Even leek het er op dat de titelstrijd voor Fabio Quartararo, Maverick Viñales en Franco Morbidelli er met nog drie races te gaan al op zat, nadat bleek dat Yamaha de M1-kleppen in het motorblok op niet-legale wijze had gewijzigd. Uiteindelijk ontsnapten de coureurs aan puntverlies, maar het maakt het verhaal er niet minder opzienbarend om.
Er is dit jaar al veel te doen over de Yamaha-motorblokken in de MotoGP. Vaak gaat het daarbij over het gemis aan topsnelheid, maar zeker aan het begin van het seizoen speelde ook de betrouwbaarheid een negatieve rol. Met name tijdens de openingsraces op Jerez. Inmiddels is precies duidelijk waarom, maar daarvoor moeten we wel teruggaan naar de MotoGP-race van Qatar, begin maart 2020. De wedstrijd die nooit verreden werd. Voorafgaand leverden Yamaha netjes ter homologatie een blauwdruk van hun motor aan, aan de technisch directeur van de MotoGP, Danny Aldridge. Maar kort daarna lag de MotoGP ineens een paar maanden stil en veranderden de Yamaha-engineers de kleppen van de M1-motoren. Daarbij verbraken ze geen blokverzegelingen, maar werden aanpassingen gedaan bij later ingevlogen blokken. Normaal is daar nooit tijd voor, wat weer laat zien wat een bijzonder jaar dit is. Met de aangepaste motorblokken reden de Yamaha-rijders Jerez I en dat mag niet, aangezien aanpassingen na homologatie op grond van veiligheid enkel mogen na overeenstemming met de andere fabrikanten.
Na de openingsrace deed Yamaha dat verzoek alsnog, omdat duidelijk was dat er iets met de kleppen niet goed was en dat zorgde voor kapotte blokken bij Valentino Rossi, Franco Morbidelli en Maverick Viñales. De fabrikanten wilden voor goedkeuring van het verzoek echter meer informatie hebben, zodat ze precies wisten wat er speelde, maar dat kon Yamaha niet op tijd leveren. Of wilde dat niet leveren. Daarnaast liet Yamaha weten het probleem intern op te kunnen lossen. In de praktijk bleek dat gedaan te worden door de motorblokken met andere kleppen amper nog in te zetten.
Daardoor kwamen ze zeer krap in de blokken te zitten en werden er steeds meer vragen gesteld over het opvallende blokverbruik van Yamaha. Uiteindelijk moesten ze zelfs het toerental verlagen met 500 om te zorgen dat de belasting niet te hoog werd. Dat zag Yamaha uiteraard aankomen en daarom werd al eerder gevraagd of ze gebruik mochten maken van een andere leverancier. Of ze zich daarbij hebben gerealiseerd dat ze slapende honden wakker maakte…
MotoGP 2020; onvoorspelbaar in het kwadraat
Hoe dan ook, wat volgde waren fikse straffen voor Yamaha zelf en de Yamaha-teams, die zeker in Japan zullen voelen als gezichtsverlies en die impact mag niet onderschat worden. De Yamaha Motor Company werd bestraft met 50 punten aftrek in de constructeursstand, het dubbele aantal dat ze wonnen tijdens Jerez I vanwege de zege van Quartararo. Monster Energy Yamaha MotoGP moest 20 punten in de tussenstand voor het MotoGP-team inleveren, de 20 die Viñales behaalde (Rossi viel met technische problemen uit). Ook Petronas Yamaha SRT werd bestraft met 37 punten aftrek in de teamtussenstand. Die 37 lijken welllicht wat bijzonder, omdat Quartararo (25) en Morbidelli (11) dat weekeinde samen 36 punten behaalden… Dat ene punt komt echter van Oostenrijk II waar Morbidelli een vrije training reed met het inmiddels beruchte blok en één punt behaalde.
Opvallend genoeg reed ook Vinales dat weekeinde nog met een niet-legaal motorblok, terwijl de Yamaha-mensen op dat moment al wisten dat het fout zat… In een officiële reactie liet Yamaha weten dat het zou gaan om een ‘verkeerde interpretatie van de huidige regelgeving’ en liet ze weten dat de kleppen dezelfde ontwerpspecificatie hebben, ook al werden ze door twee verschillende fabrikanten gemaakt. Een onderzoek door een universiteit in Italië – op verzoek van de technisch directeur van de MotoGP – weerspreekt dit echter, want de uitkomst is dat de samenstelling van de twee typen kleppen niet hetzelfde zou zijn.
Dat de rijders niet bestraft werden, zal een neutraal, vrij romantisch ingestelde racefan wellicht als goed nieuws interpreteren, maar er is door deze manier van straffen wel een gevaarlijk precedent geschapen. Fabrieken kunnen zo hun rijders een oneerlijk voordeel geven en lopen daarbij de kans klaarblijkelijk enkel punten te verliezen in het kampioenschap voor teams en fabrikanten. Denigrerend doen over die kampioenschappen slaat natuurlijk nergens op, maar het draait uiteindelijk natuurlijk allemaal om de rijderstitel en precies die punten blijven ongemoeid.
Waarom er geen protest gekomen is van andere fabrikanten? Op de donderdag voor Valencia I is er een bijeenkomst met de MSMA-leden geweest en daar werd besproken dat Yamaha moest worden gestraft. Welke straf werd overgelaten aan het FIM MotoGP Stewards Panel. De overige vijf fabrikanten gaven daarbij aan dat ze de door genoemd panel uitgesproken straf, hoe die ook uit zou pakken, zouden accepteren. Alsof ze wisten dat Yamaha compleet zou falen tijdens Valencia I…
