Bij automobielbedrijf Louwman in Raamsdonksveer staat een origineel Esso-benzinestation, zoals in 1953 ontworpen door architect Dudok. Van de 116 gebouwde pompstations zijn er nog twee over, waaronder dit exemplaar dat ooit bij Vinkeveen aan de A2 stond. Helaas levert het geen benzine voor de literprijs van toen, dus we gooien elders de tank vol voordat we de binnenlanden van de Biesbosch intrekt. Wie weet of we daar wel brandstof en mondvoorraad zullen vinden?
GPS-tocht Noord-Brabant/Zuid-Holland: dwalen door de polders
De skyline van Geertruidenberg wordt gedomineerd door de joekelsgrote Amercentrale. Daarna is ’t landelijkheid troef in de Bergsepolder. Aan de rand daarvan, aan de Amer, ligt Drimmelen, voortuin van de Biesbosch. In het jachthaventje met Biesbosch-informatiecentrum kun je sloepen huren om het water mee op te gaan, maar wij blijven op het met repen asfalt bedekte land. Drimmelen is een mooi plaatsje met oude gevels langs het smalle bekinderkopte straatje en er staat ook een eendenkooi langs de weg, waarmee vroeger in de Biesbosch eenden werden gevangen. Het gebruik van eendenkooien is afgelopen in de Biesbosch, zelfs de visserij is hier sterk ingekrompen. Rond de Biesbosch waren vroeger ook veel verschillende rietmatmakerijen gevestigd. Van riet werden onder andere dakbedekkingen en stoelzittingen gemaakt. Ook wilgentenen werden voor verschillende doeleinden geoogst. Da’s nou allemaal museumspul.
Grootste zoetwaterdelta
Na Drimmelen slokt de wijde polder man en motor weer op tot aan Lage Zwaluwe en Moerdijk. Die hebben allebei ook een haven, maar zo eentje waar meer werkschuiten dan pleziervaartuigen liggen. Je zou soms bijna vergeten dat er in Nederland ook nog gewoon gewerkt wordt. Natuurlijk rijden we zo dicht mogelijk langs het water, langs de Buitenhaven van Lage Zwaluwe over de Biesboschweg. Aan het einde daarvan is een recreatiegebied uit de drassige bodem gestampt: met club Beach Bosch aan de waterrand. Leuke woordspeling! Daarnaast staat een kanon dat de Duitsers in 1945 hebben achtergelaten.
De Duitsers kregen bij hun invasie in mei 1940 de bruggen over het Hollands Diep, tussen Lage Zwaluwe en het eiland van Dordrecht en later van Moerdijk naar Strijen ongeschonden in handen. Het lukte de geallieerden niet om de bruggen onklaar te maken. Toen de Duitsers zich eind 1944 terugtrokken ten noorden van het Hollands Diep bliezen ze de bruggen achter zich op. En lieten daarbij dit kanon achter.
De Oostdijk brengt ons in Willemstad, waar het zaak is om weer op de andere oever van het Haringvliet te komen. Daartoe is de A29 op de Haringvlietbrug geslagen, een aantal pijlers daarvan staat op een wormvormig aanhangsel van het eiland Goeree Overvlakkee.
Bij ’s Gravendeel brengt een volgende brug ons over de Dordtsche Kil naar Dordrecht, de oudste stad van Holland. Met de Elizabethsvloed van 1421 raakte de stad in een klap al haar vruchtbare akkerland kwijt, Dordrecht lag ineens aan zee. ‘Het Venetië van het noorden’ was aan alle kanten omgeven door water en er moesten dijken komen en nieuw land op het water worden gewonnen. Polderwegen brengen ons over het huidige eiland van Dordrecht naar de Stoopbank aan de Noorder Elsweg. Dat is een monument, meer een uitzichtheuvel, in 1930 aangelegd als herinnering aan de inzet van Th. Stoop als bestuurslid van de Vereeniging de Biesbosch, die vormgaf aan de Bieschboschpolder.
In 1924 werd die vereniging opgericht om de inpoldering uit te voeren met werklozen uit Dordrecht. De werkzaamheden vonden in fases plaats, na de sluiting van de laatste dijk in 1926 begon de aanleg van wegen en het geschikt maken van de gronden voor landbouw. En nu wordt een deel van die landbouwgrond weer terug getoverd tot natuurgebied. Nadat met eeuwenlange moeizame arbeid water in land was veranderd, werden begin deze eeuw boeren uitgekocht en landerijen ontpolderd om weer ruimte aan de rivieren te bieden. Sinds 1994 is de Biesbosch, de grootste zoetwaterdelta van Europa volgens het museum, bovendien een nationaal park.
Echte expeditiesfeer
Ook deze polder is een genoegen om doorheen te rijden. De Zeedijk brengt ons naar het waypoint met de treffende naam Kop van ’t Land. Hier moeten we weer over het water, de Nieuwe Merwede in dit geval en we doen dat in echte expeditiesfeer met een pontveer. Aan de overkant lokt de Biesbosch, het geheimzinnigste oerwoud van Nederland, een schemergebied tussen water en land. Op de Brabantse Oever brengt en stelsel van wegen ons naar het Biesbosch Museumeiland, aan het Gat van den Kleinen Hil.
De motor gaat op de zijstandaard, helmen verdwijnen in de museumkluisjes. Wij dompelen ons onder in de interessante expositie in het museum, waar we in sneltreinvaart onze kennis over de Biesbosch bijspijkeren. En dat gaat tegenwoordig heel anders dan met alleen een gekleurde schoolplaat waarop de aardrijkskundemeester met een stok lukraak wat tikken geeft, onderwijl nauwelijks verstaanbare zinnen in archaïsch Nederlands in zijn knevel prevelend. En dan is het tijd door de rondvaart. Met een gezellig babbelende schipper aan het roer varen we steeds dieper de jungle in.
Watersporters in allerlei soorten vaartuigjes, watervogels, bomen, struiken en rietkragen glijden voorbij, alsof we op de machtige Braziliaanse Orinoco of de eveneens machtige Donaudelta varen. Een Bever, sinds 1988 weer woonachtig in het gebied, hebben we niet gezien, op dat opgezette exemplaar in het museum na dan, maar je kunt niet alles hebben.
Na dit leerzame en amusante intermezzo ontsluiten we museumkluisjes en motorslot en begeven we ons verder door het Hart van Borneo, nou ja het Nederlandse equivalent daarvan dan, vol kreken en repen land met struikgewas erop. Wat houden zich daar voor inboorlingen schuil met blaasroeren en gifpijlen? Gelukkig is het wegdek ook hier van een geruststellend laagje Nederlands kwaliteitsasfalt voorzien, zodat we de vaart erin kunnen houden. Hier en daar waarschuwen borden voor modder of water op de weg, veel meer gevaar lijkt hier toch niet te loeren.
De Biesbosch is er niet alleen voor recreatie. Uiteraard kunnen we niet overal op de motorfiets rondrijden. Vanwege al dat water, de natuurbescherming en die bevers natuurlijk. Maar eerlijk gezegd zijn we blij verrast dat we, na de boottocht, toch ook vanuit het zadel een fraai beeld krijgen van de Biesbosch. Meer dan we hadden gehoopt, eerlijk gezegd. We slingeren over wegen tussen wrak land en zompig water. Ja, het is best mooi. We kunnen uit persoonlijke ervaring de Biesbosch vergelijken met de Donaudelta en dan heeft onze Biesbosch toch twee streepjes voor. Want Tulcea in Roemenië is een heel eind verder rijden dan Hank en Dussen. En je kunt er veel minder van beleven op de motor.
Foto’s: Michiel van Dam
| Ruige natuur |
| Net zoals pittoreske vissersdorpjes alleen nog voor toeristen bestaan, is ook de Biesbosch gecultiveerd rond het beeld van een geheimzinnig en ondoordringbaar gebied, waar je hopeloos verdwaald als je er de weg niet weet als visser, rietkapper of partizaan. Als je in Nederland ongerepte natuur zoekt, moet je naar het water. Dat is een beetje moeilijk met de motorfiets, maar het is de kunst om in een gebied als de Biesbosch nét de randjes op te zoeken, waar je nog wel mag en kunt rijden, maar waar je ook de ruige natuur van dichtbij kunt voelen. |
| Line crossers |
| In de Tweede Wereldoorlog was de Biesbosch een schuilplaats voor onderduikers en verzetslieden. De Duitsers durfden de Biesbosch niet in: bang om te verdwalen in het waterrijke gebied met allerlei kronkelige kreken, rietkragen en grienden, dat ook dagelijks verschillende waterniveaus kent. Umheimisch Gebiet dus, ideaal om spullen als schepen te verstoppen en doorsluisgebied voor smokkelaars, onderduikers, verzetsmensen en neergehaalde geallieerde piloten. En als klap op de vuurpijl: Duitse deserteurs. Een aantal Biesbosch-partizanen nam in november 1944 gevluchte Duitsers gevangen en droegen ze later aan de Poolse bevrijders over. In het laatste oorlogsjaar, toen het zuiden al was bevrijd, trokken de zogenaamde line crossers door de Biesbosch, die hebben heel belangrijk werk verricht. Niet alleen brachten ze mensen, wapens, apparatuur en berichten over, maar ook grote hoeveelheden medicijnen. |
Reisinfo
Overnachten onder hetzelfde dak naast je eigen motorfiets? Bij de Garage Inn in Hank kan het! Rol je ijzeren paard naar het voeteneind van het ledikant en geniet met alle moderne comfort van de landelijke rust. www.degarageinn.nl
Museum en rondvaarten op het Biesboscheiland: www.biesboschmuseumeiland.nl
Download de route Biesbosch
