In het meest oostelijke puntje van Andalusië bevindt zich de Desierto de Tabernas, de enige, echte woestijn van Europa. Bekend van de spaghettiwesterns van Sergio Leone en nog altijd een geliefde filmlocatie. Het is er stofhappen, zweten én enorm genieten van groots motorterrein.
Ik stuur de Moto Guzzi V85 TT door een rambla, een drooggevallen rivierbedding in de Desierto de Tabernas. De bodem is hard en droog. Een deel van de woestijn is alleen toegankelijk voor voertuigen met een vergunning – onder meer de locatiespotters voor de filmindustrie – maar hier geen verbodsborden. Rijden dus. Op goed geluk.
Met de stofwolken op mijn hielen dring ik dieper door in de rambla. Rotswanden rijzen links en rechts van me op. Met af en toe een losstaande pilaar van hard gesteente dat de tijd en de elementen heeft getrotseerd. Het doet direct denken aan het decor van de spaghettiwesterns. Maar dan iets minder wijds, hoog en diep. Logisch, want bij het filmen werden groothoeklenzen gebruikt om het nog wat dramatischer te maken.
Toertocht Frankrijk: met een Chinees door de Beaujolais
Hoewel de Guzzi geen offroad-motor is, kan hij het pad door de rambla prima aan. Af en toe zijn er wat zachtere stukken, passages met los zand en korte trajecten met keien. Maar nergens wordt het serieus crossterrein. Eenmaal vertrouwd met de ondergrond kan de snelheid omhoog. De rijwind brengt wat welkome verkoeling, want het is knap heet in de kloof.
De populariteit van Tabernas als filmlocatie is verklaarbaar. Met een beetje fantasie en creativiteit doet het landschap denken aan dat van Arizona, Texas en New Mexico. Alleen zijn de afstanden tussen de verschillende sets in deze uithoek van Spanje een stuk kleiner en liggen er voldoende plaatsjes in de buurt om het de filmcrew gemakkelijk te maken. De bewoonde wereld is nooit ver weg. Dat kan in Amerika heel anders zijn.
Het waren de films van Sergio Leone die Tabernas op de kaart hebben gezet. Sterren als Clint Eastwood, Claudia Cardinale, Henry Fonda, Lee van Cleef en Harrison Ford hebben allemaal in deze woestenij geacteerd. Net als David Beckham in een reclame voor Coca-Cola en Carice van Houten in Game of Thrones.
Terwijl het stof achter de Guzzi opwaait, klinkt in mijn achterhoofd dat onheilspellende deuntje uit The Good, The Bad & The Ugly: tudidudidu tididuuuuuuuuuuu!
Westerndorpen
Na de hete rit door de droge rivierbedding vind ik in Tabernas een plek in de schaduw. Naast me spelen de oude heren van het dorp een bordspel. Het gaat er fanatiek aan toe. Ik ben vooral blij met een liter ijskoud water en een café solo. Ik lees dat de filmdecors altijd netjes worden afgebroken en afgevoerd. Toch staan er links en rechts nog wat vergeten herinneringen. Zo werd er voor Lawrence of Arabia een oase met palmbomen aangelegd. En die is er nog altijd. Net als enkele vervallen huizen.
Ook zijn er in de directe omgeving drie westerndorpen te vinden. De ene iets authentieker dan de ander, maar allemaal voor de filmindustrie gebouwd. Ze worden af en toe nog voor een shoot gebruikt, maar bestaan verder vooral als attractiepark. Inclusief shows met acteurs en actrices die spelen alsof de scouts van Hollywood in het publiek zitten.
Als ik genoeg ben afgekoeld en de vochthuishouding weer op peil is, stap ik op de motor om Tabernas te verruilen voor de bergen rondom. Extreem bochtig is de weg nog niet en het uitstekende asfalt nodigt uit tot vaart maken. Serieus remmen doe ik pas bij het gehucht El Pilar. Vanuit mijn ooghoek zie ik mijn slaapadres. Was er bijna aan voorbijgereden.
Casona Granado heeft 1 ster, maar scoort hoog bij de gasten. De Britse Rachel en Clay wonen al 22 jaar in het dorp dat amper dertig andere bewoners telt. Tot in de vorige eeuw leefde het dorp van de mijnbouw en waren de mensen talrijker en El Pilar levendiger. Nu ligt het gehucht verstild in het midden van de natuur. Met Europese subsidies worden er velden vol olijf- en amandelbomen aangelegd.
Twintig haarspeldbochten
Na een meesterlijk lokaal ontbijt onder de druivenranken stuur ik de motor de bergen in. Het is maar goed dat de koffie sterk was, want ik kan meteen aan de bak. Wat een bochten! Niet te zuinig. De weg heeft geen specifieke naam en een echte bergpas is het evenmin, maar ik krijg nauwelijks de tijd om op adem te komen.
Op het noordelijkste puntje tik ik een omgeving van marmergroeves aan om vervolgens weer af te dalen tot bijna in Tabernas. En dan moet het mooiste nog komen: de Puerto de Velefique, een bergpas die zich kan meten met de toppers in de Alpen. Hij is bijna dertig kilometer lang en goed voor 1.364 hoogtemeters die onder meer met een reeks van dik twintig haarspeldbochten worden overwonnen.
Natuurlijk is de bergpas geliefd bij motorrijders en wielrenners (de pas zit regelmatig in de Ronde van Spanje), maar door de afgelegen ligging is er zelden veel verkeer. Terwijl ik spelend met gas, rem en versnellingen omhoog klim, ontmoet ik precies nul tegenliggers. Geen motoren, geen fietsers, geen auto’s. Nul.
Ook in de afdaling terug naar de woestijn komt er geen einde aan het bochtenparadijs. Met de Puerto de la Venta Luisa als bonus. Deze bergpas is uitdagend terrein, want de bochten zijn telkens net even anders. Geen moment kun je lui achterover leunen en de motor het werk laten doen. Het is opletten, kijken, sturen, corrigeren en opnieuw snelheid maken. Dit is precies zoals je het op reis graag hebt. Compleet anders dan thuis.
Zwart silhouet
Terug in directe omgeving van Tabernas, dat wordt omringd door bergen. Het zijn deze ketens die de schaarste van neerslag en de gemiddeld hoge temperaturen verklaren. Via het dorpje Lucainena de las Torres rijd ik de Sierra Alhamilla binnen. Mooi asfalt brengt me aan de andere kant van het compacte massief, waar de lucht iets fris en ziltigs krijgt. De zee is niet ver meer.
Via een landschap van kassen – vooral tomaten – en een industrieel complex bij Carboneras bereik ik het ongerepte natuurgebied van Cabo de Gata, het oostelijke en vaak vergeten puntje van Andalusië. Ik slaap in een prachtig landhuis aan de rand van Agua Amarga, een heerlijk kustplaatsje met een pleintje waar het ’s avonds gezellig wordt zodra de gouden straatverlichting brandt.
De volgebouwde Costa del Sol is hemelsbreed niet zo ver weg, maar het verschil kan nauwelijks groter. Alles in Cabo is bescheiden van formaat, behalve de stranden. Die zijn reusachtig, stil, wild en soms lastig te bereiken over hobbelige gravelwegen. In Las Negras zie ik vissers aan een buitenboordmotor werken, in La Isleta del Moro wordt de bescheiden vangst aan land gebracht en drink ik koffie op de kade.
Toertocht Castilië, Spanje: Spaans fantasialand
Op zoek naar oude filmlocaties – ook in Cabo is druk gefilmd – rijd ik richting Los Albaricoques. Het dorp is trots op zijn Hollywood-verleden en heeft een metershoog zwart silhouet van een cowboy aan de kant van de weg geplaatst. Verderop bevindt zich één van de beroemdste decors uit de filmgeschiedenis: de dorsvloer uit het slotduel in For a Few Dollars More. Dit is de plek waar Clint Eastwood en Lee van Cleef afrekenen met bad guy Gian Maria Volonté. Een filmklassieker.
Opknapbeurt
Ik ben op zoek naar een andere locatie: de Cortijo del Fraile. Een schamel bordje wijst de weg. Rechtdoor. Het aanvankelijk nog strakke wegdek verandert in een grindpad tot er enkel nog zand en keien overblijven. Ergens in dit zinderende landschap van stenige akkers en kale heuvels moet de ruïne van het voormalige Dominicaanse klooster liggen, dat in verschillende films te zien.
Clint Eastwood kwam er in The Good, The Bad and The Ugly meer dood dan levend aan om een paar dagen aan te sterken. Eenmaal over een flauwe heuvel zie ik de cortijo liggen. Hoewel het pand erkend cultureel erfgoed is, verkeert het in slechte staat. De gevel is gebarsten, de meeste ramen en deuren zijn verdwenen, de palmboom voor de ingang overleden, het dak ingestort. Zelfs van de kapel is weinig over. Volgens de lokale pers zou er een opknapbeurt aankomen.
Het onverharde pad dat binnendoor naar de oude goudmijn van Rodalquilar voert, begint zo hard en ruig dat ik voor een lekke band vrees. Op de Guzzi liggen geen stevige noppenrubbers, dus rijd ik terug zoals ik gekomen ben. Dwars door het stof. Maar dat was in elk geval goed te doen.
Naar de badplaats San José met links van de weg Hotel Cortijo El Sotillo dat dezelfde architectuur heeft als veel huizen in New Mexico. Het was dan ook decor in tal van films, met For a Fistful of Dollars als de bekendste. San José is de grootste badplaats van Cabo de Gata en niet mijn favoriet. Zoals op veel plekken in deze vergeten hoek van Spanje voeren gravelwegen naar uitgestrekte rustige stranden zoals Playa de los Genoveses of Playa de Mónsul. Helaas is de weg die achter de kust doorloopt tot de vuurtoren van Cabo de Gata afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. Dat wordt omrijden.
Wild en eindeloos
Terug over gravel, sturen door de heuvels, gas geven op mooi asfalt, een beetje doorbijten tussen de kassen aan de rand van het natuurpark. Eenmaal terug aan zee, hervindt Cabo de Gata zijn schoonheid. Ik schakel naar de derde versnelling en laat de V85 TT rustig langs het wilde strand rijden.
Pauze onder de ronde vestingtoren van San Miguel. Bij het restaurant worden de sardientjes op stokjes gegaard bij een open vuur. Eten met uitzicht op de Middellandse Zee. Kan slechter. Het is tijd voor het eindschot naar de vuurtoren. De weg voor me is leeg. Met links de verlaten zoutpannen en rechts het water. Wolken stof waaien over het asfalt. Ontspannen rijd ik de Guzzi door dit filmische decor. Muziekje eronder en de letters langzaam laten opkomen: The End.
Foto’s: Hans Avontuur
Reisinformatie
Reis
Verschillende maatschapijen hebben vluchten vanuit Nederland en België naar Málaga. Ook zijn er minder frequente verbindingen naar Almería. Ticketprijzen variëren. Wie goed zoekt kan retourtjes vinden vanaf zo’n € 150 naar Málaga (Ryanair) en € 300 naar Almería (Transavia).
Motor huren
Wij huurden bij MotoMercado in Torremolinos, dat een breed aanbod van machines heeft met enkele (bijna) nieuwe Moto Guzzi’s en Aprillia’s. De gereden V 85 TT kost vanaf 90 euro per dag (bij een verhuur van 4-7 dagen). Een Aprilia Tuareg 660 kost hetzelfde. rentabike.org
Waar slapen we?
In Tabernas en Cabo de Gata vind je vooral kleinschalige accommodatie. Sfeervol in het achterland van Tabernas: Casona Granado in El Pilar. Super hosts en een heerlijk ontbijt op het terras (casonagranado.com). Bijzonder is La Joya de Cabo de Gata, iets buiten Agua Amarga, met enkele mooie appartementen in een landhuis. De gedeelde tuin heeft schaduwplekken en een zwembad met uitzicht (lajoyadecabodegata.es).
In San José (Cabo de Gata) ligt Cortijo el Sotillo. Dit hotel was decor voor diverse films (cortijoelsotillo.es).
Informatie
Download de route Desierto de Tabernas
