeleiding en een slepende enkelblessure nadat hij op Misano hard crashte. Een ander team in 2016, regerend Moto3-kampioen Leopard Racing in plaats van het minstens zo sterke Estrella Galicia 0,0, hielp niets. Sterker nog, het werd alleen maar erger met geen enkel podium en slechts een dertiende plek in de eindstand.

Die eindklassering behaalde hij een jaar later ook in de Moto2 op de Pons HP40 Kalex. Alweer een topteam en alweer liep het niet. Inmiddels had de Honda Racing Corporation hem ook al laten vallen. Bizar, want het waren onder andere Emilio Alzamora (die Quartararo al in het Spaans kampioenschap onder zijn hoede had) en HRC die het leeftijdsreglement zo veranderde dat Quartararo in 2015 aan alle GP’s kon meedoen. Dat laten vallen deed HRC in de MotoGP overigens ook met Jack Miller. Met alle gevolgen van dien zoals we op dit moment zien.

In 2018 volgde voor Fabio het vierde (!) nieuwe team in vier jaar en zowaar ging het iets beter binnen SpeedUp Racing met zijn eerste Grand Prix-zege op Barcelona, gevolgd door een tweede plek op Assen. Luca Boscoscuro, eigenaar van het SpeedUp-team, is daarmee één van weinigen die bleef geloven in Quartararo. Dat gebeurde zo goed als zeker zonder het gebruikelijk geld en sponsors van de kant van de coureur. Geld en sponsors had de Fransman namelijk niet meer na drie waardeloze seizoenen. Het seizoen 2018 moest dan ook de doorbraak zijn, maar toch volgde uiteindelijk opnieuw teleurstelling op teleurstelling. Het absolute dieptepunt was Motegi waar hij zijn zege verloor door te lage bandendruk, 0,02 bar om precies te zijn. ‘Wat je niet doodt, maakt je sterker’, waren zijn veelzeggende woorden op Twitter nadat Fabio’s diskwalificatie bekend werd. Op dat moment wist Quartararo echter al dat hij in 2019 naar de MotoGP zou gaan met Yamaha. Lin Jarvis over die keuze: ‘Hij is misschien een jaar of twee de weg kwijt geweest, maar ik denk dat hij een van de zeer, zeer goede rijders voor de toekomst kan zijn.’ Zo zie je maar, echt talent wordt gespot. Zelfs als je van ellende soms niet weer weet waar je het moet zoeken… En zelfs als je drie races voor je MotoGP-debuut nog anoniem tiende wordt in een Moto2-wedstrijd. De rest van het verhaal is bekend. Vooraf hoopte Fabio in 2019 tussen de 50 en 100 punten te behalen. Het werden er 192!

Kijk af!

Hoeveel video’s Fabio inmiddels gekeken heeft van Jorge Lorenzo’s successen op de Yamaha M1 weet zelfs zijn iPhone niet meer. Het zijn er duizenden, misschien zelfs wel tienduizenden. Elke avond weer ontdekte – en ontdekt – hij nieuwe trucs of een ietsje andere lichaamspositie om beter, harder en vooral foutlozer in de rondte te gaan. Waarbij hij uiteraard niet alleen de focus heeft op Lorenzo. Cruciaal als je debuteert ten tijde van Marc Márquez en om echt succesvol te zijn ook nog mannen als Maverick Viñales en Andrea Dovizioso voor moet blijven. Op gelijkwaardig en soms zelfs minder materiaal. Als je een avondje niets te doen hebt, moet je voor de aardigheid eens kijken naar de overeenkomsten tussen de rijstijl van Lorenzo en Quartararo, met speciale aandacht voor de lijnen, de bochtensnelheid en de positie op de motor. Het is – ietwat overdreven – alsof je de Lorenzo van zo’n acht jaar geleden ziet rijden, maar dan met een andere helm. Al liet zijn crewchief Diego Gubellini aan het blad Otor weten dat er qua remmen toch wel verschillen zitten: ‘Fabio is sterker met remmen, om je een voorbeeld te geven.’ Een uitspraak die na het Red Bull Ring-debacle ook als een grap gezien kan worden…

Zoek een Wilco Zeelenberg-look-a-like (of de echte natuurlijk)

Vergis je niet, het mag er dan allemaal gezellig en vriendelijk uit zien binnen Petronas Yamaha SRT,  als je niet presteert heb je ook binnen dit team een groot probleem. Het is en blijft topsport, maar mede dankzij teammanager Wilco Zeelenberg zit er wel veel menselijkheid in het team. Iets dat fantastisch zichtbaar werd in de MotoGP-documentaire Building Success, waarin het Petronas-team een jaar lang op de voet gevolgd werd. Toen Quartararo in 2019 op Barcelona – amper hersteld van een armpump-operatie – zijn en het teams eerste MotoGP-podium pakte, wist niemand van gekkigheid wat te doen. Behalve Franco Morbidelli die met een pak vol grindbakstof aan de andere kant van pitbox zat. Eenzamer dan ooit, teleurgestelder dan ooit. Hij had al een jaar MotoGP-ervaring en was bovendien in 2017 wereldkampioen geworden in de Moto2. Hij had dus de grote man moeten zijn en niet die jongen die het zo lastig had in de klasse waarin hij ooit ’s werelds beste was. Wilco Zeelenberg liet daar in Building Success het volgende over weten: ‘Het is gemakkelijk om succes te vieren, maar de uitdaging zit hiernaast; waarbij hij wees naar de kant van Morbidelli. Je moet realistisch zijn en hem nu meer ondersteunen dan Fabio. Hier kun je als team het verschil maken door de rijder te steunen die het op dat moment het meest nodig heeft.’ Als je in de MotoGP-wereld zoekt naar nog iemand met deze instelling kom je uit bij Torleif Hartelman en laat die nu ook toevallig werkzaam zijn binnen Petronas Yamaha SRT. Ook Quartararo hebben ze een aantal keer op deze manier weer de juiste kant op gestuurd. In 2019 bijvoorbeeld toen hij in Jerez uitviel met technische problemen nadat hij een dag eerder als jongste ooit de pole in de MotoGP had gepakt. Had Quartararo Zeelenberg maar eerder ontmoet. Wie weet hoe zijn carrière er dan uitgezien had… Aan de andere kant, zonder Zeelenberg hadden we waarschijnlijk nooit meer iets gehoord van Fabio, want Wilco is absolute degene die hem naar (Petronas) Yamaha haalde. Je moet dus ook een beetje geluk hebben dat mensen in je (blijven) geloven en dat alles precies past. Exact op het moment dat Fabio zo sterk reed in de Moto2 (Barcelona – Assen 2018), was Wilco op zoek naar iemand naast Morbidelli. Vooral de zege in Spanje kwam op het perfecte moment, want het gaf de Wilco de bevestiging voor Quartararo te gaan. Dat kun je inderdaad nooit allemaal zo plannen.

Fitter dan fit is niet genoeg

Vraag een willekeurige concurrent van Marc Márquez naar het geheim van de Spanjaard en je krijgt twee antwoorden. Eén: bizar veel talent. Twee: bizar afgetraind (zelfs nu hij geblesseerd is). Met talent moet je natuurlijk een beetje geluk hebben, maar hoe fit je bent heb je voor een groot gedeelte zelf in de hand. ‘Márquez heeft de lat hoger gelegd voor fitheid in de MotoGP’, liet Quartararo begin dit jaar weten in gesprek met motorsport.com. ‘Voordat Márquez in 2013 in de MotoGP debuteerde, trainde niemand zo veel als nu. Marc won de eerste tien races van 2014 en we zagen allemaal hoe hij bleef doortrainen alsof zijn leven ervan afhing.’ Het is de reden waarom je op het Instagram-account van Fabio bijna alleen maar trainingsfoto’s en – films zit. Dan staat hij weer op een waanzinnig hoge berg, dan zit hij in de sportschool om vervolgens nog ‘even’ heel ver te gaan hardlopen. Dat laatste komt volgens hem qua lichamelijk inspanning het dichts bij motorracen. Opvallend genoeg traint hij nooit op een R6 of R1, omdat het verschil te groot is en het hem daardoor niet helpt. Het contrast met de VR46-rijders is hierin dus groot, die juist vaak op een Yamaha rondjagen en dan het liefst op Misano. Quartararo springt liever op een crosser omdat dit – wederom – qua inspanning dichterbij het rijden met een MotoGP-machine zit.

De wereld is je thuis

Hoe vaak vader Etienne Quartararo – Frans nationaal wegracekampioen in 1981 – van Frankrijk naar Spanje gereden is, weet niemand. Maar het moeten honderden keren geweest zijn, gemiddeld 1200 kilometer per weekend. Om te racen, maar soms ook enkel om te trainen. Simpelweg omdat de concurrentie in Franrijk veel te dun was. Daar stond Fabio soms met vier man op de baan, terwijl in Spanje tijdens zijn 50cc-debuut de groep in twee verdeeld moest worden omdat er meer dan 50 vierjarige ingeschreven waren. Het doet ergens denken aan het verhaal van crossgrootheid Tony Cairoli, met dat verschil dat de vader van Fabio wel kennis van zaken heeft. En juist die kennis van zaken is nu goud waard. Etienne hield zijn zoon regelmatig voor dat er iemand een halve seconde harder rond ging dan de kleine Fabio, terwijl dat eigenlijk nooit gebeurde. Quartararo leerde daardoor te pushen ‘like hell’ en dat is de enige manier om het mannen als Marc Márquez lastig te maken. Leer je dat vanaf jongs af aan niet, ga je het ook nooit leren. Vraag het de Nederlanders maar eens die in het verleden een wildcard hadden in het WK 125cc of zelfs in het EK Superstock 600. Steevast was het antwoord dat iedereen er vanaf het begin ‘zo ontiegelijk hard rijdt’. Dat waren ze in het ONK niet gewend… Door de vrij orthodoxe manier van coachen, leerde vader Quartararo zijn zoon ook omgaan met tegenslagen. In Frankrijk zou hij altijd met afstand de snelste zijn, iets waar je op die leeftijd niets aan hebt. Kijkend naar zijn Moto3- en Moto2-tijd heeft dat zonder overdrijven zijn carrière gered.

Het feit dat Quartararo – die ook nog Siciliaans bloed heeft – bijna zijn hele jeugd in Spanje doorbracht, werd hem door de chauvinistische Fransen overigens niet altijd in dank afgenomen. De organisator van de Franse Grand Prix op Le Mans noemde hem zelfs ooit ‘meer een Spanjaard’ nadat duidelijk werd dat er voor Johann Zarco wellicht geen plek zou zijn op de MotoGP-grid. De organisator gaf toen echt aan dat Zarco onmisbaar was. Quartararo heeft zich er nooit druk om gemaakt en stond na zijn twee zeges op Jerez bovendien twee keer op de voorpagina van L’Équipe, dé Franse sportkrant. Als je wint, heb je… Juistum!