Bijzondere editie van ijsspeedway spektakel in Thialf Heerenveen

Drie jaar moesten we wachten, maar eindelijk kon het weer: racen in Thialf. Het Wereldkampioenschap IJsspeedway 2022 werd in de schaatstempel beslist. En door de oorlog in Oekraïne waren het niet de doorgaans dominante Russen die er met de hoofdprijzen vandoor gingen.

Tekst: Gert Bos

In meerdere opzichten was het een bijzonder weekend in Heerenveen. Erik Hoekstra nam in 2019 na 37 jaar het roer over van Theo Verdegem. De nieuwbakken voorzitter van de Stichting IJsspeedway Assen kon na twee geschrapte edities z’n eerste organiseren. Hoekstra: ‘Dit is toch waar je het allemaal voor doet. Ik heb een paar rondjes gemaakt over de tribunes. Her en der een praatje gemaakt. Sfeer proeven. Dan merk je vooral dat iedereen blij is dat het weer kan,’ glundert Hoekstra. Met een historie van 50 jaar ijsspeedway en het honderdjarig bestaan van Motorclub Assen en Omstreken, stond de stichting te popelen om te organiseren. ‘We zijn op de achtergrond altijd wel bezig gebleven. Toen eindelijk de seinen allemaal op groen stonden, waren we heel blij. Dat duurde maar kort door de ontbrandende oorlog in Oekraïne. De onzekerheid over hoe de federaties zouden reageren, maakte ook dat een lastige tijd.’ Het besluit Russische sporters niet toe te laten tot internationale wedstrijden, betekende dat er voor het eerst sinds 1973 geen Russen aan de start stonden bij ijsspeedwaywedstrijden in Nederland.

De Duitser Hans Weber was de grote favoriet voor de titel. Hij kon tijdens de eerste WK-race in Togliatti de Russen nog van repliek dienen. Dit seizoen reed hij ook als enige West-Europeaan in de Russische Superliga. Hij kwam uit voor het team uit Kamensk-Uralski en baalt ervan dat zijn Russische vrienden niet mogen starten in Heerenveen ‘Ik denk dat sport sport is en politiek politiek,’ begint Weber en legt dan uit: ‘Ik denk dat de uitsluiting van Russische coureurs erg slecht is. De bonden zitten met een dilemma, omdat veel Russische coureurs ook door de staat worden ondergesteund. Hetzelfde geldt bij ons met sporters in Olympische disciplines. Maar ze doen gewoon hun werk. Er zijn ook vriendschappen ontstaan. Ik vind het dus niet goed dat sport en politiek zo door elkaar lopen.’ Om zijn Russische vrienden niet te vergeten, bestickerde Weber de kuipen van zijn machines met de namen en startnummers van de afwezige Russische coureurs.

De ontknoping van kampioenschap draaide in Heerenveen uit op een tweestrijd tussen Weber en Haarahiltunen. In Togliatti verzamelde Weber elf punten meer dan Haarahiltunen en Jasper Iwema. Maar op zaterdagavond werd al duidelijk dat de Nederlander zich niet met de titelstrijd kon bemoeien. Vlieggewicht Iwema kende veel moeite om op het harde ijs zijn machine onder controle te houden. De diepe sporen in het ijs wipten de 50 kilogram lichte Iwema gevaarlijk uit het zadel. ‘De veranderingen die we na de race op zaterdag doorvoerden, hebben wel goed uitgepakt. De belangrijkste aanpassing was het verlagen van de bandenspanning,’ vertelde Iwema. Daarmee nam hij een extra risico, want een lagere bandenspanning vergroot in de ijsspeedway de kans op lekke banden. Nadat hij op de zaterdagavond als tiende was geëindigd, verbeterde hij zich op zondag met een zevende plaats. Op dezelfde plaats sloot hij ook het wereldkampioenschap af. Op de vraag of hij volgend jaar doorgaat volgde een heel duidelijk: ‘Zeker weten! Ik blijf mijn eigen pad volgen, want door mijn lage gewicht heb ik niets aan de ervaringen van anderen.’

EK en WK IJsrace: Jasper Iwema met medaillekansen op EK

Waar Iwema zijn droom om wereldkampioen te worden ook volgend jaar blijft najagen, kwam voor Martin Haarahiltunen deze droom in Heerenveen al uit. Favoriet Weber maakte het hele weekend een weifelende indruk en was betrokken bij meerdere valpartijen. Tot overmaat van ramp pakte een wissel van machine slecht uit. Hierdoor lukte het niet om op tijd op de startopstelling te verschijnen. De Zweedse scheidsrechter Krister Gardell kon niet anders doen dan Weber te diskwalificeren. Weber werd nu afhankelijk van het resultaat van zijn opponent. Haarahiltunen moest in de finale bij de eerste twee eindigen om Weber te passeren. De Zweed toonde aan over stalen zenuwen te beschikken, want ondanks een herstart pakte hij ook op zondagmiddag de dagzege. Daarmee was de wereldtitel voor hem. ‘Deze titel komt een jaar eerder dan verwacht,’ stelt Haarahiltunen naderhand. Na een breuk in zijn linker elleboog wilde hij dit jaar gebruiken om weer ritme op gaan doen. ’Ik was van plan volgend jaar de Russen te verslaan. Ik weet dat ik dat kan, maar om dat te bereiken moet ik wel constanter presteren. Ik heb nu geprofiteerd van hun afwezigheid, waardoor ik al kon winnen.’ Haarahiltunen treedt in de voetsporen van levende legende Per Olov Serenius, die in 2002 de laatste niet-Russische kampioen was.

Zonder de Russen kregen ook anderen de kans om te stralen op het ijs van Thialf. Zo nam op vrijdagavond tijdens de races om de Roelof Thijs-bokaal voor het eerst een dame deel op Nederlands ijs. De Zweedse Annika Karlsson stond haar mannetje tussen de stoere heren. Dat gold ook voor de pas 15-jarige Sebastiaan Reitsma uit het Friese Westhoek. De minimale leeftijd om te mogen racen op het ijs is 16 jaar, maar de KNMV besloot Reitsma dispensatie te verlenen. Een terecht besluit, want Reitsma reed volwassen zijn heats en eindigde in de top tien. Ook Niek Schaap uit Callantsoog eindigde in de bovenste helft van het klassement. ‘Op de vrijdag reed ik een goede wedstrijd, met een gedeelde zesde plaats als resultaat. Dat was voor mij de belangrijkste race dit weekend. Door het wegvallen van de Russen was ik ook verzekerd van een start in de Grand Prix. Maar die punten tellen voor mij nog niet zo mee.’ De winst ging op de vrijdagavond naar de Fin Henri Ahlbom, die de bijbehorende bokaal door Roelof Thijs zelf kreeg overhandigd.

Hebben we de Russen nu gemist in Heerenveen? Nee, niet echt. Het was ouderwets genieten van het geweld op het ijs. Of wacht, toch wel. Nikita Bogdanov won in Togliatti de eerste twee GP-ronden en werd daarmee toch nog derde in het Wereldkampioenschap. Maar het treetje met de drie bleef akelig leeg…

Jasper Iwema: IJsspeedwayheld in coronatijd