Toerisme: De Laars van Henegouwen (incl. route)

Ardennen, Eifel, Sauerland en de Mergellandroute. Iedereen kent het, iedereen rijdt er. Maar er zijn ook gebieden waar maar weinig motorrijers komen. Op de een of andere manier ontsnappen ze steeds aan onze aandacht. En onbekend maakt onbemind. De hoogste tijd daar verandering in te brengen. Aflevering 4: De Laars van Henegouwen.

Koffie op de Grote Markt van Bergen, of Mons zoals ze hier zelf zeggen. In de hoofdstad van de provincie Henegouwen is het gezellig. Winkelstraten, musea, terrasjes. Met een druk op de knop van de navigatie begint zo meteen de route door de Laars van Henegouwen, een streek die als een toegift aan de onderkant van België is geplakt.

Om een behouden rit af te dwingen, loop ik langs het bronzen aapje naast de deur van het oude stadhuis. Een aai over zijn kop zou geluk brengen. Waarom het beestje daar staat is niet helemaal duidelijk, al worden er met liefde grappen gemaakt over de verstandelijke vermogens van de aap en dat van de bestuurders binnen. Volgens sommigen is het een mini-schandpaal die eeuwen geleden werd gebruikt als straf voor kinderen.

Hoe dan ook. Aai over de kop en op zoek naar de Moto Guzzi V85 TT, die aan de rand van de Grand Place geparkeerd staat. Na de snelwegkilometers is de motor klaar voor het betere werk: lichtvoetig sturen door klein, verstild land. Soepel en speels gaat het de stad uit en langzaam maak ik me los van Mons.

Eenmaal uit de greep van de bebouwing ontvouwt zich een mooi golvend heuvelland, precies waarop ik had gehoopt. Met kleine weggetjes, verstopte hoeken en af en toe een verrassend steile afdaling of klim. In Merbes-le-Château mis ik het kasteel. Omdraaien? Nah, ben net zo lekker aan het sturen. Goed besluit, want verderop in Solre-sur-Sambre staat er eentje uit het boekje: robuuste donjon in het midden, twee ronde wachttorens op de hoeken.

Toerisme: De ronde van Bretagne

Rijdend door het bovenste deel van de Laars van Henegouwen probeer ik het gebied te plaatsen. Serieuze bergen ontbreken, maar grote vlaktes zijn er evenmin. Het decor golft en heuvelt. Zonder ophouden. Meestal vriendelijk, soms wat scherper. Bovendien word ik telkens op het verkeerde been gezet. Net als twee half verlaten dorpen me wat neerslachtig maken, duikt er een droomplek op zoals Ragnies of Barbençon.

Klein avontuur

Het landschap, gevormd door riviertjes als de Sambre, Thure en Hantes, wint ondertussen steeds meer aan schoonheid. Ik slinger naar het Kasteel van Fosteau en bereik daarna het eerdergenoemde Ragnies, één van de vijf dorpen in de streek die op de lijst van Les Plus Beaux Villages de Wallonie staan. Ragnies dankt het aan zijn onversneden authentieke dorpsbeeld van kerk, huizen, kapellen en versterkte hoeves. Allemaal gebouwd met de natuursteen uit de omgeving.

De rust is zalvend. Ik stuur de Moto Guzzi over landwegen zonder tegenliggers. Het wegdek wisselt van kwaliteit en formaat. Zoals het hoort bij klein avontuur. Het traject brengt me langs dorpen, verscholen landhuizen, heuvels en veengrond. Af en toe staat er een kapel. Meestal netjes opgepoetst, soms overgelaten aan de genade van de tijd.

Er is nauwelijks nog iets van te zien, maar tot diep in de 19^de eeuw was deze streek het centrum van ijzerproductie. De bodem leverde ijzeroer, de bossen het brandhout voor de ovens en de rivieren zorgden voor de aandrijving van de hamers en blaasbalgen. Tijdens de industriële revolutie werd de rol volledig overgenomen door Charleroi, waar de fabrieken de moderne stoommachines hadden omarmd.

In Chimay rijd ik direct naar het compacte centrum met sfeervolle smalle straatjes en een vorstelijke Grand Place. Het stadsbeeld wordt niet beheerst door een kerk of stadhuis, maar door de torens van een kasteel. Hier resideert de 15^de generatie Riquet de Caraman: Philippe en Françoise, prins en prinses van Chimay.

Op het terras lees ik over de bijzondere bewoners die het kasteel door de eeuwen heen heeft gehad, met madame Tallien als blikvanger. Deze Spaanse dame trouwde eind 18^de eeuw met een Franse revolutionair, speelde een rol bij de val van Robespierre, vroeg de scheiding aan, hertrouwde met de prins van Chimay, liet een theater bouwen en maakte van het stadje een centrum van muziek en cultuur, wat het nog altijd is.

Oh, en niet onbelangrijk: de prinsen van Chimay zorgden ook voor de benodigde grond voor de nabije Trappisten abdij van Scourmont, ja, die van het bier.

Stampen en sleuren

Bijna ongemerkt steek ik even de Franse grens over, zoals later ook de Belgische provincie Namen nog even aan de beurt komt. Doel is de vestingstad Rocroi met een nog onaangetast stratenpatroon. Die begint in het hart van de bebouwing en waaiert in stervorm uit tot aan de bastions en ravelijnen die het stadje nog altijd omringen. Ik rijd de Guzzi eerst door het historische centrum om hem daarna aan de stadswallen te parkeren. Vanaf boven heb ik aardig uitzicht op de toegangspoort en een deel van de verdedigingswerken.

Een wat grotere doorgaande weg brengt me terug naar België. Na al het kleine stuurwerk van vandaag, is het fijn om stevig door te trekken. Op de rechte stukken en in de luie bochten. De Moto Guzzi V85 TT laat zich heerlijk insturen en houdt de lijn strak vast. Gezien de souplesse van de motor in het korte werk, is dit meer dan ik had verwacht.

Remmen, afslaan, Viroinval. Dit is een van de mooiste valleien van Wallonië. Ik rijd heuvel op, heuvel af. Fagnolle, een idylle van eenvoud. In het dorp staat aan de rand van een parkeerterrein een scorebord. Fagnolle 16, Visiteurs 1. Het heeft iets te maken met een gespeelde wedstrijd, maar het zou ook om het aantal aanwezige personen kunnen gaan.

Volgens de kaart is dit Naams grondgebied, de Fagne, een gebied van veenweidegrond. Het terrein is wat meer geaccidenteerd, wat goed is voor de vergezichten. En dankzij de kalkstenen ondergrond oogt het landschap zacht en rond. Het is er fijn spelen met het twinblok van de Guzzi, die voldoende power onderin heeft om het vermogen na de bocht lekker rauw op te laten komen. Stampen en sleuren zoals de Italiaan dat altijd al gedaan heeft.

Ik laat de motor rustig uitrollen in Vierves-sur-Viroin, opnieuw één van de Plus Beaux Villages, van Wallonië. Een rondje door het dorp laat daar geen twijfel over bestaan. Met dank aan het kasteel hebben de huizen een zekere allure gekregen. Iedereen die een beetje ‘op stand’ wilde wonen, moest wat moois bouwen natuurlijk. Vanaf het oude stationnetje vertrekt ’s zomers een stoomtrein die door de valleien van de Viroin, Eau Blanche en Eau Noire rijdt.

Een prachtbocht

De Guzzi doet dat zonder stoom. Bovendien is het wel zo fijn om zelf het stuur vast te houden. De meeste bezienswaardigheden onderweg zijn kleinschalig en zonder pretenties. Het rijden door het heuvelland zelf is groots genoeg. Het wordt nooit en nergens saai. Steeds is er een uitzicht, een bijzonder dorp, een stoer kasteel of een prachtbocht om scherp in te sturen en stevig uit te accelereren.

Als vanzelf lijk ik door het landschap te gaan. Zweven, vloeien, glijden. Het gevoel dat alles bijna vanzelf gaat. Ik passeer Soulme met zijn schilderachtige huizen, Surice en Franchimont, wordt even opgehouden door vestingstad Philippeville en gooi het tempo daarna weer omhoog door leeg land.

Het gaat nog een laatste keer bergop. Het stadje Walcourt bevindt zich op een rotspunt boven de rivieren Eau d’Heure en Eau d’Yves. Vanaf de top zou ik de hand van het gas kunnen halen om uit te rollen tot aan de stuwmeren van Eau d’Heure, mijn eindpunt. Maar dat zou zonde zijn. De laatste kilometers naar de finish liggen nog vol mooie bochten. Het koude glas Chimay kan wel even wachten.