Waarom de MotoGP-testrijder deze winter belangrijker dan ooit is

Begin deze eeuw waren het nog Japanse rijders met veelal onuitspreekbare namen, maar tegenwoordig zijn het meestal ex-wereldkampioenen die als MotoGP-testrijder fungeren. Testen is deze winter belangrijker dan ooit, omdat de ontwikkelingsstop na twee jaar is opgeheven. Motor.NL ging op onderzoek uit naar de invloed van de MotoGP-testrijder.

Voor het eerst sinds begin 2020 mogen MotoGP-fabrikanten weer volop ontwikkelen aan hun motoren. Voor Honda is dit cruciaal, want zij staan op achterstand. Absolute kopman Marc Márquez verbloemde lange tijd veel – ook al ruim voor de COVID-19-pandemie – en zonder zijn blessures had Honda in 2020 en 2021 vast niet zijn slechtste twee jaren in het MotoGP-tijdperk gekend. Maar het trotse merk heeft wel degelijk een probleem. De andere Honda-rijders kunnen maar moeilijk één worden met de RC213V, iets wat we zagen bij de huidige coureurs, maar ook bij Jorge Lorenzo, die in 2019 een zeer moeizaam jaar op de Repsol Honda kende.

Bizarre WK-ontknopingen

Een belangrijke oorzaak van de tegenvallende successen in de afgelopen seizoenen was dat Honda niet het maximale uit de nieuwe achterband – die in 2020 is ingevoerd – kon halen. Grote veranderingen mochten vanwege de ontwikkelingsstop niet worden doorgevoerd, waardoor alle fabrikanten twee jaar lang achter de schermen werkten aan hun motor voor 2022. Takeo Yokoyama, technisch directeur Honda Racing Corporation (HRC), gooide het roer om met de 2022-RC213V. ‘Wanneer de resultaten slecht zijn, is het gemakkelijker om drastische veranderingen door te voeren. We willen de titel terug en het niveau halen zoals we dat in 2019 hadden.’

Honda verlegt de focus van de voorzijde, zoals KTM dat ook doet, naar de achterzijde van de machine. Een werkwijze waar Ducati succesvol mee is. Yokoyama verwacht in het volledige MotoGP-veld van 2022 grote veranderingen in motorprestaties, aangezien het op dat gebied voor iedereen stil heeft gelegen. Alleen Aprilia kon vanwege hun geringe concessiepunten in de winter van 2020-2021 blijven ontwikkelen. De Italiaanse fabrikant gebruikte dit voordeel goed, gezien de knappe resultaten van Aleix Espargaró in 2021.

Ontwikkeling ‘testrijdersmarkt’

Het is de taak van de MotoGP-testrijder om nieuwe ontwikkelingen bruikbaar te maken voor de MotoGP-rijder. Honda zet daarvoor Stefan Bradl in, een ex-wereldkampioen. Iets wat tegenwoordig veelal op het cv van een MotoGP-testrijder thuishoort. Kijk maar naar absolute wereldtoppers als Dani Pedrosa, Cal Crutchlow, Sylvain Guintoli en Michele Pirro, die ook een rol als testrijder vervullen. Vergeet ook Casey Stoner, Jorge Lorenzo en Andrea Dovizioso niet, die deze rol ooit hebben bekleed.

Dat zijn hele andere namen als Kosuku Akioshi en Wataru Yoshikawa, die begin deze eeuw testrijders waren. Deze Japanners kenden enkel hun nationale circuits en hadden nauwelijks ervaring op Grand Prix-niveau. Het verschil tussen de MotoGP-rijders en hen was te groot. Kort daarna volgden er al ex-GP-toppers als Tadayuki Okada, Olivier Jacque en Nobuatsu Aoki, die werden aangetrokken als testcoureurs. Tegenwoordig geven de fabrikanten grote budgetten uit aan zeer snelle testrijders. Maar waarom is dat?

Testen gaat om details

De huidige MotoGP-testrijders hebben veel ervaring in diverse raceklassen op WK-niveau. Ervaring is belangrijk, maar een testrijder moet ook kunnen omschakelen in zijn mindset. Hij werkt namelijk niet meer voor zijn eigen succes, maar voor het succes van een ander. De waarde van een testrijder blijft voor de buitenwacht lastig meetbaar. Toch vinden fabrikanten deze rol belangrijk genoeg om ‘dure jongens’ als Dani Pedrosa in te zetten. Maar daar blijft het niet bij. Een testrijder kan – net als iedere andere coureur – niet leveren zonder een goed team. Daarom wordt er bij de testteams ook flink geïnvesteerd in technisch personeel. Net als testrijders gaat daar ook de voorkeur uit naar mensen met ervaring. Technici die niet meer naar alle GP’s willen reizen zijn gewild voor deze job. Zo leidt Pete Benson het KTM-testteam en was hij in 2006 crew chief van Nicky Hayden bij het behalen van de wereldtitel. Silvano Galbusera, die onder anderen met Valentino Rossi werkte, is nu werkzaam bij het Yamaha-testteam. De belangrijkste reden voor deze ‘testinvestering’: in het huidige MotoGP-tijdperk zijn de onderlinge verschillen zo gering, dat ieder detail telt. Daarbij komt dat er veel minder testtijd is dan vroeger door het geringe aantal testdagen en de overvolle GP-kalender. Ieder minuut van een testdag is kostbaar en daarom kan je deze waardevolle tijd beter inzetten met een snelle rijder die dicht bij het niveau van de GP-rijders kan komen.

Ook kan er relatief weinig meer geprobeerd worden door het beperkte aantal in te zetten blokken en de strikte regels qua aerodynamica en de standaard ECU (elektronica) voor alle merken. Door de standaard elektronica zijn de onderlinge verschillen nog kleiner en is het nog belangrijker geworden om alles uit de onderdelen te halen die nog wel ontwikkeld mogen worden. Door deze situatie moet iedere aanpassing wel ‘raak’ zijn en dat kan dus – volgens de fabrikanten – alleen met absolute toprijders in het zadel. Maar hoeveel meerwaarde geven zij? Tijd voor een aantal praktijkvoorbeelden.

MotoGP-testrijder middelpunt van feestvreugde

Dani Pedrosa is een perfect voorbeeld van hoe belangrijk een MotoGP-testrijder voor een fabrikant kan zijn. De Spanjaard won 31 MotoGP-races met Repsol Honda. Sinds de komst van Pedrosa naar KTM als testrijder (2019) zijn de successen gestegen. KTM Motorsport-directeur Pit Beirer: ‘Dani heeft als testrijder het project een andere richting opgeduwd op gebied van het frame, vering en zelfs het blok. Hierdoor is de RC16 compleet veranderd en kunnen er nu verschillende rijders hard mee gaan.’

In 2020 scoorde KTM drie spectaculaire zeges met Brad Binder en Miguel Oliveira, waarbij voor het succes werd gewezen naar Pedrosa. Mike Leitner was op dat moment de teammanager van het fabrieksteam: ‘Dani’s ervaring bracht ons nieuwe inzichten. In de eerste jaren (vanaf 2017) van ons MotoGP-project moesten de GP-rijders het testwerk veelal tijdens een raceweekend doen. Dat is erg lastig. De komst van Dani heeft daarin echt het verschil gemaakt.’

Oliveira sloeg in 2021 opnieuw toe en won de GP van Catalunya. Pedrosa’s waarde was op tv zichtbaar. Het team applaudisseerde – naast voor Oliveira – volop voor Pedrosa, die bescheiden antwoordde dat zijn Portugese collega zo goed had gereden. Oliveira vertelde na afloop triomfantelijk dat Pedrosa’s tip succes had gehad: ‘Dani zei dat ik de harde band moest nemen. Verder is de KTM niet meer het beest van 2019. Dani en het testteam leveren geweldig werk.’

In het seizoen 2022 zal Pedrosa, naast zijn rol als testrijder, ook geregeld bij de GP’s aanwezig zijn om de KTM-rijders van tips en adviezen te voorzien.

Langdurige relatie werkt

De waarde van een MotoGP-testrijder wordt dus pas echt duidelijk met reacties vanuit het team. Dat je niet altijd zelf MotoGP-races gewonnen hoeft te hebben om belangrijk te zijn, bewijzen testrijders Sylvain Guintoli en Michele Pirro. Suzuki en Ducati hebben met hen hun succesformule gevonden. Beide rijders hebben een combinatie van snelheid, ervaring en gevoel voor ontwikkeling. Ook zijn ze nog steeds snel in races. Kijk naar Guintoli, die de afgelopen twee edities wereldkampioen Endurance werd. Ze hebben nog een ander belangrijk punt gemeen: beiden zijn ze al langdurig testrijder bij hun fabrikant, waardoor zij over een lange periode mee konden praten en ontwikkelen. Dit helpt rijders die – relatief – nieuw zijn binnen het team enorm.

Guintoli sloot in 2017 aan bij het Suzuki-project. Hij zegt daarover: ‘Het begon toen ik Alex Rins bij een blessure mocht vervangen. Teammanager Davide Brivio zag mijn meerwaarde, omdat ik veel ervaring heb, onder andere in de MotoGP. De Suzuki werd ieder jaar beter, maar de grootste stap hebben we in 2020 met het chassis gezet. Dat voelde gelijk bij de eerste test super aan.’

Joan Mirs titel in 2020 was de kroon op Suzuki’s werk, waar ook MotoGP-testrijder Guintoli zijn steentje aan bij heeft gedragen. Dat Suzuki het in 2021 moeilijker had, kan mede te maken hebben gehad met het gebrek aan testmogelijkheden voor Guintoli door de coronapandemie. Weer een indicatie dat een testrijder zeer belangrijk is. Maar zo’n speciaal testteam, zoals bij Suzuki, brengt een serieus kostenplaatje met zich mee en dat is door de komst van ‘dure’ rijders en personeel alleen maar aan het stijgen. Opmerkelijk is dat Suzuki, net als Aprilia, wel een apart testteam heeft, maar niet kiest voor een tweede MotoGP-team. Door deze keuze zorgen zij ervoor dat Ducati in 2022 vier extra motoren in kan zetten en totaal met acht rijders aan de start staat, die eerst maar eens verslagen moeten worden. Uiteindelijk worden de punten nog steeds in de races verdeeld…

Pirro maakt vanaf eind 2012 al onderdeel uit van het Ducati-testteam. In dezelfde periode trok Ducati Andrea Dovizioso als coureur aan. De progressie was duidelijk zichtbaar. Dat is niet alleen maar op het conto van de coureur te schrijven, maar ook zeker door de komst van technische mensen zoals Luigi Dall’Igna. Ondanks dat Pirro wellicht niet de allerbekendste naam in de motorsportwereld is, zou Dall’Igna hem voor geen andere (test)rijder willen inruilen. Dit heeft hij meermaals verkondigd.

MotoGP: 2022 wordt het jaar van de waarheid voor Ducati

Pirro speelt een cruciale rol in het ontwikkelingswerk van Ducati en kan vanwege zijn ervaring met de Desmosedici erg goed nieuwe Ducati-rijders op weg helpen. Zo was hij in het verleden al een goede steun voor Lorenzo, maar nu ook voor de ‘jongelingen’ Francesco Bagnaia en Jorge Martin. Dat deze formule succes oplevert, was wel te zien aan het Ducati-team, dat in de tweede helft van 2021 praktisch onverslaanbaar was.

Van MotoGP-rijder naar MotoGP-testrijder niet altijd een succes

Maar een toprijder als testcoureur aantrekken, hoeft niet altijd succesvol te zijn. Voor 2020 haalde Yamaha met Jorge Lorenzo een gedroomde testrijder in huis. De Spanjaard was net gestopt als actief coureur en was drie keer MotoGP-kampioen geworden op de Yamaha YZR-M1. Daarnaast zou hij qua rijstijl vergelijkbaar zijn met kopman Fabio Quartararo. De COVID-19-pandemie gooide roet in het eten, want na een eerste test op Sepang legde Yamaha het testprogramma stil omdat de techneuten van het Japanse testteam niet naar Europa over konden komen. Acht maanden later mocht Lorenzo weer aantreden op Portimão, maar bleek op dat moment niet op snelheid te zijn. Volgens Lorenzo was hem verteld dat hij in 2020 niet meer zou gaan testen en was hij daarom gaan genieten van andere aspecten van het leven. Deze teleurstellende test zorgde ervoor dat Yamaha het contract met Lorenzo beëindigde. Cal Crutchlow nam zijn plek over. Opnieuw een testrijder met MotoGP-overwinningen op zak.

Het kan overigens ook anders, zoals Aprilia laat zien met testrijder Lorenzo Savadori. Hij won in zijn carrière ‘slechts’ een FIM Cup Superstock 1000-titel. Nou ja, slechts. Voor 95 procent van alle coureurs, misschien zelfs wel voor 96, 97 of zelfs 98 procent, zou een carrière met dit succes al meer dan geslaagd zijn…

Ze zijn begonnen!

Na een ontwikkelingsstop van twee jaar is het zeer interessant hoe de merken ervoor staan in 2022 en hoe de testrijders hun werk hebben gedaan. Bij het verschijnen van deze uitgave is de MotoGP-test in Sepang net afgelopen. Honda kwam in november 2021 veelbelovend voor de dag met hun 2022-motor en hebben met Marc Márquez een kopman terug in de pitbox. Yamaha heeft Fabio Quartararo, de regerend wereldkampioen in huis, Joan Mir en Suzuki zijn getergd om een beter pakket te hebben dan in 2021, maar toch lijkt op voorhand Ducati de favoriet. Naast een sterke motor – die tegenwoordig op alle banen snel is – brengen zij maar liefst acht rijders op de grid met verschillende potentiële winnaars. Denk aan Francesco Bagnaia, Jack Miller, Jorge Martin en outsiders Johann Zarco en Enea Bastianini.

Bagnaia is op voorhand misschien wel de grote favoriet om de MotoGP-titel, sinds Valentino Rossi in 2009, weer naar Italië te brengen.  Maar het blijft voorlopig speculeren. Vanuit Sepang gaan de rijders door naar Indonesië om daar op het nieuwe Pertamina Mandalika Circuit te testen. De eerste race staat 6 maart gepland in Qatar. We kunnen niet wachten!

Teampresentaties

De eerste MotoGP-teams hebben hun 2022-kleur- en teamsamenstelling al gepresenteerd.

Red Bull KTM Factory Racing

Dat Brad Binder (rechts), Miguel Oliveira en de KTM RC16 veel potentie hebben zal iedereen bevestigen. De kunst voor het Oostenrijkse merk en hun fabrieksrijders zal zijn om constanter te worden. De KTM RC16 is op sommige circuits zeer sterk, maar op andere banen veel minder. Datzelfde geldt voor de coureurs, die beiden al wel diverse MotoGP-zeges op zak hebben. De grote verandering is de teammanager: Francesco Guidotti – afkomstig van Pramac Ducati – neemt de functie van Mike Leitner over. Een coureur in de top-5 van het WK-klassement 2022 zou volgens Guidotti een mooi resultaat zijn.

Withu Yamaha RNF MotoGP

Een nieuw team met frisse kleuren, maar wel gebaseerd op het Petronas Yamaha MotoGP-team dat eind vorig jaar is opgedoekt. Wilco Zeelenberg en Torleif Hartelman zijn ook nog aan boord. Eerste rijder Andrea Dovizioso moet natuurlijk presteren, maar kan met zijn ervaring ook de fabrieksrijders van waardevolle informatie voorzien. De 35-jarige coureur kon met al zijn ervaring op verschillende MotoGP-merken vorig jaar al veel bruikbare data verzamelen voor de Yamaha-technici, aldus teammanager Zeelenberg eind 2021. Ook al moest ‘Dovi’ het toen nog doen met een oude versie van de YZR-M1, maar hij krijgt nu de beschikking over de 2022-Yamaha-versie. Nu is het zaak voor de Italiaan om zijn oude snelheid weer te vinden. Zijn teamgenoot Darryn Binder (foto) is al veel besproken zonder dat hij een MotoGP-race heeft gereden. Dit komt omdat hij rechtstreeks vanuit de Moto3 overkomt. Jack Miller – die dezelfde stap maakte in 2015 – kon de keuze voor Binder wel begrijpen: ‘Als iemand het kan is hij het’. Maar de meningen liepen erg uiteen. Aleix Espargaró noemde het bijvoorbeeld ‘raar en onbegrijpelijk’. Binder mag zelf gaan laten zien wie er gelijk heeft.

Gresini Racing MotoGP

Gresini Racing was afgelopen jaren het MotoGP-team van Aprilia. De Italiaanse fabrikant komt dit jaar terug met een eigen fabrieksteam, waardoor Gresini Racing op zoek moest naar andere motoren. Het Italiaanse team vond de oplossing binnen de landgrenzen met Ducati als merk, en Enea Bastianini (links) en Fabio Di Giannantonio als coureurs. Beide rijders krijgen de beschikking over een GP21-uitvoering van de Desmosedici. Bastianini kon vorig jaar al geregeld stunten en zal nu een constante topcoureur moeten worden. Voor debutant Di Giannantonio wordt het een leerjaar. Het team wordt geleid door Nadia Padovini Gresini, de vrouw van de overleden wereldkampioen Fausto Gresini.

Tech3 KTM Factory Racing

Het tweede KTM-team is met twee MotoGP-nieuwkomers nu weer een echt opleidingsteam geworden. Het is daarom praktisch onmogelijk om verwachtingen uit te spreken over Moto2-wereldkampioen Remy Gardner (rechts) en -vice-kampioen Raul Fernandez. Beide coureurs waren vorig jaar al teamgenoten en stappen binnen de KTM-familie samen over naar de koningsklasse. Vooraf zijn de ogen vooral op de 21-jarige Fernandez gericht, omdat hij als een absoluut supertalent wordt gezien. Testrijder Dani Pedrosa zal geregeld in de pitbox te vinden zijn om beide rookies van bruikbare tips te voorzien. Een team dat eigenlijk alleen maar kan verrassen!