Le Dakar 2024: tweede zege Ricky Brabec

De vijfde in Saoedi-Arabië verreden editie van Le Dakar heeft de Amerikaan Ricky Brabec zijn tweede zege opgeleverd. In 2020 was hij ook al de sterkste. Net als toen reed hij ook nu op een Honda CRF450 Rally.

Zoals in de voorbeschouwing al werd geconstateerd moest deze Dakar het doen zonder Nederlandse deelnemers, althans wat de motorrijders betreft. Waar eens een groot aantal Nederlanders begon aan de zwaarste uitdaging in hun motorsportcarrière, laten ze het nu afweten. Verwonderlijk is dat niet, want waar Nederland op crossgebied mondiaal een hoofdrol speelt, wil het in de enduro niet zo lukken. Nederlandse deelname aan de WK-wedstrijden en de ISDE is er niet of nauwelijks.

Maar goed; op 5 januari gingen 132 motorrijders van start voor een korte proloog. De Dakar mag in Nederland dan tijdelijk zijn doodverklaard, de rest van de wereld is de monster-enduro nog niet vergeten. Of krijgt deelname financieel wel op orde, dat kan ook. Want opvallend was dat de deelnemers vanuit alle delen van de wereld kwamen. Een heel ander beeld dan in de MotoGP – waar Brad Binder en Jack Miller de enige niet-Europeanen zijn – en de MXGP, die het dit jaar met een halve niet-Europeaan moet doen – Calvin Vlaanderen, heeft zowel de Zuid-Afrikaanse als Nederlandse nationaliteit. De deelnemers kwamen onder andere uit Argentinië en Chili (mogelijk zijn zij geïnspireerd geraakt door de jaren dat de Dakar in Zuid-Amerika werd verreden), VS, Australië, China, India, Botswana en tal van Europese landen.

Veel merken

Wereldwijd verkopen terreinmotoren aanzienlijk minder dan wegmotoren. Dan mag het best opmerkelijk worden genoemd dat er veel merken vertegenwoordigd waren. Opvallend daarbij was dat de Japanse merken matig aanwezig was. Honda zette fors in met een groot en sterk team, maar Yamaha, Suzuki en Kawasaki stoeiden niet mee in het zand. Uiteraard was de Oostenrijkse Pierer Group wel aanwezig, met alle drie de merken: KTM, Husqvarna en GasGas. Acht jaar na het opstarten van een rallyteam kon het uit India afkomstige Hero meestrijden om de beste klasseringen. Sherco is bekend van de trial, maar deed ook mee in de woestijnen van Saudie-Arabië. Het uit China afkomstige Kove maakte twee jaar geleden z’n debuut in de Dakar en was ook nu weer van de partij.

Interview Etienne Bax: ‘Als je schrik hebt wordt het niks’

Ervaring telt

In de wegrace en de cross kunnen coureurs van rond de twintig jaar meestrijden om de wereldtitels. Dat geldt niet voor rallyrijders. Op zich begrijpelijk, want om rally’s te kunnen rijden moet je allereerst over een motorrijbewijs beschikken en dat kan in de meeste landen pas vanaf 18 jaar. Op die leeftijd is het al mogelijk GP’s te rijden in de wegrace en de cross. Maar het rijden van rally’s vraagt veel van een coureur. Je moet over een heel groot uithoudingsvermogen beschikken, technische kennis hebben om onderweg je motor te kunnen repareren en tijdens het rijden na een vluchtige kijk op het roadbook snel beslissen welke richting je moet volgen. Lang op het roadbook staren tijdens het rijden valt af te raden; duizenden kuilen, keien of geulen om maar wat te noemen liggen in hinderlaag om de endurorijder – die regelmatig tegen de 180 km/u klokt – uit het zadel te werpen. Wat dat betreft hebben rallycoureurs in auto’s of vrachtwagens het een stuk gemakkelijker, want zij hebben een navigator naast zich zitten die het te volgen spoor aangeeft. Ervaring maakt het dus mogelijk om mee te doen aan het gevecht om de ereplaatsen. Vrijwel alle toppers zijn rond de dertig jaar. Maar er zijn uitzonderingen, want de beste debutant dit jaar was 26 jaar. De Oostenrijker Tobias Ebster is zeker nog niet een echt ervaren rijder. Hij is wel met de motorsport opgegroeid, want als je oom Heinz Kinigadner hert, weet je het wel. Ebster kwam uit voor het Kini Rally Racing Team. Ondanks dat het zijn eerste Dakar was, werd Ebster winnaar van het kistklassement en eindigde als 19e in het totaalklassement. Zijn voorbereiding op de rally was verre van ideaal, want in oktober brak hij in de Rally du Maroc zijn schouder na twee kilometer in de eerste etappe. En in november brak hij het schippersbotje in zijn pols. Dat is een vervelende blessure voor een enduro-rijder.

Veel mogelijkheden

Bij Saudi-Arabië denk je aan zand, olie en dollars, heel dollars. Als ze het in de zandbak van het Midden-Oosten in de kop hebben, speelt geld geen rol. Alcohol is er verboden, vrouwen mogen er niets, LHBTQ-ers zijn er hun leven niet zeker en de doodstraf wordt er voltrokken met het zwaard. Maar aan plannen geen gebrek. Wat te denken van een 170 kilometer lange stad van 500 meter hoog en 200 meter breed? En dat de voetbalclubs. Die winkelen geregeld in Europa en lokken toppers op leeftijd naar Saudi-Arabië en betalen waanzinnige salarissen. En dan blijkt dat voetballers ook verder kijken dan het voetbalveld; menigeen verscheurde z’n lucratieve contract en keerde terug naar Europa.

Het overgrote deel van Saudi-Arabië is niet gecultiveerd, laat staan bewoond. Dat betekent dat er ongekende mogelijkheden zijn om een parcours voor een rally uit te zetten. Omdat Saudi-Arabië een koninkrijk is waar alle macht bij de koninklijke familie berust, hoeft de Dakar-organisatie niet te vrezen voor protesten van bijvoorbeeld milieuactivisten. Hoewel de ondergrond vrijwel overal zand is, is het wel een heel gevarieerd landschap. Vlak zand is er niet veel, vrijwel overal liggen duinen. Daar is het nagenoeg overal oppassen geblazen, want veel kleine duintjes kennen afstapjes. Ook zijn er steile klims, waar vele motorrijders de top niet haalden. Maar er zaten ook met stenen bezaaide stukken in de route. Geregeld voerde het parcours door fantastisch mooie landschappen, maar de rijders zullen er weinig aandacht voor hebben gehad.

Nieuw in de Dakar van dit jaar was een andere opzet van de marathonetappe. Voorheen was er een vast bivak tussen de beide delen van de marathonetappe, nu waren er zeven bivakken ingericht. Slechts twaalf motorrijders slaagden erin tot het zesde bivak te komen, waardoor het tweede deel van de etappe niet al te lang voor ze duurde. Ook nieuw was dat er tijdens de marathonetappe geen mededelingen over de tijden werd gegeven, waardoor iedereen onwetend was van het actuele klassement.

1 van 4

De wedstrijd

KTM verloor al voor de start Matthias Walkner en het Honda-team zag op eerste dag een coureur weg vallen. Daags nadat hij de proloog had gewonnen, viel voor de Spanjaard Tosha Schareina de vlag door een gebroken arm na een val. Dezelfde dag moest ook de Portugees Hero Joaquim Rodriguez opgeven vanwege een gebroken duim. Maanden, misschien wel jaren bereid je je voor op Dakar en dan is je avontuur binnen 24 uur over. Maar wie zeurt er over een gebroken duim als een paar dagen later de 45-jarige Carles Flcón hard onderuitging en zwaar hoofdletsel opliep? De Spanjaard werd in coma na een paar dagen overgebracht naar een ziekenhuis in Barcelona, waar hij overleed.

Grote verrassingen deden zich niet voor in de uitslagen van de etappes. Steeds waren de kanshebbers op de eindzege voorin te vinden, al hadden de meesten ook wel eens een minder goede dag waarin ze tijd verloren. Bijvoorbeeld tweevoudig winnaar Sam Sunderland, hij sleutelde onderweg ruim drie uur, maar kreeg zijn GasGas niet weer goed aan de praat en moest opgeven. De etappes werden achtereenvolgend gewonnen door de Amerikaan Ross Branch (Hero), de Chileen José Ignacio Cornejo (Honda), de Argentijn Kevin Benavides (KTM), Cornejo, de Chileen Pablo Quintanilla (Honda), de Franse zandspecialist en Le Touquet-winnaar Adrien van Beveren (Honda), Cornejo, Kevin Benavides (met zijn voor Husqvarna uitkomende broer Luciano als tweede), Van Beveren, de Amerikaan Ricky Brabec (Honda), Branch en Kevin Benavides.

Het podium kende drie primeurs: voor het eerst werd er een podiumplaats behaald door een rijder op een Hero en ook voor zowel Ross Branch als Adrien van Beveren was het hun eerste podiumplaats. Opvallend zijn de kleine tijdverschillen na 4.600 km proef, want wat is nou bijna elf minuten op ruim 51 uur.

Einduitslag