Toerisme Duitsland: Pfalz, reisje langs de wijn!

De Pfalz in Duitsland is een buitenbeentje. De Duitse streek ligt weggestopt in een hoekje tegen de Franse Vogezen en gaat eigenwijs zijn eigen gang. Het is anderhalf tot twee uur langer rijden dan naar de Eifel, maar daarvoor word je dik beloond: onbekend terrein, prachtig heuvelland en voor ’s avonds de beste wijnen.

Het is nog vroeg in de ochtend als ik vanuit de heuvels vol wijngaarden het Pfälzerwald in duik. Dat heeft een reden. Vandaag kan ik er nog onbezorgd doorheen sturen maar morgen, zaterdag, zijn de wegen die het diepst door de bossen gaan afgesloten voor motoren. Te veel herrie, te veel gerace, te veel ongelukken… En bedankt.

Toerisme Duitsland: Bundesstraße 96 (B96)

Rijdend over het slingerende asfalt snap ik het wel. Met zulke lekkere bochten is het lastig om je aan de regels te houden. Aan de andere kant: ook binnen de grenzen van de wet kun je op verschillende trajecten de randjes opzoeken. De BMW R1250GS kan er in elk geval stevig aan de bak.

Dat het hier pittig omhoog en omlaag gaat, hebben we te danken aan het geduld van kleine riviertjes zoals de Möllbach, Erlenbach, Speyerbach. In honderdduizenden jaren tijd hebben ze hun dalen uit het harde rotsmassief gesleten. Rijdend op de bodem van zo’n vallei voel je je klein.

Het middelgebergte – de toppen gaan zelden hoger dan zeshonderd meter – rijdt niet alleen fantastisch fijn, het is ook van groot belang voor de wijnbouw. Vochtige lucht vanuit het westen botst op de hoogste toppen, stijgt, laat regen vallen, daalt af en warmt weer op. Precies op die grens ontstaat een föhnwind die het klimaat extra aangenaam maakt met 1.800 tot 2.000 uur zon per jaar.

Ondertussen passeer ik tal van kleine, verlaten fabrieken. Ooit werd hier vooral ijzer, glas en papier geproduceerd. Destijds waren ze blij met de bomen als stookhout voor de industrie, tegenwoordig dienen ze vooral wandelaars en fietsers.

Koffiestop bij Johanniskreuz, een bekend trefpunt voor motorrijders. Ik stel de koffie nog even uit, want de navigatie belooft een mooi traject met in het westen uitzicht op de schoenenstad Pirmasens. Ik ga er eens goed voor zitten en geniet van een stuk stevig doorrijden met zelfs enkele haarspeldbochten.

Oud kuuroord

Stop in Dahn, een sfeervol dorp tussen de rotsen. Op zoek naar een bakkerij met koffie en een tafeltje in de zon. Even ontspannen, want na uren sturen is de concentratie aan het afnemen. Ik lees dat dit het Felsenland is, land van de rotsen. Als ik later weer fris in het zadel zit, zie ik rechts van de weg verschillende rozerode rotsformaties tussen en boven de bomen opduiken.

Ik besluit om mijn navigatie te negeren, de route tijdelijk te verlaten en op zoek te gaan naar die rotsen, kijken of ik dichtbij kan komen. Een bordje wijst richting de Napoleonfels, maar de weg eindigt bij een natuurcamping. Omdraaien, want rechts had ik rotsen gezien. Ik pak een bospad, ga op de steps staan en… loop vast op een slagboom en een verbodsbord. Ook poging drie mislukt. Niet erg, het avontuur zelf is mooi genoeg.

Ik leg me erbij neer dat ik de rotsen van een afstandje moet bewonderen. Ook mooi. Bovendien dient zich nieuw terrein aan. Ik volg de Erlenbach, passeer het kasteel Berwartstein en laat de GS rustig uitlopen naar het centrum van Bad Bergzabern, een kuuroord met geschiedenis.

De welvaart die je er aan de gevels kunt aflezen, is te danken aan Jakob Theodor von Bergzabern die in het Italiaanse Padua zijn titel ‘Doktor der Medizin’ verwierf. Hij schreef verschillende boeken over kruiden en heilzaam water, wat in de zestiende eeuw helemaal hip was in Europa. Sindsdien wordt er enthousiast gekuurd in Bad Bergzabern. In 1886 kreeg het dorp zijn eerste Kurhaus en in 1893 een Kneippverein.

De benen strekken, een broodje eten, het kasteel bekijken en dan weer door. Ik ben hier tenslotte om te rijden. Omdat ik waarschijnlijk een waypoint te weinig heb ingevoerd bij het plannen van de rit, zit ik onverwacht op een doorgaande Bundesstrasse. Het is er gelukkig niet druk en het strakke asfalt leent zich voor tempo maken.

Koningen en keizers

Klimmen door het bos. Omhoog naar Rijksburcht Trifels, met fundamenten uit de twaalfde eeuw. De vesting torent machtig hoog uit boven de omgeving. Het was ooit het centrum van het vorstenhuis Hohenstaufen, leverancier van Duitse koningen en keizers. Het contrast is enorm als ik niet veel later het bos verlaat en de wijnvelden in rijd. De donkere middeleeuwen maken plaats voor lichtvoetigheid.

Het begint meteen goed met het dorpje Birkweiler. Ik rijd vanuit het centrum omhoog, op zoek naar een mooi uitkijkpunt. Het gaat over asfalt, grind, zand en betonplaten. De GS bijt zich er keihard in vast. Het is even zoeken, maar uiteindelijk heb ik prijs: Birkweiler in het dal, volledig omringd door wijngaarden. Vanaf boven zie ik beide kerken. Boze tongen beweren dat de zevenhonderd inwoners zoveel zonden begaan, dat ze aan één exemplaar niet genoeg hebben. De waarheid is logischer: eentje voor de katholieken, eentje voor de protestanten.

Toerisme: Eilandhoppen rond het IJsselmeer

Ik volg een stuk van de Südliche Weinstrasse, een route die van zuid naar noord (of omgekeerd) door de wijnvelden van de Pfalz voert. Hoewel ik niet zo’n liefhebber ben van kant-en-klaar routes met richtingbordjes, is deze zo mooi dat het dom zou zijn om hem te vermijden. Bovendien is de Pfalz een van de grootste en belangrijkste producenten van Duitsland. Vroeger bekend om zijn goedkope zoete slobberwijntjes, tegenwoordig om voortreffelijke Rieslings en Silvaner.

In Rhodt unter Rietburg maak ik een rondje door het dorp met fraaie huizen, boerderijen en wijn in literglazen. Het verhaal wil dat deze enorme bokalen in 1903 werden bedacht door een cafébaas die genoeg had van de stadse dames en hun schone schijn van keurige kleine glaasjes. Ze dronken als een tempelier en daar hoorde een passend glas bij: de Rhodter Pfiff.

Het dorp staat vol wijnhuizen. De mooiste zijn vierkante boerderijen met een grote toegangspoort. De binnenplaats is er vaak in gebruik als proeflocatie met een gezellig terras, eenvoudige menukaart en uiteraard keuze uit verschillende wijnen.

Na een korte pauze in het motorvriendelijke hotel Gutshof Ziegelhütte in Edenkoben, mijn standplaats, rijd ik voor de avond naar het nabije Sankt Martin, ook al zo’n mooi wijndorp. Ik wandel langs vakwerkhuizen, zie leuke binnenplaatsjes, fraaie decoraties en beland uiteindelijk bij een wijnhuis met restaurant en uitstekende gitarist die unplugged speelt. Als hij na afloop met de pet rondgaat is de Duitse vrijgevigheid helaas niet zo groot…

Paleis en papierfabriek

De tweede dag brengt me terug naar het noorden. Maar dat begint met een omweg, want in mijn etappeplaats Edenkoben staat nog een bijzondere villa die ik gezien wil hebben: Schloss Villa Ludwigshöhe, gebouwd door Ludwig van Beieren als zomerhuisje in het groen. Hij zou er ook regelmatig hebben verbleven. Het is een soort Italiaans paleis in een streek met het mildste klimaat van Duitsland.

Hoe dan ook. Even kijken, bewonderen, omdraaien en gas geven. Het eerste deel van vandaag gaat door valleien die me bij de les houden. Het frisse groen en het aroma van wijn hebben plaatsgemaakt voor bomen en de geur van dennennaalden. De schaarse dorpjes zien er soms wat zoet uit met hun keurige vakwerk. Maar een vervallen papierfabriek of kasteelruïne maakt het telkens weer spannend.

Ik passeer Hardenburg met enkele ruïnes van oude burchten. Hoe groot en machtig hun bezitters ook waren, ze hebben het allemaal afgelegd tegen de tijd. Supermooi sturen is het naar Höningen dat ooit een groot klooster bezat en verder door naar Neuleiningen, waar ik de Weinstrasse weer oppik. De weg gaat vloeiend door een landschap dat zich golvend voor me uitstrekt. Na elk klimmetje volgt een nieuw uitzicht. En een afdaling door velden of een dorpje. Nergens wordt het hoekig. Overal zijn de bochten soepel en rond.

Op weg naar het noorden verliest de Pfalz langzaam maar zeker zijn sterkste punten. Het bos wordt net wat minder spannend en wijnvelden maken beetje bij beetje plaats voor weilanden en akkers. Het is niet erg. In het oude centrum van Alzey zoek ik naar een goed terras voor een laatste stop. Ik ben voldaan.

Download de route