Toertocht Bourgondië, Frankrijk: niet alleen voor de wijn

15 uur geleden

Vrienden van het Savoir-vivre zijn dol op Bourgondië, en dat is niet alleen vanwege de heerlijke rode en witte wijnen. De regio heeft zoveel meer te bieden: kastelen in overvloed en prachtige motorwegen, of je nu door de heuvelachtige wijngaarden rijdt of rond Mont Saint Romain en Mont Beuvray. Vergeet ook het betoverende Beaune niet, ideaal voor de après-moto.

Bourgondië. De kenner begint al te zwijmelen bij de gedachte aan de edele druppels van de Pinot Noir en Chardonnay, verbouwd in de 1.247 wijngaarden tussen Dijon en Santenay. En hoewel de band Die Toten Hosen het misschien zo verwoordt: ‘Zonder alcohol zou het dagelijks leven zo grauw zijn’, geldt voor ons: nul promille op de motor. Terwijl Sabine op de Royal Enfield Super Meteor 650 al in de sfeer van het restaurant komt, schittert deze Indische cruiser in Celestial Red, bijna bordeauxrood.

Toertocht Ain, Frankrijk: heerlijke, rustige wegen tussen Genève en Lyon

Kom er maar in

Gisteren zijn we in Beaune, de wijnhoofdstad van Bourgondië, aangekomen en verblijven we in Domaine Baptiste Guyot, dat zowel een B&B als een wijnmakerij is. Vandaag rijden we op een zonnige oktoberochtend naar Château Savigny-lès-Beaune. Er zijn veel kastelen, maar geen zoals deze, met een verzameling zeldzame Abarth-raceauto’s, oldtimers en youngtimers, en zelfs een aantal afgedankte gevechtsvliegtuigen en helikopters in de kasteeltuin. Wauw! Een curiositeit of een cultureel vergrijp? Hoe dan ook, we toeren vrolijk verder. De D2 slingert zich levendig door het herfstkleurige loofwoud naar Bouilland en komt uit op de D18 en D25, die kronkelig de hoogte in gaan. Hier telt geen Newtonmeter, maar baumé – de maateenheid voor suikergehalte in druiven. Het is een genot voor het oog wanneer het bos zich opent en een zee van wijngaarden onthult in geel, oranje en groen, de kleurenpracht van de Hautes-Côtes de Nuits.

1 van 8

De belangrijkste wijnregio in Bourgondië is Château Clos de Vougeot, zetel van de Bacchus-broederschap en ontmoetingsplaats voor feestelijke diner dansants. We cirkelen om de door muurtjes afgeschermde wijngaarden en voegen ons bij de Route des Grands Crus. Deze ongeveer zestig kilometer lange route, de Champs-Élysées van Bourgondië, loopt van Puligny-Montrachet in het zuiden tot Chenôve in het noorden en verbindt gerenommeerde locaties en beroemde wijndorpjes. In Gevrey-Chambertin aan de D122 hebben we nog een late rendez-vous met de blauwe druiven van de Grand Cru-locatie Clos de Bèze. Het hoogseizoen van de wijnoogst is eind september, en dat is inmiddels voorbij – de wijngaarden die als een kleurrijk tapijt de zacht golvende heuvels bedekten zijn verdwenen. In plaats daarvan staan er aan de D31 rotsachtige torens, waarvan de haarspeldbochten naar Quemigny-Poisot niet alleen dappere wielrenners uitdagen. Aan de D35 knipoogt Château Montculot naar ons, verborgen achter het bladerdak. Bij Pont-de-Pany glinstert het flesgroene Canal de Bourgogne, dat uitnodigt om een slokje te drinken langs de oever. En zo varen we ontspannen door het Val d’Ouche, tot in Bussière-sur-Ouche de D33B afbuigt naar Château Commarin.

Heeft iemand daar toevallig ‘Kom er maar in’ gehoord? Niets zou me liever zijn! De motoren geparkeerd bij het smeedijzeren hek, en onder de Ducati-rode parasols van het kasteelcafé hebben we een tafeltje gevonden. Oslo, een Vietnamese straathond, kijkt verlangend naar de lekkernijen op tafel, terwijl Daisy, het hangbuikvarken, tevreden knort in het park van het barok-classicistische waterkasteel. Très jolie. En het wordt nog mooier als we aan de D970 Château Sainte Sabine ontdekken. Heilige Strohsack, wanneer is er ooit een kasteel naar een motorrijdster genoemd? Had ze een adellijke achtergrond? Reïncarneerde ze als rijdster van het Indiase ijzer? Terug in Beaune moeten we voor een bier in restaurant Maison Jules maar liefst 9,90 euro afrekenen. Ja, dat is waarschijnlijk de ‘strafbelasting’ wanneer je in Frankrijk geen vin rouge of blanc bestelt.

Kastelenallee

Typisch Frans is ook het ontbijt met brioche en zelfgemaakte jam in Domaine Baptiste Guyot, voordat de banden weer gaan knarsen en de motoren het grind van de binnenplaats van de wijnmakerij verlaten. Vandaag gaan we naar het zuiden van Bourgondië. Op weg naar Saint-Romain nemen we de D17, een kronkelige opkikker langs geparkeerde bestelwagens en tractoren, terwijl tussen de wijngaarden van de Côte de Beaune de hoofden van ijverige druivenplukkers zichtbaar zijn. En dan begint een ware kastelenexpeditie, waarbij we van het ene kasteel naar het andere trekken.

Het eerste is La Rochepot. Torentjes met kantelen en kleurrijke dakpannen sieren de hoog boven het gelijknamige, niet zo opgeknapte dorp verheven vesting uit de dertiende eeuw. Tijdens de Franse Revolutie zag het er heel anders uit; de vesting werd verwoest en diende als steengroeve. Tot de vrouw van de Franse president Carnot in 1893 de ruïne kocht en in 1895 de herbouw begon. Het eindresultaat: in 2018 werd de Oekraïner Dmytro Malinovsky, sinds 2015 eigenaar van La Rochepot, gezocht wegens fraude en witwassen. Hij werd samen met drie medeplichtigen gearresteerd en in 2021 werd het kasteel met inboedel en al in beslag genomen.

Sprookjesspoor door het Weserbergland

In plaats van ‘Ga direct naar de gevangenis, ga niet over Start’ dan toch liever de vrijheid op twee wielen. Zeker gezien de Bourgondische ‘kastelenallee’, die zes andere adellijke bouwwerken in petto heeft: Dracy-lès-Couches, Couches, Germolles, Sercy, Cormatin en Nobles, allemaal met ‘Château de’ ervoor en met een lange, eigen geschiedenis – waarvoor hier niet genoeg ruimte is. Daarom alleen korte impressies van de tussenstops; bij Épertully een door hagen omzoomd zijweggetje, bijna zoals in Wales; rond Col de Brancion en Mont Saint Romain, Col de la Pistole en Col de la Croix een denkbeeldig Bourgondisch circuit, waar hoogstens wat witte Charolais-runderen je kunsten in het bochtenwerk in de gaten houden. Het is stilte voor de storm.

Cluny, opgericht in 910 als benedictijnenabdij, groeide uit tot het ‘tweede Rome’ met de grootste kerk dat het christendom ooit rijk was. De abdij hield toezicht op bijna 1.500 kloosters en 20.000 monniken in heel Europa. Tot ook hier de Franse Revolutie nauwelijks een steen op de andere liet en lange tijd slechts paarden graasden tussen de overgebleven muren. En terwijl de wederopstanding van de DDR uit de ruïnes slechts veertig jaar duurde, heeft Cluny intussen de status van UNESCO-werelderfgoed bereikt. Van de vroegere pracht is, ondanks miljoeneninvesteringen in de herbouw, relatief weinig te zien, maar dankzij moderne 3D-technologie kon de kerk tenminste volledig digitaal worden gereconstrueerd, zodat je nu virtueel terug kunt wandelen naar en door de twaalfde eeuw. Omne suum tempus postulat, alles heeft zijn tijd nodig. Vooral zo’n bezichtiging! Should I Stay Or Should I Go? Het is geen gemakkelijke beslissing, die vraag werd al behandeld in de onsterfelijke klassieker van The Clash.

Vroeg of laat kom je weer terug in Beaune en daar staat meteen de volgende must-see op het programma: het Hospice Hôtel-Dieu, het ‘Paleis van de Armen’ met zijn opvallend kleurrijke dak. Het ziekenhuis uit 1443 was, toen hier de Honderdjarige Oorlog en de pest woedden, een weldoend fonds. Het is prachtig ingericht en was een van de meest geavanceerde instellingen van het land. Tot 1971 diende het als ziekenhuis; inmiddels huisvest het complex een bejaardentehuis en museum. Maar ach, ver na achten is er niets meer te zien van het kleurrijke dak. Een kleine troost voor de fotograaf: de lichtshow aan de basiliek Notre-Dame, waarop de façade als door een wonder kleurrijke, sacrale motieven laat verschijnen.

Twee prominente figuren

Wie kent niet de romantische komedie ‘Chocolat’ met Juliette Binoche en Johnny Depp? De filmset was een als chocoladezaak omgebouwd huis in Flavigny-sur-Ozerain. En daar rijden we nu naartoe. Het is overigens een echte locatie voor snoepliefhebbers door de anijsbonbonfabriek. Een heerlijke plek, met gelegenheid om alle verschillende dragées te proeven. Verpakt in ovale doosjes met nostalgische afbeeldingen van verliefde stellen, zijn ze het perfecte souvenir voor thuis; en duidelijk goedkoper dan parfum uit Grasse. Het huis uit ‘Chocolat’ staat trouwens al een tijdje leeg – een stille schreeuw om een echte chocoladewinkel in de pittoreske straatjes van het dorp. Een ondernemersidee?

Bezield door grote ideeën en idealen zijn zonder twijfel twee prominente figuren in het hedendaagse Frankrijk, die we, zodra de motoren weer zijn opgewarmd, in Alise-Sainte-Reine tegenkomen: Jeanne d’Arc en Vercingetorix. Het standbeeld van de maagd van Orleans, hoog te paard, staat beneden in het dorp, terwijl het monumentale, bronzen standbeeld van de Arvernervorst bovenop de Mont Auxois prijkt. Wie dieper in de geschiedenis wil duiken, kan het MuséoParc Alésia bezoeken. Wie het kort en leuk houdt, leest ‘Asterix en het schild van de Arverner’. En met heel veel tijd kun je ook nog een uitstapje wagen naar de Morvan, naar Mont Beuvray met het museum van Bibracte en de Keltische opgravingssite. Voor ons is er net genoeg tijd voor een omweg naar Semur-en-Auxois, waar je vanaf de Pont Joly het door dikke, ronde en slanke torens gekenmerkte stadje kunt bewonderen. En waar je in La Cantine de Zan kunt genieten van een geweldige appeltaart. Bon appétit!

Reisinfo

Voor vrienden van edele wijnen is Bourgondië een paradijs, goed beschermd door Bacchus, de beschermheilige van de wijnmakers (en langlopende studenten). En ook motorrijden betekent daar genot, de regio met zijn zacht golvende wijngaarden, charmante kastelen en andere culturele hoogtepunten biedt machtig veel plezier – ongeacht of ’s avonds geldt “In vino veritas” of liever alcoholvrije dranken in het glas zitten.

Heenreis Van bijvoorbeeld Rotterdam is het zo’n 700 kilometer naar Beaune, de wijnhoofdstad van Bourgondië. De route gaat via Antwerpen en Brussel naar Frankrijk, dan via Reims, Troyes en Dijon naar de bestemming.

Overnachten Domaine Baptiste Guyot, 48 Rue du Faubourg Saint-Martin, 21200 Beaune, is een kleine familieonderneming geleid door het jonge wijnmakerspaar Baptiste en Elise, die jaarlijks ongeveer 40000 flessen wijn produceren, zowel rood als wit. Buiten de zomervakantie en de wijnoogst in september worden ook twee kamers op B&B-basis verhuurd, zodat gasten ook een kijkje kunnen nemen in de kunst van het wijnmakerij. Motoren kunnen op de binnenplaats parkeren, tot het charmante centrum van Beaune is het vijf minuten lopen. Voor reserveringen per e-mail, contact@domaine-baptiste-guyot.fr; telefoon 0033/380224655, www.domaine-baptiste-guyot.fr.

Uitstapjes Het hoogtepunt in Château Savigny-lès-Beaune, naast al die verzamelde oude auto’s en motoren, zijn vooral de ongeveer 100 afgedankte gevechtsvliegtuigen in het kasteelpark, www.chateau-savigny.com. De grotten van Blanot leiden diep onder de grond, www.grottes-de-blanot.fr. Dankzij digitale reconstructie kan men nu virtueel rondwandelen door de kloosterwereld van de 12e eeuw in de abdij van Cluny, www.cluny-abbaye.fr. Het Hôtel-Dieu – Hospices de Beaune, ooit ziekenhuis en nu museum, geldt als een juweel van Bourgondië met zijn kleurrijke dak en kostbare interieur. Een heerlijke snoeplocatie is in Flavigny-sur-Ozerain de fabriek voor anijsdragées, www.anis-de-flavigny.de. Een Vercingetorix-standbeeld, opgravingen uit de Gallo-Romeinse tijd en een interactief museum zijn te vinden in het MuséoParc Alésia, www.alesia.com. Ook een tijdreis mogelijk in het Keltendorp Bibracte op de Mont Beuvray, www.bibracte.fr.

Adressen www.bourgondie-toerisme.com, www.france.fr/nl/bourgondie