Nog niet zo lang geleden was de naam Super Duke onder motorrijders synoniem met ‘waanzinnig’. Het originele model uit 2005 was een rauwe, kuiploze V-twin met een gashendel als een lichtschakelaar, een klein benzinetankje, een dun zadel en de reputatie dat hij weliswaar onpraktisch maar wel heel leuk was. Eens kijken hoe de vlag er 11 jaar later bij hangt.
Tekst Roland Brown
En ja, wat maakt wat tijd en de toevoeging van de letters GT dan een verschil! Twee jaar geleden tilde de 1290 Super Duke R de kuiploze V-twin al naar een hoger plan voor wat betreft prestaties en raffinement. Nu hebben we de 1290 Super Duke GT, die de familielijn voortzet met een vleugje Gran Turismo comfort en verfijning. En het goede nieuws is dat hij onder die grote benzinetank, dat comfortabele zadel en die slimme elektronica nog net zo razend waanzinnig is als het origineel.
Dat alles blijkt wel wanneer ik tijdens de lancering op Mallorca met de GT over een bochtig weggetje scheur, achter drie anderen aan. Een van hen is Jeremy McWilliams, voormalig MotoGP coureur en tegenwoordig o.a. testrijder bij KTM. Het tempo ligt zo hoog als je zou verwachten, het wegdek is koud, vochtig en glad, maar met de Super Duke GT is het allemaal idioot leuk, ook onder die omstandigheden.
Knallen
De KTM dendert in een fenomenaal tempo de krappe bochten uit. De zwaar grommende motor met een inhoud van 1301 cc jaagt hem vooruit met slechts 5000 toeren op de teller. De hellingshoekafhankelijke tractieregeling weet de achterste Pirelli perfect op koers te houden.
En dan, wanneer de bike korte metten heeft gemaakt met het volgende korte rechte stuk en er weer een haarspeldbocht opdoemt, remmen de Brembo Monoblocs de Super Duke sterk af, met het bochten-ABS paraat voor het geval dat de vochtige stukken problemen geven. Moeiteloos neemt de comfortabele doch goed gedempte semi-actieve WP-ophanging de hobbels, wanneer ik de lichte, wendbare KTM de bocht in stuur.
Het is een gedenkwaardige rit, ook al zijn de weersomstandigheden niet ideaal. Volgens mij zijn er in de verste verte maar weinig motoren die zo leuk zijn om te rijden, laat staan dat ze het tempo kunnen bijhouden. Bovendien blijven mijn handen lekker warm dankzij de verwarmde handvatten en geeft het instrumentenpaneel aan dat er nog volop benzine in de grote tank zit, hoewel we toch al ruim 160 km hebben gereden met een verre van zuinige rijstijl.
Mixje KTM
In bepaalde opzichten is de Super Duke GT een combinatie van twee bestaande KTM´s, die super-naked Super Duke R en de 1290 Super Adventure die vorig jaar opschudding veroorzaakte in de dual-purpose klasse met zijn prestaties en allround capaciteiten. De motorspecificaties zijn hetzelfde: cilinderinhoud 1301 cc, dubbele bovenliggende nokkenas, achtkleps V-twin met cilinders onder een hoek van 75 graden.
De vorm van de verbrandingskamers is veranderd ten opzichte van die van de Super Duke R, en ook is de GT uitgerust met vernieuwde brandstofinjectie-mapping en een nieuw uitlaatsysteem, zodat hij voldoet aan de Euro 4-normen. Volgens KTM is hij nog soepeler en iets sterker bij lage toerentallen; hij produceert een koppel van 114 Nm bij slechts 3250 tpm. De top is 173 pk bij 9500 tpm, wat het ongeveer midden houdt tussen de 180 pk van de R en de 160 pk van de Super Adventure. Meer dan genoeg. Ook is hij de eerste KTM die voorzien is van een quick-shifter.
Het chassis lijkt eveneens meer op dat van de Super Duke R, want het stalen trellis buizenframe en de eenzijdige aluminium swing-arm zijn identiek, net als de basisgeometrie. Ook de wielen en de remmen zijn ontleend aan de super-naked V-twin. De gegoten 17-inch rotors zijn voorzien van Pirelli Angel GT rubber, de voorrem heeft Brembo radiale Monobloc vierzuiger-remklauwen.
Een verschil is dat de GT net als de Super Adventure semi-actieve ophanging heeft, met hardware van WP en de benodigde functionele elektronica van Bosch. Verder heeft hij een langer, sterker sub-frame achter, met ruimte voor de speciaal ontworpen tassen en een grotere buddyseat. Voor de passagier zijn er voetsteunen gemonteerd.
Lekker lang rijden
De andere wijziging in het chassis betreft het vergroten van de benzinetank, van een inhoud van 18 liter naar een inhoud van 23 liter. Kiska, de vaste stylist van KTM, heeft dat slim gedaan door de tank naar voren en omlaag door te laten lopen. Zo ontstaat een scherpe vorm waarin de knipperlichten en de nieuwe adaptieve koplampen geïntegreerd zijn. Het plaatwerk omvat ook het nieuwe windscherm, dat onder het rijden verticaal versteld kan worden door het naar voren te duwen, op te trekken of te laten zakken, en het vervolgens naar achteren te trekken tot het vastklikt.
Het eendelige stuur is iets hoger en breder dan dat van de Super Duke R (en eveneens verstelbaar d.m.v. draaien), maar de GT start met een vergelijkbaar schor gegrom van de V-twin, zeker wanneer hij zoals de meeste bikes bij de lancering voorzien is van een (niet standaard gemonteerde) Akrapovic geluiddemper. En ook qua prestaties doet hij sterk denken aan het R-model. Hij trekt op met een fantastisch breed gespreid koppel, wat garant staat voor soepel en onmiddellijk accelereren zodra je gas geeft.
Net als bij de R zijn er drie rijstanden om uit te kiezen (Sport, Street en Rain; in de laatste stand wordt het maximumvermogen beperkt tot 100 pk). En net als voorheen rijdt de Super Duke in alle standen verfijnd en lekker. Ook bij slechts 3000 tpm trekt hij strak op en hij blijft heel soepel dankzij de dubbele balansassen. Zelfs de Sport-stand is niet bijterig of ruw, maar op heel gladde wegen kwam de iets milder reagerende Street-stand toch wel van pas. Toen ik overvallen werd door een flinke hagelbui was ik heel blij met de Rain-stand, die de tractieregeling automatisch afstemt op de gladde ondergrond.
In beide hoofdstanden zijn de prestaties uiteraard fantastisch. Nog beter zelfs met de quick-shifter, die heel efficiënt is bij doorschakelen maar bij terugschakelen niet werkt. (Volgens KTM zijn auto-blippers niet goed voor de versnellingsbak.) Na een bocht accelereert de GT in een fenomenaal tempo, waarbij het voorwiel vaak iets omhoog komt. Dankzij de WP stuurdemper gaat hij echter niet trillen. (Voor een echte wheelie moet je de tractieregeling uitzetten.)
Beter op de lange afstand
Op korte stukken snelweg rijdt de GT moeiteloos soepel en beheerst. Het scherm houdt flink wat wind tegen, wat een ontspannen rit bevordert. Voor lange afstanden is hij beslist veel beter dan een super-naked, hoewel het me een beetje teleurstelt dat het scherm vrij kort is en een instelbereik heeft van maar zo’n 5 cm. Zelfs in de hoogste stand heb je dus redelijk wat turbulentie. En je handen zijn nauwelijks beschermd, dus die van mij werden nat en enigszins koud, ondanks de zeer welkome handvatverwarming waarmee hij standaard uitgerust is.
Op de snelweg is het fijn om op een paar knopjes te drukken en de ophanging in Comfort te zetten, de zachtste van de drie standen. De GT heeft dezelfde tamelijk royale veerweg als de Super Duke R (125 mm voor, 156 mm achter). Zelfs in de Sport-stand is hij behoorlijk meegaand en comfortabel. Het grootste deel van de tijd heb ik hem dan ook in Sport laten staan, hoewel de andere twee standen nuttig zeker nuttig zijn als je gaat toeren. De dempingsregeling is uitstekend, zeker in de Sport-stand. Mede dankzij de input van de voornoemde Mr McWilliams komt die heel dicht in de buurt van de instellingen van het R-model.
Net als bij de Super Adventure verbaast het me een beetje dat KTM je niet de mogelijkheid geeft om de ophanging binnen elke stand nog verder bij te stellen, bij de meeste andere merken kan dat namelijk wel. In tegenstelling tot vele andere semi-actieve systemen wordt de wielophanging niet automatisch aangepast bij de rijstand, wat ook wel nuttig zou zijn.
Het is echter een slim systeem, de veervoorspanning automatisch afstellen al naar gelang de belasting, en anti-duik toevoegen in de Street- en Comfort-stand maar niet in de stuggere Sport, zodat de voorkant iets kan duiken om sneller te sturen. Ook in de andere stand stuurt de KTM geweldig. Mede dankzij het lage gewicht – 205 kg droog, ongeveer 15 kg meer dan de Super Duke R – en onveranderde geometrie hoef je het brede stuur maar heel licht aan te tikken om van richting te veranderen.
Puike remmerij
De wielophanging is zeer indrukwekkend op de vaak spekgladde heuvelweggetjes van Mallorca, in combinatie met het ultra-verfijnde Motorcycle Stability Control systeem dat net als bij de grote Adventures uitgerust is met de zesassige IMU-regelunit van Bosch. Dit levert een geavanceerde tractieregeling en bochten-ABS op. Het is ontzagwekkend hoe de grote V-twin de bochten uit raast, waarbij de tractieregeling ervoor zorgt dat de GT aan de achterkant ook op de meest onwaarschijnlijke plekken goed grip houdt.
Datzelfde geldt voor de manier waarop de Brembo Monobloc remklauwen de GT afremmen voor een haarspeldbocht. Op de gladste stukken treedt het ABS af en toe in werking en het bochten-ABS houdt zich gereed op de achtergrond voor het geval dat je toch moet remmen in de bocht. Sommige moderne superbikes kun je ook onder moeilijke omstandigheden veilig met een fenomenale snelheid rijden. Ook de Super Duke GT is een van de absolute toppers in dat opzicht.
Ook voor lange afstanden zou hij zeer capabel moeten zijn, hoewel dat machtige motorblok wel veel benzine slurpt. Bij de lancering werd een gemiddelde opgegeven van minder dan 1op 12, wat betekent dat hij een realistisch bereik heeft van niet veel meer dan 240 km, ondanks de grotere tank. Met een rustigere rijstijl zou dat in de buurt komen van 1 op 15 en een actieradius van een kleine 300 kilometer. Maar een zuinige machine wordt het nooit. Het brede zadel lijkt comfortabel genoeg om flinke afstanden mee af te leggen, zeker met het verwarmde comfortzadel waarmee de GT´s bij de lancering waren uitgerust.
Dat zadel is een optie, maar ook standaard is de GT goed uitgerust: dagrijverlichting, automatisch uitschakelende knipperlichten en waarschuwingslampje voor de bandenspanning. Het drietal bochtenlampen in de stijl van de Super Adventure gaat branden wanneer de bike schuin hangt onder een hoek van 10, 20 en 30 graden. Er is een hele lijst van Power Parts accessoires, waaronder strak vormgegeven zijtassen die elk groot genoeg zijn voor een integraalhelm.
Doordat de standaardspecificaties van de GT op zo’n hoog niveau liggen, is hij natuurlijk niet goedkoop. Met een prijs van £ 15.999 kost hij echter £ 200 minder dan de Super Adventure, die in veel opzichten zijn meest vergelijkbare concurrent is. Qua comfort op lange afstanden of veelzijdigheid kan zelfs deze Super Duke die dual-purpose bike niet evenaren, maar hij komt in de buurt. Bovendien heeft hij een vleugje super-naked agressie; veel motorrijders die voornamelijk op de weg rijden, zullen dat prefereren. De GT is net zo waanzinnig als een Super Duke hoort te zijn, maar tegelijkertijd opmerkelijk verstandig. Dat is een unieke en verslavende combinatie.
Roland over de KTM 1290 Super Duke GT
De ruigste naked die KTM in zijn assortiment heeft, ombouwen naar een tamme kilometervreter? Dat is niet te doen zou je denken. Maar de 1290 GT bewijst dat het kan. Hoewel, zonder dat ‘tam’ dan, want de GT heeft nog steeds voldoende ruige genen over om een stevig potje sturen mogelijk te maken. De groot- ste Super Duke was een fenomenale machine en wat mij betreft is de GT minstens zo goed, en daarbij een stuk bruikbaarder. De fikse aanschafprijs en het stevi- ge verbruik moet je dan maar voor lief nemen.
