Route des Balcons: een endorfine veroorzakende trip

In plaats van de verzachtende omschrijving ‘we hebben net genoeg geld voor een paar vrije dagen dicht bij huis’, gaat het bij deze vakantie om een endorfine veroorzakende trip naar hoog in de rotsen gelegen Alpenweggetjes, namelijk de French Balcony Roads.

Klaus Daams

Het hooggelegen Frankrijk wordt langzamerhand voelbaar. Weliswaar trekken er nog wat vochtige luchtmassa’s doorheen, maar de temperaturen beginnen al te stijgen. Het bericht van de weerman is voor iedereen goed nieuws, thuis of onderweg naar de Franse Alpen. Een plek waar we tussen Châtillon-en-Diois en Gladange een hotel vinden als in de Amazone. Maar het zou evengoed ergens in Engeland kunnen zijn.

In elk geval wordt de D539 hier en daar begrensd door jungleachtig groen, dat hier en daar een geheimzinnige waterval herbergt. Aan de bochtige weg vinden we overal zorgvuldig geplaatste hagen, alsof ze worden onderhouden door tuinlieden met Britse roots – of gekleurde strobalen zoals bij de TT op Isle of Man. Natuurlijk trekt de Triumph Tiger 800 XCa zich van dit alles niets aan.

Dankzij het volledig instelbare WP-chassis en de 95pk krachtige triple is hij thuis op elk terrein en zet hij met zijn 21-inch voorwiel denkbeeldige, ideale lijnen uit over het asfalt langs de kloof van de Gorges des Gats, de eerste van in totaal twaalf Franse balkonwegen op ons routeplan. Dat is behalve geografisch uitnodigend ook in geologisch opzicht interessant, gelet op de voorbij suizende rotswanden aan de ene kant en de onpeilbare diepte aan de andere kant. Dat lukt natuurlijk alleen wanneer de door een helm beschermde computer de verwerking van rijdynamisch relevante gegevens, zoals gripfactor en bochtsnelheid, supersnel aan kan.

Na de D539 mag onze tijger twee uurtjes via Mens en de Col d’Ornon over de D66 en D526 uitrazen, voordat we in Le Bourg-d’Oisans over de D219 opnieuw gaan klimmen, van 730 naar 1.520 meter in de richting van Villard-Notre-Dame. Tjonge. Stairway to Heaven – of de hel als je van deze beruchte, ultrasmalle balkonweg afraakt, die op een heerlijke hoogte langs de bergwand slingert. Soms strekt over het uit de rotsen gehakte weggetje een met afhangende steile rotsen gesteund plafond zich uit. Het lijkt op de bovenkaak van een walvis, dan weer worden we opgeslokt door pikdonkere tunnels, waar je je voelt zoals Jonas zich ooit in de buik van de walvis moet hebben gevoeld.

Carpe Motorem

In Villard-Notre-Dame, een gehucht met 25 inwoners, één vastgebonden witte geit en een café, kunnen we maar moeilijk tot een keuze komen: doen we de lange onherbergzame weg over de Col de Solude of rijden we rechtstreeks terug naar Le Bourg-d’Oisans, om daar direct de volgende drie kandidaten aan de tand te voelen, de D211A naar Le Freney d’Oisans, de D220 naar Les Travers en de D530 naar La Bérarde. Terwijl beide eerste trajecten een kortstondig rijplezier opleveren, voert de nauwelijks 30 kilometer lange Route de la Bérarde je als een smalle toegangsweg dieper in het Parc National des Écrins, immer de rivier Le Vénéon volgend en steeds dichter langs de meest zuidelijke vierduizenders van de Franse Alpen, de Barre des Écrins. Als een kat die de uitgerolde draad van een bol wol volgt, tolt de tijger rustig over het asfalt. Waardoor we tijd genoeg hebben om in elk geval met onze ogen het Mekka voor alpinisten te onderzoeken. Het is geen vergelijking met de worstelingen over de 21 haarspeldbochten van Alpe-d’Huez en de hellingen van de Col du Galibier, beide klassiekers liggen niet al te ver van deze relatief weinig bezochte vallei. Waar op carpe diem ook prima een carpe noctem kan volgen. Zoals op de camping in La Bérarde, in Hotel La Cordée in Saint-Christophe-en-Oisans of in het Château de la Muzelle in Venosc. Maar wie net als wij een kwartier heeft rondgehangen in het stadje Die, met deze ochtend als startpunt de Gorges des Gats. Tsja, die heeft hopelijk niet al te veel tijd verlummeld op het balkon. Dan heb je nog 150 kilometer terugweg te gaan. Maar dat is helemaal volgens het motto: carpe motorem!

Een van de mooiste wegen ter wereld

Vanuit Die is het een relatief kleine kattensprong, over de met haarspeldbochten bezaaide Col de Rousset naar Saint-Jean-en-Royans, het centrum van de Vercors voor de tripjes naar de andere zeven balkonwegen. De weer-app geeft opnieuw ideale omstandigheden aan met een blauwe hemel. Het zonnetje lacht, er is geen wolkje aan de lucht. Maar dan dit: overal grijze rook. Wacht ons een buurtbarbecue, zoals thuis? Maar het zijn de gering vochtige luchtmassa’s, typerend voor de Franse Alpen, herinneren we ons, die nog moeten verdampen. En een van de bekendste balkonwegen van de Franse Alpen tekent zich spookachtig af in de nevel. Bijna elke motorrijder stopt in de berm voor een fotostop, als na een bocht in de D76 plotseling een prominente rotsbrug opduikt, die als een kansel in de kerk tussen hemel en aarde zweeft op 600 meter boven het dal. Hier zien we als het ware het uithangbord van de fenomenale Route de Combe Laval, voor velen een van de meest spectaculaire wegen ter wereld. Aan het einde van de 19e eeuw werd deze voor het transport van hout gebouwd, beter gezegd; uit de bergwanden gehouwen. Uit de naakte flanken gesneden, slingert de weg zich vanaf de Col Gaudissart naar de Col de la Machine, langs rotsblokken, door tunnels en passages, beschermd door muurtjes die bij de Tiger slechts tot aan het spatbord reiken. Aangezien Route des Balcons nummer zeven, de avontuurlijke kloofroute Les Grands Goulets tussen Les-Barraques-en-Vercors en Sainte-Eulalie-en-Royans, net als bij onze heenreis over de Rousset nog altijd met een ondoordringbare grauwsluier wordt omringd – van nevel op hoogte heeft de app kennelijk nog nooit gehoord – belanden we via de Col de la Bataille voor een pitstop in Auberge de Léoncel. We bewonderen de motorhelmverzameling van de waard en laten ons de uit vele laagjes opgebouwde pastei, door midden gesneden als een bergkloof, goed smaken. Très lekker. Vuur schiet van de rotswand Vercors, mon amour. In dit zich bruusk verheffende bergmassief met zijn labyrint aan kloven – een ideaal gebied overigens waar het Franse verzet zich in de Tweede Wereldoorlog kon schuilhouden – kun je echt de weg kwijtraken, ook al bevind je je op de Route des Balcons. Opnieuw rijden we ons warm met een rondje over de bergflanken, over de Col de Tourniol en de Col des Limouches. In het pittoreske Pont-en-Royans kleven de balkons als zwaluwnestjes tegen de gevels, direct boven het riviertje de Bourne. En daar is dan eindelijk de Franse zon. En waar veel licht is, is ook schaduw. Op de D531 naar Villard-de-Lans wisselen beide elkaar bliksemsnel af als in een snelle action-thriller. Door naar de geweldige Gorges de la Bourne – kandidaat nummer acht op onze lijst. Soms lijkt het alsof vanaf de steile, dicht aan de weg omhoog rijzende rotswand het vuur omlaag schiet, dan weer absorberen uitsteeksels in de kloof al het aanwezige licht, alsof ontvoerders je een zak over je hoofd trekken. Oké, zo dramatisch is het allemaal ook weer niet, maar ergens past het wel bij de naam van de kloof. Waar we, als Matt Damon in Bourne Identity na een geslaagde manoeuvre, kort vóór Villard afscheid nemen om nieuwe uitdagingen op te zoeken. Die tijdens deze missie uiteraard niet onder de aarde in de grotten van Choranche liggen, maar juist er ver boven. Een spannende tweeluik Route de Presles en Gorges du Nan! Ideaal voor een misdaadserie. Te zien op tv, Télévision Vercours, als een spannende tweeluik. In de preview werd deze al zo verleidelijk aangekondigd: ‘De D292 is direct uit de rotsen gehakt, is smal, heeft onoverzichtelijke blinde bochten en een angstaanjagende reputatie. Wie het uitzicht op een extreem lange vrije val kan verdragen, mag zich met recht een connaisseur van adembenemende wegen noemen.’ Daarmee is niets te veel gezegd. Behalve misschien voor liefhebbers van een volledige uitrusting: laat je koffers maar thuis in plaats van ze langs de rotsen te schampen. Of er tegenliggers mee te rammen.

Op de rotswanden korte reclameonderbreking voor de rustieke Auberge de Presles, waar je vanachter de smakelijkste Italiaans-Franse gerechten kunt genieten van juichende jazzconcerten. Daarna zetten we vlug via Le Faz koers naar het andere deel van de tweeluik: de Gorges du Nan. In het begin probeert de D31 ons te temperen, maakt van ons loom toerende motorrijders en voert ons langs lieflijke, groene heuvels, als in de Beierse Allgäu. Tot hier op D22 een einde aan komt en het er weer wild aan toegaat, met veel adrenaline en endorfine. Aangezien er niet veel woorden meer kunnen worden toegevoegd om de waanzin van alle balkonwegen met hun in de rotsen gegraveerde passages, routes en tunnels, de adembenemende hellingen en indrukwekkende bochten beter te beschrijven, verwijzen we voor een beschrijving van de Gorges du Nan naar het boekje: ‘Een nachtmerrie bij een nat of donker wegdek (of beide). Genoeg haarspeldbochten om een derwisj duizelig te maken. Deze weg heeft al vele ego’s het zwijgen opgelegd, is niets voor zwakkelingen of voor beginnende motorrijders. En als er ook nog eens wind staat, kun je er misschien maar beter helemaal niet aan beginnen.’

Wat er gebeurt wanneer je je balkon niet onderhoudt en laat verrotten omdat je er toch nooit zit, zie je wanneer je de vanwege verval afgezette Route des Écouges met uitzicht op de gelijknamige Canyon tussen Rencurel en Gervais bezoekt. Of de informatie op internet nog altijd actueel is of dat het zigzaggende weggetje met zijn konijnenholtunnel inmiddels is gerepareerd, kunnen we helaas niet controleren. We hebben te lang getreuzeld. In Saint-Jean-en-Royans wachten Aline en Florence, de charmante gastvrouwen van Castel Fleuri, ons op met het diner dat wordt geserveerd onder de parasols op het dakterras van het hotel. Als op een balkon!

Bonustrack

Het laatste hoogtepunt ligt op de terugweg. Ten noorden van Grenoble lonkt de Gorges du Guiers Vif, niet te verwarren met de zuidelijker gelegen Gorges du Guiers Mort. Ja echt, mort ou vif, dood of levend. Over deze existentiële vraag is in het Couvent de la Grande-Chartreuse, het door beide kloven van de wereld afgescheiden moederklooster van de Orde der Kartuizers, ongetwijfeld vaak gefilosofeerd. Wij weten na onze contemplatieve dagen op de motor in ieder geval dit: de Drôme of de Vercors is niet Bali, maar voor motorrijders zijn de Route des Balcons echt de betere bestemming. En dicht bij huis!